Węgierskie nazwiska? proszę o pomoc

Pochodzenie (etymologia) nazwisk

Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie

Awatar użytkownika
Aftanas_Jerzy

Sympatyk
Posty: 3287
Rejestracja: śr 15 kwie 2009, 15:52

Post autor: Aftanas_Jerzy »

MalgorzataKurek pisze:
j_aftanas pisze: 2. Odnośnie "Ury""( Uri) - jest takie zarówno imię jak i nazwisko. Etymologię i występowanie łatwo odszukać korzystając z wyszukiwarek internetowych.
Wybrane linki:
http://baby-names.familyeducation.com/n ... detoured=1
http://www.pokemyname.com/firstname_73255_ury.htm
http://www.geneaservice.nl/navigator/
Witam!
Dziękuję za linki. Niestety, nie ma w nich tego, co mnie interesuje, czyli występowania węgierskiego nazwiska Ury na Węgrzech lub ziemiach do Węgier niegdyś należących.
Pozdrawiam
1. Oto informacja (z mapą) 404 użytkowników Myheritage
http://lastnames.myheritage.com/last-name/Ury
2. Wyniki poszukiwań na Ancestry.com (nazwisko lub imię URY w zbiorach portalu)
http://search.ancestry.com/cgi-bin/sse. ... lgs&gst=34
3. Wyciąg dot "Ury" z "Jewish family names and their origins: an etymological dictionary" Autorzy: Heinrich Walter Guggenheimer,Eva H. Guggenheimer
http://books.google.com/books?id=_dQP4n ... ry&f=false
Jest tam też notka dot. nazwiska "Szanto" (trzeba wpisać w nowe wyszukiwanie)
4. Część wyników poszukiwań nazwiska Ury w USA (miejscowość: Hungarian Settlement)
http://www.ussearch.com/consumer/people ... e/ury.html
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
Awatar użytkownika
Aftanas_Jerzy

Sympatyk
Posty: 3287
Rejestracja: śr 15 kwie 2009, 15:52

Post autor: Aftanas_Jerzy »

Szukałem też w zestawie: imię Ury nazwisko Szanto i innych kombinacji (w wynikach zawsze te same osoby!!):
http://www.ussearch.com/consumer/people ... zanto.html
Wynik:

Relevant Searches for Ury Szanto Hungarian Settlement, LA
Name Age City, State
Ury Szanto 35 Hungarian Settlement, LA View Details
Ury Szanto 43 Hungarian Settlement, LA View Details
Ury Szanto 27 Hungarian Settlement, LA View Details
Ury Szanto 32 Hungarian Settlement, LA View Details
Ury Szanto 51 Hungarian Settlement, LA View Details

Relevant Searches for Szanto Hungarian Settlement, LA
Name Age City, State
John Szanto 35 Hungarian Settlement, LA View Details
Sarah Szanto 43 Hungarian Settlement, LA View Details
Mark Szanto 27 Hungarian Settlement, LA View Details
Timothy Szanto 32 Hungarian Settlement, LA View Details
Jill Szanto 51 Hungarian Settlement, LA View Details

Relevant Searches for Ury Hungarian Settlement, LA
Name Age City, State
John Ury 35 Hungarian Settlement, LA View Details
Sarah Ury 43 Hungarian Settlement, LA View Details
Mark Ury 27 Hungarian Settlement, LA View Details
Timothy Ury 32 Hungarian Settlement, LA View Details
Jill Ury 51 Hungarian Settlement, LA View Details

Wniosek sam się nasuwa, że Ury Szanto to podwójne nazwisko noszone przez wszystkich członków tej rodziny (imiona mają: John, Sarah, Mark, Timothy, Jill).
Jeden z członów (Ury)to pierwotny przydomek nadany kiedyś dla odróżnienia licznych Szanto z tej samej miejscowości. Analogia: Przydomki (a nie nazwy herbów !) zrośnięte z nazwiskami rodowymi występują wśród licznych rodzin drobnej szlachty polskiej.
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
Awatar użytkownika
MalgorzataKurek

Sympatyk
Adept
Posty: 231
Rejestracja: pt 25 kwie 2008, 13:56
Lokalizacja: Kraków

Post autor: MalgorzataKurek »

j_aftanas pisze:Wniosek sam się nasuwa, że Ury Szanto to podwójne nazwisko noszone przez wszystkich członków tej rodziny (imiona mają: John, Sarah, Mark, Timothy, Jill).
Jeden z członów (Ury)to pierwotny przydomek nadany kiedyś dla odróżnienia licznych Szanto z tej samej miejscowości. Analogia: Przydomki (a nie nazwy herbów !) zrośnięte z nazwiskami rodowymi występują wśród licznych rodzin drobnej szlachty polskiej.
Dziękuję za wskazówki. Mam już pewność, że jest to albo przydomek, albo drugie imię pradziada Marcina. W poprzednim poście chciałam jedynie powiedzieć, że miałam nadzieję na określenie skąd mógł on pochodzić, a mogłabym się tego dowiedzieć z większym prawdopodobieństwem, gdybym wiedziała, w której części obecnych lub dawnych ziem węgierskich, nazwisko to (lub te nazwiska) są najbardziej popularne. A linki wskazane przez pana koncentrują się na USA. Niemniej wdzięczna jestem niezmiernie za czas mi poświęcony i za wszystkie wskazówki.
Pozdrawiam serdecznie
P. S. Przydomki takie były też nader popularne wśród rodzin polskich chłopskich. I nadal są. Vide górale :)
Awatar użytkownika
hniew

