genealodzy.pl

krystynay pisze:Szanowni Panstwo, Pani Ewo, Panie Władysławie,
będę niezmiernie wdzięczna za pomoc w ustaleniu pochodzenia nazwisk Bryl, Krysiński/a.
Z szacunkiem
Krystyna

Pani Krystyno,

zostalem wywolany "do tablicy", abym napisal, co wiem o nazwisku Bryl. Nie wiedzialem nic, ale zaraz skojarzylem z brylantem i brylantyną.

Sprawdzilem, ze prof. K Rymutowi przypisuje sie etymologie nazwiska Bryl, pierwszy raz zapisanego w Polsce w 1396 r., od bryła, też od niemieckich nazw osobowych Brill, Briel, Brühl.

Nie zgadzam sie z ta etymologia, strona MyHeritage - Przodkowie/Forebears pozwala na przedstawienie calkiem innej hipotezy pochodzenia nazwiska.

Nazwania/nazwiska Bryl, Bril i Brel powstaly w Europie kiedy zanikala juz wedrowka Slowian do Indii;
https://wolnosc24.pl/2016/11/20/polacy- ... at-polski/
Sa to nazwiska Slowian [Polska, Bialorus, Ukraina, Rosja], Galow [Francja, Belgia, Holandia] i Celto-Galow [Anglia], to nie sa nazwiska powstale od nazwisk niemieckich;
https://forebears.io/surnames/bryl
https://forebears.io/surnames/bril
https://forebears.io/surnames/brel
Slowianie osobom powazanym , z duzym uznaniem, dodawali do nazwania/nazwiska sufiks -a, dlatego powstaly nazwiska Brila, Brela i Bryła, ale nazwiska Brila i Bryła maja juz dwa znaczenia !, drugie; - to chlop jak "bryła", czyli twardy i duzy, a nazwanie/nazwisko Brela, powedrowalo kiedys do Indii !.

Kiedy powstawaly powyzsze nazwania/nazwiska istnialo wspolne slowo wsrod Galow i Slowian zachowane w obecnym j.francuskim jako "brillant", co znaczy "błyszczący, świetny, wspaniały", w j. angielskim "brilliant" znaczy "znakomity, błyskotliwy, olśniewający";
https://forebears.io/surnames/gal

Zatem mozna powiedzec, ze nazwania/nazwiska Bryl/Bril/Brel wskazywaly na wymarzonego, 100 % mezczyzne, o prezencji okreslanej wyzej przytoczonymi slowami - jeszcze dzis, mozna w Polsce uslyszec "mąż brylant".

Warto wiedziec, ze wg Forebears, nazwisko Brill w Niemczech w 2014 r. nosilo 7 175 osob;
https://forebears.io/surnames/brill

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Pani Ewo, Panie Władysławie,
najserdeczniej dziekuje.
Serdeczności.
Krystyna

krystynay pisze:Szanowni Panstwo, Pani Ewo, Panie Władysławie,
będę niezmiernie wdzięczna za pomoc w ustaleniu pochodzenia nazwisk Bryl, Krysiński/a.
Z szacunkiem
Krystyna

Bobry wieczór.

Rozważania o etymologii nazwiska Bryl.


Krystyno, zwracałaś się bezpośrednio do pani Ewy Szczodruch i pana Władysława Moskala o podanie etymologii nazwiska Bryl. Z tego co zauważyłem wspomniane przeze mnie osoby udzieliły Ci odpowiedzi i podały różne genezy przedmiotowej nazwy osobowej. Mimo, że Twoja prośba nie była skierowana do mnie, to przedstawię Ci inne spojrzenie na genezę miana Bryl. Bo jak mówił profesor Kazimierz Rymut: „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeba by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. Natomiast, profesor Aleksander Brückner wielokrotnie pisał, że „my dziś nie rozumiemy znaczenia różnych słów używanych dawniej”.

