Określenia zawodów rolniczych (stanu) XVIII-XIX w

[Ewa_Migdalska]

co oznaczają następujące słowa z akt parafialnych odnoszących się do osób zamieszkałych na wsi:
- włościanin
- osadnik
- kolonista
- rolnik
Oraz słowa osada włościańska, kolonia i osada w poniższym fragmencie opisu miejscowości:
"wieś włościańska, powstała na terytorium dóbr Ł..., rozdzielona na kolonie, ma 10 osad i 124 morgi obszaru"

[dominika81]

O ile pamiętam, temat poruszany niejednokrotnie, choćby nawet tutaj:
http://www.genealodzy.pl/index.php?name ... ight=#2415
Prostą sprawą byłoby też zerknąć do Wikipedii:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Ch%C5%82opi


Dominika

[Ewa_Migdalska]

Dziękuje chodź posiadam pewny niedosyt tych informacji

Ewa

[Aftanas_Jerzy]

Witam!
Czasem sam odpowiadałem na pojedyncze pytania przy okazji tłumaczenia metryk (ostatnio o kolonistach), ale to niestety tylko doraźne środki, takie "kropelki informacji", które nie leczą głodu wiedzy.
Wcale się nie dziwię, że przy tych zagadnieniach występuje niedosyt, który nie zaspokoi ani dyskusja na forum, ani też hasła z Wikipedii. Może tylko pogłębić, bo ilość pojęć jest coraz większa i definiowanie trudniejsze. Przykład niektórych kategorii poddanych galicyjskich wzięty z sumariuszy Metryki Józefińskiej: kmiecie, półrolnicy, zagrodnicy,budnicy, chałupnicy, komornicy, wspólnicy. Dalsze podziały: ćwiertnicy, półćwiertnicy, półzagrodnicy. Zwolnieni z pańszczyzny: prawnicy (grunty zakupne, na czynszu), organista, grabarz, wdowa popowska, leśny, gajowi, rozkaźni, bojary, przewoźnicy, karbownicy, wójt. Jest to tylko część mozaiki, resztę trzeba sobie uzupełnić lekturą dzieł (np Roman Rozdolski "Stosunki poddańcze w dawnej Galicji" tom 1 i 2 ).

[Ewa_Migdalska]

Tak to prawda niedosyt jest bardzo duży. zrozumienie pojedynczych słów będących określeniem "zawodu" oraz sposobu na życie naszych przodków jest wielce pomocne w bliższym poznaniu tych którzy po części dali nam życie.
Pozdrawiam
Ewa

[Bartek_M]

Na to i podobne pytania trudno udzielić odpowiedzi nie znając szerszego kontekstu (czasowego i geograficznego).
Na przykład Kolberg podaje, bodajże za Zienkowiczem, że określenie włościanin posiadało przeciwne znaczenie w Wielkim Księstwie Poznańskim i w Kongresówce. W pierwszym regionie oznaczało chłopa zaciężnego tj. pańszczyźnianego, w drugim - wolnego.

[Ewa_Migdalska]

Moje pytanie odnosi się do terenów na wschód od Warszawy, nie przekraczając granicy jaka "ustalam" na mieście Siedlce. Kontekst czasowy to wiek XIX, konkretnie mówiąc lata 20-80 XIX wieku. Dotyczy to wsi powstałej na terenie posiadłości dworskiej, a w sąsiedniej wiosce mieścił się folwark powstały ok 1870 roku

[Aftanas_Jerzy]

Moje pytanie odnosi się do terenów na wschód od Warszawy, nie przekraczając granicy jaka "ustalam" na mieście Siedlce. Kontekst czasowy to wiek XIX, konkretnie mówiąc lata 20-80 XIX wieku. Dotyczy to wsi powstałej na terenie posiadłości dworskiej, a w sąsiedniej wiosce mieścił się folwark powstały ok 1870 roku