Sympatyk
Posty: 757
Rejestracja: czw 11 lis 2010, 22:49

Re: Węgierskie nazwiska? prosze o pomoc

Post autor: hniew »

Witam serdecznie
MireQ i Klinkoff - wielkie dzięki.
Miałbym ewentualnie jeszcze dwa pytania:
1. Laska władzy to "krótki": regiment, buzdygan, buława, berło czy może coś dłuższego tzn pastorał lub coś w rodzaju laski marszałkowskiej? Czyli co na Węgrzech nazywane jest "kormánybotot"?
2. Co to jest - "(Ladoméri.)"? Tzn czy rozumieć iż końcówka "-i" to węgierski odpowiednik "-szky"? A jeśli tak to jakiego pochodzenia jest "-szky"?

I może jeszcze jedno. Czy tak może wyglądać tłumaczenie po uwzględnieniu uwag?

Rodziny Ladomérszky. (Ladoméri.) Wzięli nazwisko - wydaje się - od wsi Ladomér leżącej w woj. Sáros. Herb: na tarczy mężczyzna trzymający w ręku regiment (laskę władzy). Ta sama postać pojawia się również nad tarczą, na koronie hełmu. Znani członkowie rodziny - Laszlo, żył w 1720, Janos w 1760, był obrońcą biednych w sądzie pierwszego stopnia zacisańskiego regionu sadowego. Istvan w tym samym sądzie w 1787 był ławnikiem. W ostatnich latach (1844) Imre był sędzią sądu apelacyjnego i obrońcą biednych w królewskim sądzie apelacyjnym.

Pozdrawiam
Hubert
Awatar użytkownika
hniew

Sympatyk
Posty: 757
Rejestracja: czw 11 lis 2010, 22:49

Post autor: hniew »

hniew pisze:Witam
...
P.S. Może ktoś z doświadczeniem zerknie na poniższy zbiór informacji i go jakoś ogarnie?
Co tu jest polskie, wołoskie, węgierskie, słowackie, ruskie, słowiańskie?
Jak opisać pochodzenie imienia Ladomir/Włodzimierz, nazwiska Ładomirski oraz zależności między nimi?
Jak w to wpleść Lodomerię?

I. Imiona:
Ladomir Wołoch / Ładomir Wołoszyn - na podkarpaciu, założyciele wsi na prawie wołoskim
Ladomir = Ładomir = Lodomir = Лодомир = Ladomer = Lodomer = V'ladomir = Владимир = Włodzimierz
Ladomir - imię południowosłowiańskie, które dotarło w Karpaty z Wołochami

II. Miejscowości:
1. „Владимир-Волынский был образован как Ладомир.”
"Dymitr książe włodzimierski i łucki" - "... groser Furste Demetyr ... von Ladymir und von Luczk"
"Belo IV. z Božej milosti Kráľ ..., Galície, Ladomírska, ..." (wiki słowacka)
"My, František Prvý, ... kráľ ..., Galície a Ladomirska, ..." (wiki słowacka)
Księstwo Włodzimierskie <-> Lodomeria (zlatynizowanie)
Ладомирское кладбище - cmentarz we Włodzimierzu Woł.

2. Słowacja:
Ladomerská Vieska (obecnie)
...

Ladomirov (obecnie)
...

Ladomirova (obecnie)
...
Rosyjski/Ruski - Ладомирова (Владимирова, слов. Ladomirová)

Wg ideologii głoszonej przez Piekosińskiego założycielami Ladomirova i Ladomirovej byli polscy rycerze o imieniu Ladomir (ok. XII w).

3.Węgry:
Győrladamér - Ladomér koło Győr

III. Nazwiska
1. Ladomérszky de Ladomér; Ladomirsky von Ladomir; Ladomersky
Występują w herbarzach i spisach nazwisk szlachty węgierskiej.
Właściciele między innymi Ladomirovej jeszcze w XIX w.