Z mojej strony przytoczę trochę inne genezy miana Bryl, które nieco odmiennie definiują jego znaczenie i pochodzenie. Zatem:
1. W słowniku najstarszych nazwisk polskich – Pochodzenie językowe nazwisk omówionych w historii nazwisk polskich, którego autorami są: Zofia Kowalik – Kaleta, Leonarda Dacewicz, Beata Raszewska – Żurek zostało umieszczone miano Bryl. Autorzy tego słownika na stronie 20 tak napisali o etymologii tego miana: „BRYL < i. pch. Bryl: i. chrz. Gabryjel = Gawrzyjał 1396, odim., s. 273.”. Z tego cytatu wynika, że jest to nazwisko odimienne, pierwszy raz odnotowane w roku 1396. Nazwisko Bryl jest mianem prostym równym imieniu Bryl. Natomiast imię Bryl jest imieniem pochodnym [ podstawowym ] od pełnego imienia chrześcijańskiego Gabryjel, które jest równe imieniu Gawrzyjał.
Gabryjel, Gawrzyjał, Gabrzyjał to średniowieczne formy imienia Gabriel. Imię to też spotykało się pod postacią Gabryel.
2. Edward Breza w artykule pt. Imiona wywodzące się od imienia Boga: Elohim, który ukazał się w periodyku Język – Szkoła – Religia 8/1 w roku 2013 omawia między innymi genezę imienia Gabriel, Gabriela. Na stronie 24 autor napisał: „(…); do Gabriel można odnieść także Bryl od r. 1391 z Wielkopolski; (…).”. Zatem inną formą imienia Gabriel jest imię Bryl, które wydaje się być skróconą postacią.
3. Teresa Kolber w artykule pt. Nazwiska obce i hybrydalne mieszkańców Wadowic (w latach 1786–1939), który został zamieszczony w Folia 80 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Linguistica V (2010), na stronie 106 między innymi pisała: „Nazwiska pochodzenia niemieckiego. Omówieniu nazwisk pochodzenia niemieckiego poświęcę nieco więcej miejsca, gdyż stanowią one najliczniejszą grupę. Niemieccy koloniści, przybywając do Polski, na ogół zatrzymywali swoje niemieckie nazwiska, ale mogły one ulegać różnym procesom adaptacyjnym do systemu języka polskiego. A więc niektóre nazwiska były przejmowane w oryginalnej niemieckiej postaci, inne mogły podlegać zmianom fonetycznym lub słowotwórczym. Bez zmian fonetycznych mogły być przyjmowane te nazwiska, których wymowa nie sprawiała Polakom trudności, np.: niem. Adler – pol. Adler, niem. Jung – pol. Jung itp. Jeśli natomiast w nazwie niemieckiej występowały głoski nieznane polskiemu systemowi fonetycznemu, wówczas zastępowano je głoskami polskimi, dźwiękowo najbliższymi (np. niem. Brühl – pol. Bryl). (…).”. Wynika z tego, że nazwisko Bryl z duży prawdopodobieństwem może być też spolszczoną formą niemieckiego nazwiska Brühl [ inna forma graficzna: Bruhl ]. Niemiecka nazwa osobowa Brühl z jakimś prawdopodobieństwem może pochodzić od miejscowości Brühl w:
• gminie Brühl, w kraju związkowym Nadrenia Północna – Westfalia,
• gmina Brühl, w kraju związkowym Badenia – Wirtembergia .
Tak więc miano Brühl może oznaczać kogoś kto pochodził [ miał jakiś związek ] z miejscowości Brühl.

Krystyno, moim zdaniem tylko wszechstronna kwerenda różnych źródeł, w tym dokumentów historycznych, genealogicznych, etnograficznych, słownikowych czy językoznawczych może, choć nie musi, odpowiedzieć na pytanie od kogo, od czego, w jaki sposób i kiedy powstała konkretna nazwa osobowa oraz rozwiać różne dylematy odnoszące się do pochodzenia społecznego albo etnicznego osób noszących miano Bryl.

Pozdrawiam – Roman.

Drogi Romanie,
wybacz moj niefortunny zwrot, prośbę kierowałam do Wszystkich, do Pani Ewy i do Pana Władysława.
Niezmiernie dziekuję za cenne rozważania.
Serdecznie pozdrawiam.
Krystyna

Witam ponownie.

Krystyno, do moich informacji z poprzedniego postu dodam jeszcze dane odnoszące się do nazwiska Krysiński.

Nazwisko Krysiński.

W roku 2017 w Warszawie Irena Mytnik wydała Słownik Historyczno – Etymologiczny Antroponimów Ziemi Chełmskiej. Na stronie 154 autorka pisze: „Krysiński: Jan Krysiński AU 1637. Od n.m. Kryszyn.”. Wynika z tego, że nazwisko Krysiński jest odmiejscowym mianem i pochodzi od nazwy miejscowej Kryszyn. Może ono być szlachecką nazwą osobową albo nieszlacheckim mianem. W przypadku nazwiska szlacheckiego osoba nosząca nazwisko Krysiński była właścicielem [ częściowym właścicielem ] wsi o nazwie Kryszyn. W drugim przypadku osoba nosząca przedmiotowe nazwisko otrzymała je ponieważ pochodziła, urodziła się w miejscu o nazwie Kryszyn i nie była właścicielem tego miejsca.

Kryszyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Telatyn. W roku 1827 wieś znajdowała się w województwie lubelskim, w obwodzie hrubieszowskim, w powiecie tomaszowskim, w parafii Nabróż. W tym czasie była to wieś prywatna, w której znajdowało się 32 domy, i w których mieszkało 164 osoby.