Witam jeszcze raz!
W odpowiedzi Bartka zawarta jest cała istota poprawnego formułowania takich pytań. Nadal podajesz tylko skromne informacje o konkretnym umiejscowieniu w czasie i przestrzeni przedmiotowej miejscowości. Na przykład:
1. Przedział czasowy "lata 20-80 XIX wieku" jest zbyt szeroki i pojemny w ważne wydarzenia (powstania, uwłaszczenie chłopów, carska reforma administracyjna);
2. Fragment cytowanego opisu pochodzi z jakiejś publikacji (może ze 'Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" ?), jest niekompletny: nie podaje nazwy miejscowości, ani roku wydarzenia;
3. Podawane określenia statusu jakichś osób wzięte (jak rozumiem) z metryk też nie mają daty i miejsca (nazwa parafii, wsi) użycia tych nazw, o które pytasz; Można jako alternatywę załączyć linki do skanów tych metryk;
Bez takich danych i obszerniejszego opisu, nie dostaniesz od nikogo pełnej i trafnej odpowiedzi na Twoje pytania.
Dobrą ilustrację metamorfozy jaką przeszły pojęcia: Kmieć, Komornik podaje Zygmunt Gloger w Encyklopedii Staropolskiej. http://literat.ug.edu.pl/glogers/index.htm
Pojecia: wieś włościańska, wieś szlachecka, kolonia, osada , można znaleźć w internecie, chociaż trzeba zwrócić uwagę na kontekst historyczny i geograficzny.
Jeżeli przebudujesz swoje pytanie wg powyższych uwag, to odpowiedzi na pewno Cie usatysfakcjonują.

[los_wiola]

W aktach spotkałam się z określeniem wyrobnik, kolonista - co one oznaczały w XIX wieku. Proszę o pomoc.
Wiola

[Sroczyński_Włodzimierz]

dot. Błędowa? odpowiedź w podlinkowanym w poprzednim wątku materiale

[Aftanas_Jerzy]

W aktach spotkałam się z określeniem wyrobnik, kolonista - co one oznaczały w XIX wieku. Proszę o pomoc.
Wiola

Witaj!
Widzę, że chcesz otrzymać więcej informacji niż podał Włodzimierz, więc odsyłam Cię do szerszego omówienia tematu "zawodów rolniczych" w ubiegłorocznej dyskusji na naszym forum (chyba jej wtedy nie zauważyłeś). Oto link:
http://genealodzy.pl/PNphpBB2-printview ... t-15.phtml

[maria.j.nie]

Witam

Proszę przeczytać w tym wątku wcześniejsze posty.

Proszę korzystać z opcji „Szukaj „ wyszukiwanie w Tematach i Postach na Forum http://genealodzy.pl/PNphpBB2-search.phtml

Pozdrawiam serdecznie Maria

[Sroczyński_Włodzimierz]

nie ja podałem:) a autor opracowania podlinkowanego opracowania
http://www.parafiabledow.pl/historia_pelna7.html
a dot. wyrobników i kolonistów nie ogólnie i szeroko, ale w parafii Błędów w połowie XIX wieku
czyli być może ...jeśli związane..bardziej precyzyjnie niż syntetyczne opracowania oddają użycie określeń...jeśli pytanie związane z tym rejonem i z tym okresem

[Aftanas_Jerzy]

Włodku!
Ty podałeś wystarczająca odpowiedź dla danej sytuacji, ale ja myślę, że Wiola chce sobie rozszerzyć wiedzę i dlatego podałem ten link, w którym dyskutanci starali się ominąć większość błędnych definicji, tak często powielanych w tym temacie (na naszym forum też). Definicje pojęć "kolonista" i "wyrobnik" są różne dla różnych czasów, różnych miejsc i okoliczności. Próbowałem wraz z innymi to czasem wyjaśniać (np. były też na ziemiach polskich koloniści z kolonii karnych, a także koloniści czasowych kolonii roboczych, np. do osuszanie jakiegoś terenu). Temat jest obszerny i bez przywoływania literatury fachowej nie do ugryzienia w kilku zdaniach odpowiedzi (a już na pewno nie przy pomocy prymitywnych słowniczków).

[maria.j.nie]

wątek : "Kolonista wyrobnik co oznaczały w XIX wieku" połączony z Tematem : Określenia zawodów rolniczych w XVIII-XIX w.