marcin_kowal pisze:Witam, jestem zainteresowany pochodzeniem nazwiska Stręciwilk, które wraz z nazwiskiem Kuziora występuje bardzo często wśród moich przodków. Rodziny pochodzą z okolic Stalowej Woli, z terenów prawobrzeżnego Sanu.
Zarówno Stręciwilk jak i Kuziora obejmują ten sam obszar i częstość ich występowania jest podobna (450 i 650 osób o tych nazwiskach).
Witam dalekiego kuzyna,
chociaz to wyglada nieprawdopodobnie, po przeczytaniu tego wpisu chyba sie zgodzisz z moimi wywodami.
Wpis ten podbudowuje lokalnymi informacjami, ktore jak podkresla Pan Zbigniew Gawronski sa bardzo wazne przy omawianiu pochodzenia nazwisk.
Jastkowskie przysiolki Moskale i Kuziory leza nad rzeka Bukowa, dawniej zwana Branwia/Brandwia i pamiatka po tym jest wies Brandwica lezaca przy ujsciu Branwi /Brandwi/Bukowej do Sanu. Sama nazwa wsi Jastkowice wskazuje, ze wioska mogla powstac w okresie przed piastowskim, przed powstaniem Polski.
Nazwa San jest pochodzenia celtyckiego i nazwa Brandwia czyli "rzeka plynca przez pogorzelisko" jest tez pochodzenia celtyckiego, a jezyk niemiecki i angielski slowo "brand" pozwala tlumaczyc jako ogien, zagiew, pochodnia .
Takze rzeki Łęg i Łukawica , rzeki plynace przez moczary maja nazwy celtycko-dackie, bo w jezyku Dakow "ług" znaczy mokre miejsce, mokradlo.
Dlaczego tlumacze nazwe Brandwia, jako rzeka plynaca przez pogorzelisko ?
W Moskalach i Rudzie Jastkowskiej wystepowaly i wystepuja darniowe rudy zelaza, z ktorych w dymarkach wytapiano zelazo, zanim w 1515 i w 1523 roku król Zygmunt Stary wydał przywilej na rudnice i kuznice nad rzeka Brandwia na rzecz Piotra – rudnika z Jastkowic. Piotr nieco zmienil bieg koryta Brandwi przy lokalizacji kuznicy.
Zgrupowanie dymarek Celtowie chyba nazywali "brand", ja uzywajac jezyka wspolczesnego, uzylem slowa "pogorzelisko".
Pochodzenie nazwiska Kuziora.
*****************************
Prof K.Rymuta nazwisko Kuzior [rej. Czestochowa -Tarnowskie Gory - Olkusz]-odnotowane w 1743 umieszcza w grupie nazwisk
pochodzących od podstawy kuz-, por. gwarowe kuza ‘stara krowa’, gwarowe kuzia ‘przekleństwo’, może też od koza.
W grupie tej umiescil nazwisko Kuziora i Kuzioła.
Ja nie zgadzam sie z zaszeregowaniem Profesora, wg mnie nazwiska te nie nalezy wiazac ... ze stara krowa lub koza.
Nazwisko Kuziora i mlodsze nazwisko Kuzioła , w ktorym litere "r" zamieniono na litere "ł" a mlodsze dlatego, ze wystepuje bardziej na polnocny-wschod od nazwiska Kuziora;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/kuziora.html
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/ ... 2582a.html
- lacze z nazwiskiem Kosior odnotowanym w 1204 powstalym od podstawy kos-, por. kos ‘ptak z rodziny drozdów’, kosić, kosa lub jak dodal K.Rymut z "kosior" = zelazny pogrzebacz";
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/kosior.html
Nazwisko Kozior - powstale od koza lub od kozior ‘duży nóż’;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/kosior.html
- w mojej hipotezie jest bardzo wazne. Wystepuje w okolicy celtyckich dymarek swietokrzyskich, gdzie zelazo przerabiano na celtyckie dlugie miecze = "dlugie noze", ktorych bali sie legionisci Imperium Rzymskiego uzbrojeni w krotkie miecze.
