Księgi grodzkie i ziemskie I RP - spis wszystkich zespołów

[Brozek_Oskar]

Oczywiście podzielam twoje wątpliwości, ale po tym jak podpisuję metryczki użytkownika w instytucjach archiwalnych i gdy jestem często pierwszym użytkownikiem to mam pewność, że wiele jednostek jest jeszcze w ogóle nieprzejrzanych. Wiem też, że wyszukanie takich śladów zaginionych ksiąg to żmudna praca, która może w ogóle nie przynieść efektów, jednakże sam niejednokrotnie spotkałem się ze złym opisem w inwentarzach archiwalnych, albo z jednostkami, które "nagle" się pojawiły w inwentarzach po inwentaryzacji wykonanej po latach, lub które były umieszczone w niewskazujących na daną treść zespołach, w których nikt by nigdy ich nie szukał. Były też przypadki, gdzie zgłaszałem, że w pewnej jednostce jest inna zaginiona jednostka, którą powinno się wyodrębnić (czego mimo upływu lat nadal nie zrobiono). Taki przykład (nie włożonej, a wręcz wszystej) występuje w linku, który podałem w poprzednim poście, gdzie w księdze grodzkiej bielskiej (brańskiej?) wszyto fragmenty ksiąg miejskich Mińska Litewskiego z 1677, czego by przecież w księgach bielskich nie szukano (karty od 1632). https://repcyfr.pl/dlibra/publication/3 ... 35/content
Oczywiście nie spotkałem jeszcze zaginionych ksiąg ziemskich i grodzkich.
Poza tym w Polskich instytucjach archiwalnych są przecież całe niezinwentaryzowane lub nieopisane jednostki, nawet w tak dużych insytucjach jak Biblioteka Czartoryskich w Krakowie, która ciągle pracuje nad swoimi inwentarzami. To jest dość duże archiwum, a przecież mamy też wiele mniejszych instytucji archiwalnych, które swoje zbiory mają opisane tak bardzo ogólnie, że dopiero użytkownik zaczyna rozpoznawać zawartość tego zbioru.

Oczywiście takie przypadki są powszechne na ogólnie pojętym Wschodzie, gdzie w magazynach archiwów, muzeów, urzędów i bibliotek jest wiele ksiąg, których nikt nigdy nie opisał. Do tej pory nie wiadomo czy opisano wszystkie polonika przechowywane w Sztokholmie, mimo że już wiele razy były międzynarodowe prace inwentaryzacyjne nad ustaleniem tego zasobu. Co jakiś czas są odkrycia, np. kilka lat temu wypłynęły zbutwiałe nieopisane dziesiątki lat materiały z magazynu muzeum w Moskwie, które okazały się księgami metrykalnymi z kilku parafii z województwa nowogródzkiego i Grodna, które do tej pory nie są dostępne. Wiele jednostek z Archiwum Radziwiłłów z ówczesnego archiwum w Mohylewie (które po wojnie przeniesiono do Mińska uznane w inwentarzach jako "wybyło", czyli zaginęły) znalazło się w archiwum w Kijowie, gdzie trafiło wiele lat po wojnie z małego miasteczka w Czechach, które to jednostki trafiły tam w czasie wojny, więc wierzę że w nieoczekiwanych lokalizacjach jeszcze coś ciekawego można odnaleźć, bo kto by sprawdzał zasób archiwów czeskich pod tym kątem? Nawet jakby na głównej stronie napisali, że mają np. księgi ziemskie chęcińskie po czesku, to przecież ich odbiorcy by na to nie zwrócili uwagi a wpisując w wyszukiwarkę to nawet taki wynik by się nie wyświetlił. Dlatego trzeba by zajrzeć w ich wyszukiwarki. Nie znam się w ogóle na archiwach w Niemczech, Czechach, Austrii, Francji itd., więc nie wiem czy mają oni podobny system jak szukajwarchiwach. Ale jakby mieli to może to być opisane np. jako księga sądowa w języku polskim lub po prostu księga w języku polskim (chociaż problemem jest to, że jednak przeważała łacina) i to już mogłoby wskazywać na jakieś zaginione materiały.
A mówię tu tylko o instytucjach archiwalnych, pomijając zbiory prywatne, które to zrabowane lub po prostu "zaopiekowane" po wojnie kolekcje mogą być bogate i ciekawe.