2. Ładomirscy „z Ładomirowa”
Uznani przez C.iK.A. Mość za staropolską szlachtę.
Najstarsze znane dokumenty - pocz. XVIII w, "okolice" Jasła.
Zapiski rodzinne (przełom XVIII i XIX w) mówiły o przybyciu rodu z Węgier.
...
Dorzucę jeszcze 2 informacje
1. Pod koniec XIII w. żył arcybiskup ostrzyhomski Ladomér występujący w różnych źródłach jako:
Lodomerius, Lodomerus, Ladomirus, Lodomer, Vladimir, Владимир (Ладомер или Лодомир) itp, itd.
Wg hipotezy Iakova Golovatskiego pamięć po nim pozostała w nazwie wsi Ladomirova (Ladomer), skąd nazwisko wzięli "угорско-русские дворяне Ладомирские".
2. Wg T. M. Trajdosa spotykane w starych dokumentach na Podkarpaciu imię Ladomir to zromanizowany Włodzimierz.
Pozdrawiam
Hubert
Awatar użytkownika
Aftanas_Jerzy

Sympatyk
Posty: 3287
Rejestracja: śr 15 kwie 2009, 15:52

Post autor: Aftanas_Jerzy »

Hubercie!
Wszystkie te w.wym. nazwy miejscowe i osobowe pochodzą z języka prasłowiańskiego (który istniał przed VI wiekiem, kiedy nastąpiło wyodrębnienie poszczeg. grup języków słowiańskich). Składają się z pierwotnych członów: lada-porządek, volsti - władać, mir - pokój, slava- sława (niektóre nazwy były wtórnie zlatynizowane Wł-> L- np Władysław z węgierska Laslo, Lasel, Lasla, łac. Ladislaus, Laslaus, Laslau, Loslau); ws-słowiańskie Wołodysław, Wołodymir > stąd nazwa Włodzimierza Wołyńskiego i prowincji Lodomeria).
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
Awatar użytkownika
hniew

Sympatyk
Posty: 757
Rejestracja: czw 11 lis 2010, 22:49

Post autor: hniew »

Witam serdecznie,

Jerzy, wielkie dzięki.
Czy w przybliżeniu prawdziwe będzie więc stwierdzenie że:
1. nazwisko Ładomirski z Ładomirowa wywieść należy od prasłowiańskich słów vlosti i mir, czyli władać i pokój/porządek, przy czym pierwszy człon jeszcze w średniowieczu uległ zlatynizowaniu (np. XIII w. - Lodomerius lub Ladomirus, archiepiscopus Strigoniensis zwany także Vladimirem) (Ciekawe gdzie taka latynizacja najczęściej miała miejsce?).
2. nazwisko pochodzi od nazwy wsi Ladomér (nazwa węgierska), Ladomir/ova (nazwa słowacka), Владимир/ова (nazwa rusińska - tu brak latynizacji),
3. takie samo pochodzenie ma występujące na Węgrzech nazwisko Ladomérszky de Ladomér.
Odnośnie pkt. 3 nasuwa się pytanie. Czy można na podstawie powyższego powiedzieć coś więcej o założycielach tego rodu? Czy można np. wysnuć jakiś wniosek na temat ich przynależności etnicznej biorąc pod uwagę zlatynizowaną formę pierwszego członu, „e” w drugim członie, końcówkę nazwiska -szky, -sky oraz przyjmując, iż nazwisko powstało prawdopodobnie gdzieś w wieku XVI lub XVII?

.................

Pozdrawiam
Hubert
Ostatnio zmieniony śr 26 paź 2011, 13:07 przez hniew, łącznie zmieniany 1 raz.
Awatar użytkownika
Aftanas_Jerzy

Sympatyk
Posty: 3287
Rejestracja: śr 15 kwie 2009, 15:52

Post autor: Aftanas_Jerzy »

Witam!

Nazwy wymienionych miejscowości są niewątpliwie pokrewnymi nazwami dzierżawczymi (podobnie jak np Włocławek, Włodawa, Włodowice, Inowrocław) lub pamiątkowymi (np Wodzisław, Wodzisław Śląski, Włodzimierz Wołyński (ukr. Володимир-Волинський) założony w II poł. X wieku dla swojego syna Wołodara jako stolica udzielnego księstwa przez księcia kijowskiego Włodzimierz I Wielkiego Świętego. Już w 988 roku miasto stało się stolicą Księstwa Włodzimierskiego i biskupstwa prawosławnego ).Porównaj: St. Rospond "Słownik etymologiczny miast i gmin PRL" 1984r.

Jak podają opracowania źródłowe, formy latynizowane były zapewne związane z przejęciem nazw osobowych przez język węgierski (np.- król węgierski Władysław I Święty ( zwany László, Lado). Nazwy miejscowości pochodzące od tych form mogą występować na terenie całych Węgier, włączając Słowację i Ruś Halicką, których tereny były wielokrotnie we władaniu węgierskim.

Nazwiska wymienione to pochodna od nazw miejscowych na obszarze języka węgierskiego, ze słowiańskim sufiksem (nazwy osobowe odmiejscowe).

