Dzieci nieślubne w XVIII i XIX wieku

[jackun]

Bywały też bardziej budujące przypadki, jak np. w Wrzący Wielkiej, gdzie w 1-szej połowie XIX w. znaleziono w polu dziecko ok. 3 lat, jak przypuszczano wyznania mojżeszowego, które ochrzczono, a rodzicami chrzestnymi byli dziedzic i dziedziczka Wrzący Wielkiej. Chłopiec dostał nazwisko Wrzącki i zapewne został wychowany we dworze.

Witam!
Mam pytanie, dość istotne dla mnie, to los dzieci z nieprawego łoża czyli panieńskich. Mam w swojej rodzinie 2 takie przypadki (rok 1852 i 1854) dotyczące jednej i tej samej osoby. Pierwsze dziecko podawał do chrztu brat matki i osoby, których nazwiska przewijają się w innych aktach (czyli dla mnie wynika z tego, że to dziecię było zaakceptowane, a fakt taki obił mi się o uszy z opowiadań rodzinnych). Drugie natomiast podawała akuszerka i osoby zupełnie nieznane. Czyli to drugie dziecko mogło być odrzucone przez matkę i oddane do jakiegoś sierocińca, bo taki wniosek mi się nasuwa i gdzie ewentualnie szukać namiarów na takowe. A tak na marginesie, matka obydwojga dzieci występuje w obu aktach jako SŁUŻĄCA, ale pod innym numerem zamieszkała, choć ta sama ulica. Tak więc ojcem mógł być jej pracodawca (a może dwaj różni), ale to moje domniemania.

Wyczytałam w necie, że byli pozbawiani prawa do nazwiska i pracy, a zwolnić z tego mogły tylko specjalne instytucje, jak np. ochronka przy szpitalu Dzieciątka Jezus. Jakie szanse na wychowanie takiego dziecka, czy też dwojga dzieci miała w tym okresie panna będąca - jak wspomniałam - służącą
Będę niezmiernie wdzięczna za odpowiedź
Pozdrawiam
Dorota

[dorocik133]

A ja dziś znalazłam ciekawy przypadek. Brat mojej prababci miał nieślubne dziecko (ze swoją przyszłą żoną zresztą), które musiał uznać za swoje. Mam tylko akt zgonu (1855/611 św. Jan), gdzie jest zawiadomienie o śmierci Walerii Ludwiki, żyjącej lat dwa, córki ww. Józefa w wolnym stanie pozostającego i Ludwiki Makowskiej niezamężnej. Do aktu urodzenia chyba nie dotrę, bo w Janie go nie ma, a w Nawiedzeniu jest luka w dokumentach za lata 1852 i 1853. A ciekawe by było go zobaczyć.
Przy okazji może głupie pytanie - co to są raptularze i do czego służą?
Pozdrawiam
Dorota
PS. Da Anety - akt zgonu prapra już znalazłam w innej parafii, ale nazwisko KOMPERT nadal aktualne

[Asia2607]

Link do strony z ciekawym artykułem dzieci nieślubnych:
http://www.ndowski.pl/3,inne_prasa.html
Asia

[Kaczmarek_Aneta]

Alegatę załączę w najbliższych dniach.

A.

Zgodnie z obietnicą załączam wyciąg z księgi ochrzczonych Szpitala Dzieciątka Jezus (akt chrztu mojej 2xprababki):


Pozdrawiam
Aneta

[Kasprzak_Paweł]

Może ktoś się orientuje czy zachowały się jakięś księgi dotyczące przyjmowanych i oddawanych na wychowanie dzieci Szpitala Dzieciatka Jezus ?