Jan Krysiński AU 1637. Jan Krysiński wymieniony w aktach miasta Uchanie z 1635 – 1641. Archiwum Państwowe w Lublinie – 58/0, strona 3.

Pozdrawiam – Roman.

Ps.

Obocznością nazwiska Krysiński może być nazwa osobowa Kryszyński.
Według PESEL w Polsce, w roku 2002 osób o nazwisku:
• Krysiński było 1317, w tym kobiet: 2, mężczyzn: 1315,
• Krysińska było 1473, w tym kobiet: 1472, mężczyzn: 1,
• Kryszyński było 24, w tym kobiet: 0, mężczyzn: 24,
• Kryszyńska było 21, w tym kobiet: 21, mężczyzn: 0.

Według PESEL w Polsce, w roku 2002 osób o nazwisku Bryl było 3008, w tym kobiet: 1544, mężczyzn: 1464.

Ogrome dzięki
Krystyna

Brzózka_Paweł pisze:

Ewa_Szczodruch pisze:Witam

Fudalej 1632 - od rumuńskiego fuduł ‘dumny, zarozumiały’.

Źródło:Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Dziękuję bardzo! Mam jeszcze pytanie o nazwiska: Celadyn, Sambura i Strycharczyk/Strycharski.
Pozdrawiam!
Paweł

Witaj Pawle,

jezyk rumunski jest bardzo mlodym jezykiem, od XIX wieku rumuński był poddawany procesowi reromanizacji, polegającym na rugowaniu z języka słów pochodzenia nieromańskiego i wprowadzaniu na ich miejsce wyrazów zaczerpniętych z innych języków romańskich, przede wszystkim francuskiego i włoskiego.
Po zakonczeniu tego procesu w 1991, rumuński jest językiem urzędowym Rumunii.

Teraz zalezy jakiego slownika rumunsko-polskiego uzywasz do tlumaczen. Jezeli do slownika;
https://slowniki.lingea.pl/rumunsko-polski
wpiszesz slowo "fuduł", slownik prostuje zapis, bo w rumunskim nie ma litery "ł", do "fudul" i tlumaczy je jako; "nadęty, pyszałkowaty, zarozumiały, próżny".
Jezeli uzyjesz slownika Glosbe, przy slowie "fudul" otrzymujesz uwage; "Brak tłumaczeń", ale po dodatkowej informacji, ze sa ; "Tłumaczenia pośrednie. Te tłumaczenia zostały stworzone przez algorytm, nie zostały zweryfikowane przez człowieka. Bądź ostrożny.", sa to tlumaczenia podobne do slownika lingea.pl.
Tlumacz Google rumunskie slowo "fudul" tlumaczy jako "kołtuński".

Na terenie Rumunii, slowo "fudul" nie "przelozylo" sie na nazwisko, zatem z duzym prawdopodobienstwem, polskie nazwiska Fudala, Fudalej, Fudali, Fudała i kilkanascie innych, maja inne, bardzo interesujace pochodzenie. Czy chcialbys je poznac?;
https://forebears.io/surnames/fudala

Pani Ewa podala pochodzenie zgodnie z zapisem Profesora, tak jak nie jest wina listonosza, ze przynosi zla wiadosmosc, tak nam nie nalezy winic Pani Ewy, ze to zrobila - czas sie zmienia, pojawiaja sie nowe informacje, wiec korzystajmy takze z nich.

Pozdrawiam - Wladyslaw

Dzień Dobry
Bardzo proszę o informacje dotyczącą pochodzenia nazwiska WYDORNIK
pozdrawiam, Robert

Witam

Wydornik - w grupie nazwisk pochodzących od wydra ‘zwierzę z rodziny kunowatych’, też od wydrzeć, wydrzyć ‘zabrać coś siłą, podrzeć, zniszczyć’.

:Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Witam
Bardzo prosze o wyjaśnienie pochadzenia nazwiska - Sanigórski -
Jest to rodzina ogrodników poruszająca się na pocz. XIX w na granicy Wielkopolski z dzisiejszym Województwem Łódzkim. Nie bardzo mogę się korzeni tej rodziny doszukać .

ps.
Dziękuje za wyjśnienia związane z nazwiskiem -Karaban-
pozdrawiam
kmycke

Witam,

Szukam pochodzenie nazwiska osob z mojej rodziny:
-Kotyła
-Fudala (lub Fudała)
-Siba
-Dyląg
-Majcherczyk

Dziekuje za pomoc,

Pozdrawiam,

Sandrine

Banaś_Robert pisze:Dzień Dobry
Bardzo proszę o informacje dotyczącą pochodzenia nazwiska WYDORNIK
pozdrawiam, Robert

Witam,

z opóźnieniem, chce przedstawic dodatkowa hipoteze pochodzenia nazwania/nazwiska Wydornik, do podanych przez Pania Ewe wg prof. K.Rymuta.