Jest też możliwa wariantowa etymologia jako odapelatywna nazwa osobowa od podstawy Łada ( notowane nazwiska: Łada, Łado-mir-owic, Ładz-ic, Ładz-in).
Od tej podstawy stworzono też arystokratyczne nazwisko rosyjskie Ładomirskij nadane przy carze Pawle wraz z tytułami trojgu nieślubnych dzieci rosyjskich arystokratów Rymskiego-Korsakowa i Stroganowej. (Cytat: Ладомирские — от Лады (славянского божества любви), дети Римского-Корсакова и Строгановой; patrz link)
http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0% ... 0%B5%D0%B9
Uwagi:
1. Ciekawe informacje (Władymirko Przemyski)znajdziesz tu> http://mapyourinfo.com/wiki/pl.wikipedi ... 2adymirko/
2. Zamieszczonego w Twoim poście tekstu nie przetłumaczę, bo to nie z mojego obszaru językowego (są znawcy języka, którzy już w tym wątku występowali).
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
Awatar użytkownika
hniew

Sympatyk
Posty: 757
Rejestracja: czw 11 lis 2010, 22:49

Post autor: hniew »

Witam,
Jerzy, dziękuję za nieocenioną pomoc.
Wrodzona ciekawość każe jednak dalej drążyć temat.
Nadal otwarta dla mnie pozostaje np. potencjalna możliwość bliższego określenia pochodzenia owego słowiańskiego –ski w nazwisku czy też spotkana w literaturze kwalifikacja Ladomirskich do szlachty ugro-ruskiej (угорско-русские дворяне). Ugro-ruskiej czyli jakiej? Rusinów karpackich? Czy na terenach łemkowskich była szlachta rusińska? Jak wygląda tam sprawa szlachty narodowości słowackiej XVI i XVII w w kontekście "-ski"?

Co do Ładomirskich z dworu carskiego to zupełnie inna i nadzwyczaj ciekawa historia. Tu nie miejsce na nią, więc tylko sprostuję krótko to, co napisałeś za wiki.
Dzieci Ivana Nikolajevicha Rimskago-Korsakova i Ekateriny Petrovny Stroganovoj z domu Trubetskoj było czworo (2 synów i 2 córki). Byli to potomkowie z nieprawego łoża. Nazwisko Ładomirskich wraz ze szlachectwem rosyjskim i prawem do używania otczestwa ojca nadał im Paweł I 15.11.1798 r. Z tego otczestwa Nikolajevich a nie Ivanovich wynika wiele błędów w genealogii tej rodziny. Herb „Łada” zatwierdził im zaś Aleksander I 16.03.1805 r. Tak nazwisko jak i herb nie były stworzone na tą okazję tylko jak to opisują źródła należały do wygasłego polskiego rodu. Prawdopodobnie chodzi tu o Ładomirskich z Mazowsza, o których pozostały wzmianki np. w „Bonieckim” i „Uruskim”.

Pozdrawiam
Hubert

PS. Dla klarowności prośbę o tłumaczenie wyrzucam do osobnego postu.
Ostatnio zmieniony śr 26 paź 2011, 14:19 przez hniew, łącznie zmieniany 1 raz.
Awatar użytkownika
hniew

Sympatyk
Posty: 757
Rejestracja: czw 11 lis 2010, 22:49

Post autor: hniew »

...prośba o tłumaczenie wyrzucona do działu tłumaczeń...
Pozdrawiam
Hubert
Ostatnio zmieniony ndz 30 paź 2011, 16:28 przez hniew, łącznie zmieniany 1 raz.
Awatar użytkownika
Aftanas_Jerzy

Sympatyk
Posty: 3287
Rejestracja: śr 15 kwie 2009, 15:52

Post autor: Aftanas_Jerzy »

Jutro odpowiem na pytania dot. tej szlachty ruskiej.
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
Awatar użytkownika
Aftanas_Jerzy

Sympatyk
Posty: 3287
Rejestracja: śr 15 kwie 2009, 15:52

Post autor: Aftanas_Jerzy »

hniew pisze:Witam,
Jerzy, dziękuję za nieocenioną pomoc.
Wrodzona ciekawość każe jednak dalej drążyć temat.
Nadal otwarta dla mnie pozostaje np. potencjalna możliwość bliższego określenia pochodzenia owego słowiańskiego –ski w nazwisku czy też spotkana w literaturze kwalifikacja Ladomirskich do szlachty ugro-ruskiej (угорско-русские дворяне). Ugro-ruskiej czyli jakiej? Rusinów karpackich? Czy na terenach łemkowskich była szlachta rusińska? Jak wygląda tam sprawa szlachty narodowości słowackiej XVI i XVII w w kontekście "-ski"?