[Michał_Zieliński]

Pamiętaj proszę, że księgi grodzkie i ziemskie to są olbrzymie zespoły, liczące na ogół grube kilkadziesiąt m.b. Nie kilka cieniutkich ksiąg. Tak więc szansa, że przetrwały w całości / w większej części, jest moim zdaniem zerowa. Mogą się znaleźć jakieś pojedyncze księgi. Tak jak np z ksiąg grodzkich kiszporskich, z których wszystkie księgi są w Gdańsku, prócz jednej, przechowywanej w Berlinie. Ale to dotyczy tych ksiąg, które były wywiezione w czasie II wojny z AGAD (obejmujące tereny włączone do III Rzeszy). Księgi z terenów Generalnego Gubernatorstwa (czyli np. radomszczańskie, chęcińskie, nowokorczyńskie, radomskie, sandomierskie etc.) nigdy nie były wywiezione i spłonęły w całości w 1944 r.

[klocekoi]

Co jakiś czas są odkrycia, np. kilka lat temu wypłynęły zbutwiałe nieopisane dziesiątki lat materiały z magazynu muzeum w Moskwie, które okazały się księgami metrykalnymi z kilku parafii z województwa nowogródzkiego i Grodna, które do tej pory nie są dostępne.

Czy można prosić jakieś szczegóły, bądź link ? Jest to ciekawa informacja. Wiele parafii z nowogródzkiego u Mormonów zaczyna się od 1795-97 i to tylko jako odpis, oryginałów brakuje. To by potwierdzało moje przypuszczenie, iż księgi z czasów 1 RP, w jakieś części, zostały wywiezione w głąb Rosji w okresie do powstanie listopadowego. Zapomniane lub uznane za zniszczone, nie zostały ujęte podczas rozmów w Rydze.

Pozdrawiam
Krzysztof

[Brozek_Oskar]

Czy to są jakieś pozostałości ksiąg sądowych chęcińskich? Takie jednostki znajdują się w zasobie Bibliotece Jagielońskiej. Czy ktoś miał z nimi styczność?

1) Protokół aktów cywilnych consularis miasta Chęciny 1634-1673 - 147 stron
2) Protokół aktów cywilnych offici advocatialis miasta Chęciny 1622-1698 - 398 stron
3) Akta sądowe advocatalia chęcińskie 1651-1667 - 144 strony

https://zapodaj.net/plik-QA1CmXEEig


Pozdrawiam serdecznie
Oskar Brożek

[Pawel_B]

Pytanie od laika w zakresie ksiąg grodzkich i ziemskich:

znalazłem w Tekach Dworzaczka interesujący mnie zapis
http://teki.bkpan.poznan.pl/search.php? ... &page=1442

Dotyczy on ksiąg gnieźnieńskich, które okazuje się są nawet dostępne (przynajmniej częściowo) on-line.
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zes ... polu=13070


W jaki sposób powiązać numery w Tece Dworzaczka ("15937 (Nr. 113) 1786") ze skanami w szwa? Co prawda interesujący mnie rok 1786 nie jest dostępny online, no ale mając dokładne namiary mógłbym chyba zamówić skany.

Pozdrawiam
Paweł

[Bartek_M]

W jaki sposób powiązać numery w Tece Dworzaczka ("15937 (Nr. 113) 1786") ze skanami w szwa? Co prawda interesujący mnie rok 1786 nie jest dostępny online, no ale mając dokładne namiary mógłbym chyba zamówić skany.

Widzę, że stara sygnatura to Nr. 113. Nową można odnaleźć w konkordancji:
http://teki.bkpan.poznan.pl/index_inwentarze.html

Zresztą w Pracowni Digitalizacji radzą sobie nawet ze zleceniami wg starych sygnatur. Doświadczonemu pracownikowi wystarczy zacytować regest z Dworzaczka.