Paweł

[dorocik133]

Witam jeszcze raz!
Indeksuje obecnie parafię Rembertów, gdzie na wychowaniu było sporo dzieci pochodzących ze Szpitala Dzieciątka Jezus. Zastanawia mnie fakt bardzo dużej ich umieralności. Obecnie mam 18-cioro na 50 zapisanych rekordów, co daje 38%. Najstarsze z nich dożyło 11 roku życia, a większość góra około miesiąca.Wśród pozostałych zgonów są też i dzieci mające oboje rodziców, ale już nie tak liczne.
Wiem, że mamki biorące dzieci otrzymywały za to pieniądze, ale czy dla tych właśnie pieniędzy nieodpowiedzialnie nie brały dzieci, bo liczba zgonów zaczyna mnie szokować. Może ktoś jest bardziej obeznany w temacie.
Pozdrawiam
Dorota

[A.Kuba]

Podobna sytuajca w parafii Jazgarzewskiej, sporo dzieci ze szpitala i spora umieralność

[Sroczyński_Włodzimierz]

a masz dane z "dzieci dzieciątkowych" z Jazgarzewa z lat 1829-1855?
chodzi mi o ASC, akta zgonów w księgach zgonów

btw: umieralność w okołowarszawskich zdecydowanie niższa niż w Szpitalu Dz. J. i podobnych instytucjach w Europie!

poprawiłem

[dorocik133]

Nie bardzo rozumiem wypowiedź Włodka - gdzie była większa umieralność - w samym szpitalu czy tez na wsiach?
A przy okazji pytanie, może ktoś wie ile dostawała mamka biorąca dziecko na wychowanie? Jakiego rzędu to były kwoty przeliczone na obecne realia? Sądząc po ilości oddawanych czy też raczej PRZYJMOWANYCH dzieci musiały chyba nie być bardzo małe, skoro wiele rodzin się na to decydowało.
Pozdrawiam
Dorota

[Sroczyński_Włodzimierz]

poprawiłem
moim zdaniem "na dzisiejsze" kilkadziesiąt złotych miesięcznie płacone z dołu raz do roku lub częściej, ale trzeba było po to pojechać (czasem wystarczyło pełnomocnika wysłać a dziecko okazać na miejscu upoważnionej osobie)
czy nie dopuszczasz możliwości, że przyjmowanie dzieci nie z powodów merkantylnych było?
Ja mam wrażenie, że "zwrot kosztów wychowania" był częściowy, niecałkowity. Pewnie zdarzały się sytuacje,ze ktoś z tego biznes próbował zrobić, ale wydaje mi się, że na ogół, w zdecydowanej większości - tak nie było.
Jeśli w kategoriach ekonomicznych to może jako bardzo długoterminowa inwestycja o podwyższonym ryzyku:)

[Szymański_Wojciech]

Nie bardzo rozumiem wypowiedź Włodka - gdzie była większa umieralność - w samym szpitalu czy tez na wsiach?
A przy okazji pytanie, może ktoś wie ile dostawała mamka biorąca dziecko na wychowanie? Jakiego rzędu to były kwoty przeliczone na obecne realia? Sądząc po ilości oddawanych czy też raczej PRZYJMOWANYCH dzieci musiały chyba nie być bardzo małe, skoro wiele rodzin się na to decydowało.
Pozdrawiam
Dorota

Wyczerpująco na ten temat zob. Maria Kolankiewicz, "Schronienie. Historia Domu Małych Dzieci ks. G.P. Baudouina", Warszawa 1997. Informacja dodatkowa dla pytających o Księgi Rodowodowe. Pisano już kiedyś o tym - zachowały się te po 1870r. Mam osobiste, b. dobre doświadczenie z kontaktów z Panią M. Kolankiewicz właśnie, Dyrektorką tegoż Domu. Nawiązałem je przez Internet i po spotkaniu z nią w ubiegłym roku otrzymałem kopię rodowodu mojej babki z roku 1874 i dodatkowo - cytowaną wyżej monografię .
W.Szymański

[dorocik133]

Zastanawiam się nad realiami życia w tamtych czasach i w trakcie indeksowania nasuwają mi się pewne spostrzeżenia. Ogólnie umieralność wśród dzieci była spora, ale o wiele większa wśród podrzutków. I tu nasuwa się pytanie o troskę, jaką mamki przykładały do wykarmienia cudzego dziecka. Czy śmiertelność nie była wynikiem zaniedbań z ich strony? Nie rozczytuję całych aktów słowo po słowie (są też często podane imiona i nazwiska ludzi,którzy te dzieci przyjęli), ale mogę się domyślać, że na wykarmienie brały matki, których dzieci zmarły bardzo wcześnie, a można było jeszcze inne dziecko wykarmić. I czy w tamtych czasach - mam na myśli XIX wiek - karmiono noworodki w sposób inny niż naturalny, tzn krowie mleko.
W każdym razie jestem zszokowana liczbą zgonów, ale to moje pierwsze kroki w indeksacji i przy następnych będę podchodzić mniej emocjonalnie, ale na pewno próbując wyciągać wnioski z dokumentów
Pozdrawiam
Dorota