Co do Ładomirskich z dworu carskiego to zupełnie inna i nadzwyczaj ciekawa historia. Tu nie miejsce na nią, więc tylko sprostuję krótko to, co napisałeś za wiki.
Dzieci Ivana Nikolajevicha Rimskago-Korsakova i Ekateriny Petrovny Stroganovoj z domu Trubetskoj było czworo (2 synów i 2 córki). Byli to potomkowie z nieprawego łoża. Nazwisko Ładomirskich wraz ze szlachectwem rosyjskim i prawem do używania otczestwa ojca nadał im Paweł I 15.11.1798 r. Z tego otczestwa Nikolajevich a nie Ivanovich wynika wiele błędów w genealogii tej rodziny. Herb „Łada” zatwierdził im zaś Aleksander I 16.03.1805 r. Tak nazwisko jak i herb nie były stworzone na tą okazję tylko jak to opisują źródła należały do wygasłego polskiego rodu. Prawdopodobnie chodzi tu o Ładomirskich z Mazowsza, o których pozostały wzmianki np. w „Bonieckim” i „Uruskim”.

Pozdrawiam
Hubert

PS. Dla klarowności prośbę o tłumaczenie wyrzucam do osobnego postu.
Witaj Hubercie!
Nie udało mi się odpowiedzieć w dniu wczorajszym (miałem kłopoty z dostępem do internetu). Umieszczam teraz część informacji, które udało mi się odszukać. Nie chce się rozpisywać, licząc na dodatkowe pytania.
1. Słowa "Ładomir, Ładomiry" jako nazwa osobowa i miejscowa zostało wprowadone jako neologizm na poczatku XX wieku do literatury rosyjskiej przez poetę Chlebnikowa (twórczy pseudonim : Wielimir). Ten proces zastosowania fikcji literackiej miał swoje historyczno-geograficzne potwierdzenie w źródłach, co zebrał i omówił w swoim artykule jeden z krytyków literackich. Oto wyliczenie (w skrócie) tych źródeł i faktów:
a) Niedaleko źródeł Wołgi (rejon Demianowski) znajduja się dwie wsie Stare i Nowe Ładomiry (Старые и Новые Ладомири) nad rzeczką Ładomirką. Źródło informacji: «Списке населенных мест Новгородской губернии» (Вып. II. Демянский уезд. Новгород, 1909, с. 40–43);
b)Nazwa zlatynizowana "Ladomiria" występuje w pracy Gołowackiego: Головацкий Я.Ф. Народные песни Галицкой и Угорской Руси, ч. I. M.: В университет. типографии (М. Катков), 1878, str. 688. Z tego dzieła własnie pochodzi wiadomość o arcybiskupie Ladomerze, miasteczku Ładomirowa i szlachcie Ladomirskich. Cytat z tekstu rosyjskiego: "... в Угорской Руси был известен остригомский (т.е. эстергомский) архиепископ Ладомер, что в Земненском жупанстве существовало местечко Ладомирова, с которым, очевидно, связан род угорско-русских дворян Ладомирских."
Historię i opis krainy nazywanej Карпа́тская Русь, Уго́рская Русь, Карпа́тская Руте́ния, Карпа́тская Украи́на (укр. Карпатська Русь, Карпатська Україна, czeski i słowacki Podkarpatská Rus, polski Zakarpacie, Podkarpacie, Ruś Zakarpacka, Ruś Podkarpacka) dostępna jest w Wikipedii http://pl.wikipedia.org/wiki/Zakarpacie
c)Inne źródła potwierdzające sprawdzane przez Chlebnikowa:
-- Słownik Encyklopedyczny Brokhauza i Efrona , wyd. 1892 i 1896 (jest reprint całości): Энциклопедический словарь / Изд. Ф.А. Брокгауз, И.А. Ефрон т. VI. СПб., 1892, с. 642; т. VII, с. 902, 909; т. V, с. 890; т. XVII, 1896, с. 908/. Cały 'Słownik' można ściągnąć za darmo ze strony: http://www.zipsites.ru/slovari/brokgauz ... nc_slovar/
-- Dzieło Stupnickiego «Geograficzno-statystyczny opis Królewstwa Galicyi i Lodomeryi» (Lwów, 1864)
[b]2.[/b] W "Słowniku etymologiczny-motywacyjnym staropolskich nazw osobowych" cz. 3 Odmiejscowe nazwy osobowe oprac. Zofia Kaleta (wyd. PAN, Kraków 1997) wymienia sie nazwiska pokrewne z Lodomirskimi (str. 218) pochodzące od miejscowosci zlokalizowanych na Kresach południowo wschodnich (historyczna Ruś Czerwona, ale chyba bez całej Rusi Zakarpackiej):
Wołodymierec(s)ki i Wołodymierski - od miejscowosci Włodzimiercze, Włodzimirce (kresy południowo-wschodnie)
Nazwy odmiejscowe zostały wyodrębnione przez zespół Zofii Kalety ze "Słownika staropolskich nazw osobowych" pod red W. Taszyckiego, t. I-VII, Wrocław 1965-1987. z opracowaniem "Aneksu materiałowego"(autorstwa Z. Kowalik-Kalety w 1981 r.), w którym podane są szczegóły dot. m. in. lokalizacji miejscowości w XIV i XV-wiecznych parafiach , dawnych powiatów, daty pierwszego występowania nazwisk, liczby nosicieli poszczególnych nazw osobowych. Aneks ten nie został opublikowany do roku 1997 i znajduje sie w postaci maszynopisu (ss. 360) w Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie. Dotarcie do informacji tam zawartych jest możliwe za pośrednictwem specjalistów-onomastyków z naszego środowiska (np. Ewa Szczodruch) lub przez internet w Poradni Językowej w Krakowie.
Przez kresy południowo-wschodnie rozumie sie obszar leżący na wschód od dawnych województw lubelskie, sandomierskiego i krakowskiego. Jest to historycznie Ruś Czerwona.
3. Czy to była szlachta czerwonoruska? Sądzę, że w części tak. Do niej zaliczają się głównie: cała grupa herbowa Sas z odmianami, a także część rodzin herbowych Korczak i Korwin, a także szlachta bez zidentyfikowanego herbu i bez kompletnej dokumentacji wywodowej.
O szczegóły dot. szlachty z krainy 'Карпатська Русь' zapytać heraldyka ukraińskiego pana Strelbyckiego na forum Ukraińskiego Towarzystwa Heraldycznego (UHT) we Lwowie (link do forum http://uht.org.ua/forum/viewtopic.php?f=24&t=68).
O czerwonoruskiej szlachcie herbu Sas zamieściłem onegdaj link do ciekawego artykułu z ukraińskiego pisma emigracyjnego.
Aby nie przedłużać postu, na tym kończę. Odpowiem na szczegółowsze pytania.
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
Awatar użytkownika
hniew