Zatem nazwisko Kuziora/Kuzioła i osada Kuziory wskazuje, ze jest to nazwisko celtyckie zwiazane z zawodem.
Kuziorowie mogli z zelaza robic kosy, pogrzebacze, zelazne plugi, noze i dlugie noze czyli dlugie miecze.
Kiedys Zarzecze [kolo Niska] wchodzilo w sklad opola jastkowskiego i Jan Dlugosz w Liber Beneficjorum z lat 1470 -1480, [okolo 40 lat przed przywilejem krola Zygmunta Starego !] odnotowal;
"... choc sa kmiece i karczmarzy duze pola orane plugami, nowo wykarczowane [pola] sa dodawane do juz posiadanych, jednak z tych pol nie oddaja dziesieciny snopowej. Zgodnie ze starym zwyczajem, wszyscy kmiecie z tej wsi zamiast dziesieciny dla Probendy Turebskiej oddaja 12 garncow miodu prasnego lub jego wartosc w pieniadzu."
Jan Dlugosz zobaczyl orke plugami, nie radlami i bylo to dla niego obserwacja warta zanotowania.
Pochodzenie nazwiska Stręciwilk
*******************************
Prof K.Rymut twierdzi, ze nazwisko to powstalo od strącać, stręcić, zepchnąć, zwalić; wydzielać się z roztworu.
Kiedys w Puszczy Sandomierskiej polowano na wilki uzywajac specjalnych pulapek. Wkopywano slup rozszczepiony u gory na czworo. Kiedy wilki mialy futro w pelnej krasie, mysliwy te cztery czesci rozpychal drewnianymi kolkami do ktorych przywiazywal kawal miesa. Wysokosc slupa/pulapki byla tak dobrana, aby wilk musial podskoczyc.
Podskakujacy do przynety wilk podpieral sie na slupie przednimi lapami - jesli lapy weszly w rozwidleniaslupa a morda ...stręcił... zepchnal kolki z przyneta z rozszczepien slupa, rozszczepienia sciskaly jego lapy, bezsilny wilk zawisal na slupie a mysliwy mial nieuszkodzone wilcze futro.
Zatem polujacego w ten sposob mysliwego zwano ... Stręciwilk;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/ ... iwilk.html
Wg "Lustracji wojewodztwa sandomierskiegi z 1744 r" przy opisie Jastkowic, wsi krolewskiej, odnotowano, ze " ...w odleglych lasach jastkowskich".. mial maziarnie Stręciwilk.
Po wykupie przez ks. Lubomirskiego lasow krolewskich od Austrii, Lubomirscy wybudowali tam swoja maziarnie
i nazwali osade Kochany;
http://muzeum.pysznica.pl/index.php?opt ... &Itemid=77
Wsrod zamordowanych w 1942 r mieszkancow Kochan, byli mieszkancy o nazwiskach Streciwilk i Kuziora.
Mam kuzynow o nazwisku Kuziora, uwazam ze moje nazwisko Moskal jest tez celtyckie, wobec tego w ciagu okolo 2-tysiecznego okresu czasu, na pewno nasi przodkowie pobierali sie, moze kilka razy, tylko .. jak to udowodnic ?.
Chcialbym podkreslic, ze w polskojezycznych publikacjach o legionach rzymskich podkresla sie role pisarzy legionowych, ktorzy wg nazwisk legionistow nawet sporzadzali listy warty w obozie. Kiedy do legionow przyjmowano osobnikow z plemion sasiadujacych z Imperium, zwyczaj posiadania nazwiska, waznosci posiadania nazwiska, przenosil sie na plemiona poza granicami Imperium i mogl docierac az do poludniowej czesci Polski.
Serdecznie pozdrawiam,
Wladyslaw
