Witaj.
Pawle, pytasz o pochodzenie nazwiska Huluk.
Według profesora Rymuta nazwisko Huluk pochodzć ma od apelatuwu hulać – bawić się grzecznie.
Według mnie nazwisko Huluk składa się z rdzenia Hul i przyrostka –uk [ Hul + uk = Huluk ]. W antroponimii polskiej [ dział zajmujący się badaniem nazw osobowych – imion, przezwisk, nazwisk itd. ] przyrostek –uk [ –czuk ] powszechnie uważany jest za morfen wschodniosłowiański [ język białoruski, język ukraiński ]. Niemniej jednak jego pochodzenie wiązane jest też z językowymi cząstkami pochodzenia turecko – tatarskiego albo z bałtosłowiańskiego. Na Podlasiu sufiks ten służył do tworzenia zdrobniałych, pieszczotliwych imion, przydomków, patronimików [ nazwisko, nazwa albo przydomek syna utworzone od imienia, nazwiska lub urzędu ojca ]. Ponadto posługiwanio nim się do tworzenia gwarowych form odojcowskich. Przyrostek –uk [ –czuk ] w funkcji strukturalnej służył też tworzenia albo „polepszania” nazwisk chłopów. Nazwiska na –uk [ –czuk ] występowały najczęściej na pograniczu polsko – białorusko – ukraińskich [ Kresy ].
Jak wspomniałem powyżej rdzeniem nazwiska Huluk jest temat „Hul”. Według profesora Rymuta nazwisko Hul pochodzi od apelatuwu hulać, który znaczy bawić się grzecznie. Według Słownika Języka Polskiego PWN słowo „hulać” może oznaczać:
1. bawić się beztrosko;
2. biegać w różnych kierunkach;
3. łamać prawo w różny sposób: bić, napadać, kraść;
4. przenośnie:
a) o wietrze: wiać silnie w różnych kierunkach;
b) o myślach: występować bezładnie.
Pawle, wspomniałeś, że Kazimierz Huluk według aktu małżeństwa urodził się w Krościenko. Są trzy miejscowości o nazwie Krościenko lub które w nazwie posiadają człon o nazwie Krościenko:
1. Krościenko dawniej też Karaszyn, Koroszno, Koroscienko – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne, nad rzeką Strwiąż;
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kro%C5%9B ... karpackie)
2. Krościenko Wyżne – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Krościenko Wyżne; w dolinie Wisłoka. Siedziba gminy Krościenko Wyżne. We wsi znajduje się Góra Marynkowska zwana Patrią, na której palono wici, gdy Polska była w niebezpieczeństwie.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kro%C5%9B ... Wy%C5%BCne
3. Krościenko nad Dunajcem – wieś o charakterze turystyczno-wypoczynkowym w dolinie Dunajca i Krośnicy położona u podnóża Pienin, Gorców i Beskidu Sądeckiego, w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, siedziba gminy Krościenko nad Dunajcem.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kro%C5%9B ... d_Dunajcem
Pawle, sugerujesz, że Twój krewny może być z pochodzenia czechem. Najbliżej obecnej granicy z Cechami znajduje się miejscowość Krościenko nad Dunajcem. W języku czeskim znajduje się wyraz „hůl”. „Hůl obecnie posiada następujące znaczenia:
• kij,
• pałka,
• drążek,
• laska,
• patyk,
• pręt,
• drąg,
• trzcina,
• wbić.
W czechach i polsce było dość dużo niemieckich kolonistów. W języku niemieckim wystepuje nazwisko Hul. Według Słownika etymologiczno – motywacyjnego Zygmunta Klimka nazwisko Hul może pochodzić od nazw terenowych hülwe, hüel, hül ‘kałuża, bajoro’; od średnio–wysoko–niemieckiego hül ‘okrycie, ubranie, chustka na głowę’.
Krościenko Wyżne położone jest niedaleko Krosna a Krościenko w gminie Ustrzyki Dolne niedaleko granicy z Ukrainą. Moim zdaniem nazwisku Huluk bliżej jest do polsko – ukraińsko – białoruskiego pochodzenia. Niemniej jednak nigdy nie wiadomo jako ludzkie losy się toczyły. Do czeskiego lub niemieckiego pochodzenia podchodził bym ostrożnie ale bym go nie wykluczał. W takim przypadku nazwisko to byłoby hybrydą językową lub spolszczeniem nazwiska Hul / Hůl poprzez dodanie sukiksu –uk. Aby ustalić pochodzenie etniczne osoby o nazwisku Huluk oraz ewentualne pochodzenie językowe samego nazwiska potrzebna jest kwerenda genealogiczna – To już pozostawiam Tobie.
Oczywiściwe jest to tylko robocza hipoteza o możliwym pochodzeniu nazwiska Huluk.
Pozdrawiam – Roman.
Kazimierz Rymut: Nazwiska Polaków. Słownik historyczno – etymologiczny; Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999.
Zygmunt Klimek: Słownik etymologiczno – motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego; Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1997.
Słownik Języka Polskiego PWN.
Janusz Siatkowski, Mieczysław Basaj: Słownik czesko – polski; Wiedza Powszechna, 2002.
Leonarda Dacewicz: Rola sufiksu -uk w kulturze nazewniczej Podlasia, [ w:] K. Rymut, K. Skowronek, B. Czopek-Kopciuch, M. Malec ( red.), Munuscula linguistica in honorem Alexandrae Cieślikowa oblata, Kraków, 2006.
Bazyli Tichoniuk: Transformacja nazwisk wschodniosłowiańskich w Polsce na przykładzie niektórych struktur antroponimicznych z sufiksem –uk / -czuk [ w: ] Ze studiów nad językami i literaturami wschodniosłowiańskimi, red. naukowa Bazyli Tichoniuk, Włodzimierz Wilczyński. Oficyna Wydaw. Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2004.