Sympatyk
Posty: 757
Rejestracja: czw 11 lis 2010, 22:49

Post autor: hniew »

Witam,
Hipotezę o przynależności Ladomirskich do szlachty ugorsko-ruskiej zaczerpnąłem z pracy Golovatskiego „Карпатская Русь (историко-этнографический очерк)” z 1875 r.
W międzyczasie nieco uzupełniłem wiedzę historyczno-geograficzną, co pozwoliło na zdefiniowanie szlachty ugorsko-ruskiej jako pochodzącej z Rusi Ugorskiej (Uhorskiej, Węgierskiej), czyli Zakarpackiej lub Przedkarpackiej w zależności od punktu widzenia.
Ciekawym artykułem o tej ziemi jest: „Sytuacja wewnętrzna i zewnętrzna Rusi Zakarpackiej w latach 1867-1918” (Józef Długosz, 2001). W bardzo przystępny sposób przedstawia złożoność problemu, tzn istny kocioł etniczno-religijno-polityczny na tym terenie.
http://www.wszib.poznan.pl/wydawnictwo/ ... iewicz.pdf
(jedena z prac zamieszczonych w książce: "Przeszłość przyszłości. Prace dedykowane Profesorowi Czesławowi Mojsiewiczowi dla uczczenia siedemdziesiątej piątej rocznicy urodzin.", Kosman Marceli (red.), Wydawnictwo Forum Naukowe, Poznań 2001)
W skrócie jednak bliskie prawdy wydaje się stwierdzenie, że na Zakarpaciu Rusini = prawosławni/grekokatolicy, co w wypadku Ladomerszkich się sprawdza. Wszystko pięknie, ale! Jeśli ród szlachecki Ladomerszkich nie sięga początków 2go milenium a raczej nie sięga to, kto mógł nadać im szlachectwo? Ruś, raczej nie. Pozostają, więc albo Węgry albo Polska (w uproszczeniu). Czy więc -sky nie daje podstaw do wysnucia hipotezy, iż było np tak, że jakiś Rusin karpacki zasłużył sobie w Rzeczypospolitej na szlachectwo, wrócił w rodzinne strony, kupił lub otrzymał Ladomer lub jego część i ulegając wcześniejszym wpływom polskim przybrał nazwisko Ladomerszkiego? Przy takiej hipotezie ciekawym wydaje się także herb Ladomerszkich – człowiek z regimentem (laską władzy) w ręku. Regiment wg wiki: „W I Rzeczypospolitej przysługiwał pułkownikom wojsk cudzoziemskiego autoramentu”.
Jerzy, jak wyglądało używanie sufiksu –ski wśród Rusinów tak halickich jak i zakarpackich niepodlegających wpływom polskim?
Pozdrawiam
Hubert
Awatar użytkownika
Aftanas_Jerzy