Mamy polskie nazwiska Wydor i Widur oraz czesko-indyjskie Vidur , takze nazwisko Celto-Galow[Francja,Angli, Hiszpania] i .. Slowian Vidor ;
https://forebears.io/surnames/wydor
https://forebears.io/surnames/vidur
https://forebears.io/surnames/vidor

Wymienione wyzej starozytne nazwania/nazwiska powstaly ponad 3 tysiace lat temu [w czasie wedrowki Slowian do Indii] i pochodza od wspolnego praslowa Slowian i Galow; "widor lub widore" oznaczajacego "wdowca".
Z uplywem wiekow i rozwojem jezykow, powstaly slowianskie nazwiska, np;
https://forebears.io/surnames/wdowczyk
https://forebears.io/surnames/wdowiak
https://forebears.io/surnames/vdovin
swiadczace, ze kiedys, bardzo czesto po wielu latach mezczyzna z juz utrwalonym nazwaniem "wdowiec", wiazal sie z kobieta i z tego zwiazku chlopczyk, przejmowal nazwanie ojca, czesto juz ze zdrobnieniem.
Pozostaloscia starozytnego nazwania jest tez celtycko-angielskie slowo "widower" = wdowiec.

Zatem nazwisko Wydornik i o wiele mlodsze Wdowczyk, to nazwania synow , ktorych ojcowie przez wiele lat byli wdowcami.

Pozdrawiam - Wladyslaw

Bardzo proszę o podanie etymologii nazwiska Juwa, z góry bardzo dziękuję - Daniel

Witam

Podaję etymologię za Rymutem:

Sanigórski - nie znalazłam nazwiska w swoich xródłach.

Kotyła 1789- w grupie nazwisk pochodzących od kot.

Fudala 1579, Fudała od rumuńskiego fuduł ‘dumny, zarozumiały’.

Siba - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy szyb-, por. dawne szybać ‘bić, tłuc’, szyba ‘tafla szkła’, też szyb, ze staropolskiego szyba ‘otwór prowadzący w głąb kopalni’, szybki, szybała ‘oszust’, gwarowe sibać ‘szybać, trącać’.

Dyląg 1447 - od dyl, ze staropolskiego del ‘gruba deska, bal’, był też słowiański rdzeń dyl- oznaczający ‘coś długiego’.

Majcherczyk 1679 w grupie nazwisk pochodzących od imienia Melchior. Jest to imię pochodzenia hebrajskiego, od melki’or ‘król (Bóg) jest moją światłością’. W Polsce notowane od XIV wieku, wykazywało różnorodne wahania fonetyczne: Melchior, Malchior, Melchier, Malchier, Melchiar, Malchar, Malchier, Marchel, Merchar, Malchar, Marchał, Melchar, Malchiel.

Wladyslaw_Moskal pisze: Na terenie Rumunii, slowo "fudul" nie "przelozylo" sie na nazwisko

To nie jest prawda. Rdzeń ten zawierają chociażby takie rumuńskie/mołdawskie nazwiska jak Fudulea, Fudulei, czy Fuduli. Biorąc pod uwagę fakt, że głoska f nie występowała w języku wczesnosłowiańskim (i w bardzo wczesnej polszczyźnie), a więc wszystkie wyrazy zawierające tę głoskę we współczesnej polszczyźnie są obcego pochodzenia i musiały do języka polskiego trafić najwcześniej w późnym średniowieczu (a czasami dużo później), a dodatkowo polskie nazwiska Fudala czy Fudali są bardzo silnie związane z regionem karpackim (patrz też słowackie nazwisko Fudaly), wydaje się oczywiste, że najbardziej prawdopodobne jest przybycie tego nazwiska/przezwiska z południa wraz z intensywnym osadnictwem wołoskim, którego najwcześniejsze początki datowane są w Polsce na XIV-XV wiek.

Przy okazji chciałbym ostrzec forumowiczów przed zbytnim zawierzaniem Władysławowi w kwestii jego delikatnie mówiąc "oryginalnych" teorii dotyczących pochodzenia współczesnych polskich nazwisk. Nie mówię tu już o posiłkowaniu się przez niego dyrdymałami w rodzaju "migracji Słowian do Indii 3 tysiące lat temu", czy też "celtycko-angielskiego słowa widower" (oba przykłady wzięte z jego ostatniego postu w tym wątku), ale o samej skłonności Władysława do szukania bardzo archaicznych źródeł pochodzenia polskich nazwisk i jego fałszywego przekonania, że ogromna liczba polskich nazwisk powstała jeszcze w czasach starożytnych i była od tamtej pory dziedziczona z ojca na syna aż do czasów nowożytnych.

Pozdrawiam,
Michał