[Sroczyński_Włodzimierz]

"ale o wiele większa wśród podrzutków"
otóż niekoniecznie!
"w sposób inny niż naturalny, tzn krowie mleko. "
a od kiedy to dla noworodków naturalnym pokarmem jest krowie mleko???
nie było nie jest i nie będzie, dla cieląt owszem ale nie dla rasy ludzkiej;)
nawet dla niemowląt niewskazane i nie tak często stosowane
tradycyjnie "mamka" to kobieta karmiąca piersią, często (najczęściej!) "dochodząca"
ale to na marginesie
noworodki jak się zdaje, nie były tak często wysyłane "na wieś", trochę procedura trwała (niestety), większość zdaje się to w późnoniemowlęcym i wczesnodziecięcym wieku przechodziły pod opiekę domów poza warszawą
i umieralność, jak się zdaje, zwiększona była już po okresie niemowlęcym tj w wieku chorób dziecięcych - ale tu się mogę mylić
dla poznania rzeczywistości sprzed 1870 roku wypadałoby najpierw stwierdzić jakie (w wypadku opracowań zagadnienia) uwzględniano dane - czy z ASC (i których) czy z wewnętrznych statystyk
moje pytanie jest z tym powiązane - to dot. jazgarzewskich ksiąg z okresu 1829-1855

[Szymański_Wojciech]

Zastanawiam się nad realiami życia w tamtych czasach i w trakcie indeksowania nasuwają mi się pewne spostrzeżenia. Ogólnie umieralność wśród dzieci była spora, ale o wiele większa wśród podrzutków. I tu nasuwa się pytanie o troskę, jaką mamki przykładały do wykarmienia cudzego dziecka. Czy śmiertelność nie była wynikiem zaniedbań z ich strony? Nie rozczytuję całych aktów słowo po słowie (są też często podane imiona i nazwiska ludzi,którzy te dzieci przyjęli), ale mogę się domyślać, że na wykarmienie brały matki, których dzieci zmarły bardzo wcześnie, a można było jeszcze inne dziecko wykarmić. I czy w tamtych czasach - mam na myśli XIX wiek - karmiono noworodki w sposób inny niż naturalny, tzn krowie mleko.
W każdym razie jestem zszokowana liczbą zgonów, ale to moje pierwsze kroki w indeksacji i przy następnych będę podchodzić mniej emocjonalnie, ale na pewno próbując wyciągać wnioski z dokumentów
Pozdrawiam
Odnoszę wrażenie, że nie zapoznała się Pani z moim wpisem. W cytowanej przeze mnie książce i w obfitej, dołaczonej do niej bibliografii można znaleźć odpowiedzi na stawiane przez Panią pytania.
W.Szymański
Dorota

[Sroczyński_Włodzimierz]

Wojtku:)
Ale Ty przecież nie dajesz odpowiedzi czy cytatów, tylko podajesz tytuł opracowania. W którym zapewne można znaleźć odpowiedzi na wiele pytań. Czy zastąpi to badanie źródeł to inna sprawa.
Ale samo podanie, że istnieje opracowanie nie jest odpowiedzią o np umieralność, zaniedbania, jest tylko (albo "aż") podpowiedzią gdzie szukać.
W sieci są dostępne ówczesne raporty i oceny komisji rządowej, sprawa jakości opieki i rozliczeń była przedmiotem zainteresowania także prasy. Czym późniejszy okres tym więcej można znaleźć. Na przykład nt późniejszego okres przełomu wieku i warunków w ochronkach można znaleźć sporo, w tym (jak dla mnie:) zaskakujących informacji, ale to poboczne pewnie, bo temat jest o połowie XIX wieku.