Sympatyk
Posty: 3287
Rejestracja: śr 15 kwie 2009, 15:52

Post autor: Aftanas_Jerzy »

hniew pisze:]Witam,
Hipotezę o przynależności Ladomirskich do szlachty ugorsko-ruskiej zaczerpnąłem z pracy Golovatskiego „Карпатская Русь (историко-этнографический очерк)” z 1875 r.
W międzyczasie nieco uzupełniłem wiedzę historyczno-geograficzną, co pozwoliło na zdefiniowanie szlachty ugorsko-ruskiej jako pochodzącej z Rusi Ugorskiej (Uhorskiej, Węgierskiej), czyli Zakarpackiej lub Przedkarpackiej w zależności od punktu widzenia.
Ciekawym artykułem o tej ziemi jest: „Sytuacja wewnętrzna i zewnętrzna Rusi Zakarpackiej w latach 1867-1918” (Józef Długosz, 2001). W bardzo przystępny sposób przedstawia złożoność problemu, tzn istny kocioł etniczno-religijno-polityczny na tym terenie.
http://www.wszib.poznan.pl/wydawnictwo/ ... iewicz.pdf
(jedena z prac zamieszczonych w książce: "Przeszłość przyszłości. Prace dedykowane Profesorowi Czesławowi Mojsiewiczowi dla uczczenia siedemdziesiątej piątej rocznicy urodzin.", Kosman Marceli (red.), Wydawnictwo Forum Naukowe, Poznań 2001)
W skrócie jednak bliskie prawdy wydaje się stwierdzenie, że na Zakarpaciu Rusini = prawosławni/grekokatolicy, co w wypadku Ladomerszkich się sprawdza. Wszystko pięknie, ale! Jeśli ród szlachecki Ladomerszkich nie sięga początków 2go milenium a raczej nie sięga to, kto mógł nadać im szlachectwo? Ruś, raczej nie. Pozostają, więc albo Węgry albo Polska (w uproszczeniu). Czy więc -sky nie daje podstaw do wysnucia hipotezy, iż było np tak, że jakiś Rusin karpacki zasłużył sobie w Rzeczypospolitej na szlachectwo, wrócił w rodzinne strony, kupił lub otrzymał Ladomer lub jego część i ulegając wcześniejszym wpływom polskim przybrał nazwisko Ladomerszkiego? Przy takiej hipotezie ciekawym wydaje się także herb Ladomerszkich – człowiek z regimentem (laską władzy) w ręku. Regiment wg wiki: „W I Rzeczypospolitej przysługiwał pułkownikom wojsk cudzoziemskiego autoramentu”.
Jerzy, jak wyglądało używanie sufiksu –ski wśród Rusinów tak halickich jak i zakarpackich niepodlegających wpływom polskim?
Pozdrawiam
Hubert
Witam!
1. Nazwiska z sufiksem - ski (skij, sky) to 'lwia' większość nazw osobowych pochodzących od nazw miejscowych występujących we wszystkich językach słowiańskich (w tym kaszubskiego)i wynika z charakterystycznej budowy słowotwórczej tych języków, a nie z przywilejów stanowych, chociaż najwcześniejsze nazwiska z takim zakończeniem posiadała szlachta, co spowodowało uznanie tych nazwisk jako "lepsze" i chętniej przejmowane. Najmniej takich nazwisk ma język rosyjski (niewielkie wpływy j. polskiego i ukraińskiego); patrz B. Ungenbaum "Słownik etymologiczny nazwisk rosyjskich" (dostępny w internecie po rosyjsku).
Nazwisko LADOMERSKÝ jest nazwiskiem odmiejscowym pochodzącym od wsi Ladomirová położonej na terenie Słowacji, założonej w czasie kolonizacji wołoskiej w XIV wieku. Nazwisko jest zanotowane wśród mieszkańców tej wsi (wg stanu na lata 90-te 20 wieku). Patrz http://sk.wikipedia.org/wiki/Ladomirov%C3%A1
Wg informacji zamieszczonej na stronie internetowej wsi http://www.ladomirova.sk/index.php?page=historia_obce nazwa wsi pochodzi od imienia pierwszego sołtysa Wladimir.
2. Wołosi już w tym czasie przybycia na te tereny byli zrutenizowanymi wyznawcami prawosławia. Elementy języka wołoskiego przetrwały na tych terenach w nazewnictwie (u Rusinów karpackich w tym u Łemków, górali polskich i słowackich).
Węgierskie formy nazw geograficznych z terenu Słowacji w dokumentach
historycznych tłumaczą się tym, że ich wystawcami i odbiorcami byli Węgrzy. Dokumenty wystawiane przez kancelarię królewską, kancelarie różnych urzędów, instytucji kościelnych, miast, arystokracji i szlachty, pisane były przez Węgrów i dla Węgrów, co tłumaczy występowanie w przeróżnych aktach prawnych i innych zapisach zhungaryzowanych form nazw słowackich i innych słowiańskich. Nie jest zresztą rzeczą
wykluczoną, że formy te były rzeczywiście używane również w mowie szlachty, kleru
i urzędników węgierskich . Poprzez urzędy administracyjne królestwa węgierskiego
przedostawały się one do wykazów miejscowości, np. urzędów skarbowych i podatkowych oraz władz kościelnych. Ustalały się w ten sposób i utrwalały postacie nazw, pierwotnie słowiańskich, w tym wypadku słowackich i rusińskich, dostosowane do praw rozwojowych węgierskiego systemu językowego.
4. Wiele ciekawych informacji zawierają strony słowacka, ukraińska, rusińska i rosyjska Wikipedii, które znacznie się między sobą różnią (tak jest zazwyczaj w Wikipedii - teksty nie są weryfikowane centralnie). Trzeba więc czytać wszystkie wersje.
http://sk.wikipedia.org/wiki/Ladomirov%C3%A1
5. Kto i kiedy nadał rodowi szlachectwo? Oto jest pytanie. Proponowana wersja jest całkiem prawdopodobna (znana była działalność kolonizacyjna na tych terenach Władysława Opolczyka, a później wyróżniająca się jazda wołoska w służbie RP) chociaż mogło to nastąpić pod panowaniem węgierskim (wersja słowacka Wikipedii podaje informację o majątkach Ladomirskich w XVI wieku na terenie należącym do wsi).
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
Awatar użytkownika
hniew

Sympatyk
Posty: 757
Rejestracja: czw 11 lis 2010, 22:49

Post autor: hniew »

Witaj Jerzy,
Ok, piszesz tak:
„Nazwiska z sufiksem - ski (skij, sky) to 'lwia' większość nazw osobowych pochodzących od nazw miejscowych występujących we wszystkich językach słowiańskich (w tym kaszubskiego)”

Niemniej we fragmentach innych twoich wypowiedzi można znaleźć też:
..............
http://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopic ... t-75.phtml

„Sufiks -ski/-cki jest najbardziej rozprzestrzeniony. Początkowo nazwiska z tym sufiksem były charakterystyczne dla szlachty i podstawą ich były nazwy posiadłości. To przydawało tym nazwiskom prestiż społeczny, w rezultacie czego ten sufiks rozprzestrzenił się wśród niższych warstw społeczeństwa, utrwaliwszy w ten sposób pogląd, że jest to wyróżniający sufiks onomastyczny polskich nazwisk. Tym należy tłumaczyć popularność tego sufiksu wśród innych grup etnicznych mieszkających na terytorium wielonarodowej Rzeczypospolitej - Ukraińców, Białorusinów i Żydów. Należy zauważyć, że przyjmowane przez przedstawicieli tych grup nazwiska zakończone na -ski/-cki przyjmowały też charakterystyczne dla polskich nazwisk akcentowanie przedostatniej sylaby.”

„Na terenie księstw ruskich (dzisiejsza Ukrainia i Białoruś), odwrotnie, odpowiednie nazwiska na -owicz/-ewicz (po ukraińsku: -owycz/-ewycz) uważane były od dawna jako bojarskie”
.............
http://genealodzy.pl/index.php?name=PNp ... e+nazwiska

„Wszystkie rosyjskie nazwiska, które rozpatrywaliśmy dotychczas ukształtowały się w rezultacie naturalnego historycznego procesu, w którym imiona własne indywiduów stopniowo transformowały się do dziedzicznych nazwisk.
Istnieją, jednak, rosyjskie nazwiska, które złożyły się poza tym procesem. One powstały w odrębny sposób, jakby z niczego, i dlatego mogą być określone jako "sztuczne nazwiska".

W dalszym fragmencie mowa jest o tym, iż nazwiska rosyjskie z sufiksem –ski zaliczyć należy do wyjątków oraz „nazwisk sztucznych” powstających dopiero od końca XVII w.
................
Z powyższych wywnioskować można, iż sufiks -ski to jednak (z wyjątkami) rzecz charakterystyczna dla Rzeczypospolitej. A jeśli występuje na innych terenach to najczęściej jest efektem różnych wpływów Tejże szczególnie, jeśli występuje w połączeniu z akcentowaniem przedostatniej sylaby.

Jeśli więc weźmiemy pod uwagę, że nazwisko Ladomérszky de Ladomér:
- jako nazwisko rodziny prawosławnej,
- na terenie Rusi Węgierskiej,
- powstało między XIV a XVI wiekiem,
- ród był szlachecki tzn. jako taki występuje w źródłach, co najmniej od pocz. XVII w i nieprzerwanie do końca XIX w,
- ma sufiks -ski i akcentowaną przedostatnią sylabę,
to uzasadnioną hipotezą jest, iż nazwisko to jest „polonizmem”. Tzn., że ród pod tym nazwiskiem „powstał” pod silnym wpływem powiedzmy Rzeczypospolitej.

Pozdrawiam
Hubert

PS Piszesz, że "słowacka Wikipedii podaje informację o majątkach Ladomirskich w XVI wieku na terenie należącym do wsi".
Mi tam udało się znaleźć tylko taką informację: "Od 18. a 19. storočia tu mali majetky Ladomírskovci."
ODPOWIEDZ

Wróć do „Pochodzenie nazwiska”