[jozefswider]

Witam . Co oznaczają cyfry rzymskie w starej sygnaturze Regestrów Dworzaczka , rok 1715 nr. 1149 .


Grodzkie i ziemskie > Poznań > Inskrypcje > XVII/XVIII wiek
8339 (Nr. 1149 I) 1715
Kazimierz Józef Zółtowski, s. o. Remigjana Z., poddankę z Panienki swoją dziedziczkę, obecnie ż. szewca z Czarnkowa z dziećmi uwalnia (f. 1)

8777 (Nr. 1149 II) 1715
Zofja Hersztopska, c. o. Zytgmunta H. z ol. Elżbiety Koszutskiej żona Jakuba Zółtowskiego, siostra rodz. Michała H. i Marjanny H. ż. Adama Kaz. Gliszczyńskiego; ol. Zofja Koszutska, ż. ol. Bronikowskiego, siostra rodz. matki zezn. (f. 159). Jakub Zółtowski, s. o. Stanisł. zap. pos. 1. 000 złp. ż. Zofji H. (f. 160)

8865 (Nr. 1149 III) 1715
X. Paweł Kołaczkowski kustosz kan. regul. konw. Trzemeszeń. (przeor Jan Zółtowski) z I i Władysł. Kolczyński podczaszy inowrocł. z II układ (f. 76). Kolcz. kwit. Kołaczkowskiego z 6. 000 złp. asygnow. sobie jako posag za ol. Heleną Kołacz. siostrą jego i żonę swoją (f. 76v)

Poszukuję wpisu nr. 1149 II (Zofia Hersztopska ) . Wg. nowej sygnatury dla roku 1715 to są GR. 411 i GR. 412 jednak na stronie nr 159 i 160 wpisy dotyczą innych osób .

Józef Świderski

[Bartek_M]

Zeszyt II zaczyna się w Gr.412 na skanie 397, więc folio 159 z Żółtowskim jest na skanie 559.

PS. Teki Dworzaczka mają na Forum osobny wątek. Ten służy do czego innego.
https://genealodzy.pl/index.php?name=PN ... pic&t=9483

[jozefswider]

Dziękuję bardzo za odpowiedz . Będę pamiętał o oddzielnym wątku .

Pozdrawiam Józef Świderski

[Lis_Wojciech]

W zestawieniu dla województwa chełmińskiego brakuje starostwa grodowego w Golubiu. Co ciekawe, w Archiwum Państwowym w Toruniu znajduje się zespół akt miasta Golubia, gdzie w inwentarzu wymieniona jest "księga sądu grodzkiego". Niestety opis nie podaje bliższych danych na temat tej księgi:
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zes ... pol/102262

EDIT: Golub jednak był starostwem niegrodowym, choć na mapie "Ziemie polskie Korony w drugiej połowie XVI wieku" dostępnej na AtlasFontium, Golub oznaczony jest jako grodowe. Niemniej ciekawe, czym jest owa "księga sądu grodzkiego"...

[Brozek_Oskar]

Księgi ziemskie wareckie (Mazowieckie) - wykaz spraw sądowych zawartych w księgach ziemskich wareckich:
24 strony (12 kart) - stworzono na początku XX wieku.
"Ziemskie wareckie - księga 24-ta od 1628 do 1631" ze spuścizny I. T. Baranowskiego.

Według inwentarza rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie.
Jednostka 426.

[Witanowski_Jan]

W księgach grodzkich bobrowickich są ukryte księgi ziemskie dobrzyńskie (powiat dobrzyński, lipnowski i rypiński).
Serie: Decreta acticata terrestria, Libri obligationum et acta varii tenoris, a zapewne i Libri decretorum terrestrium.
Część jest dostępna w Skanotece.
Dla mnie to ważne bo moi przodkowie mieszkali pod Dobrzyniem i raczej nie jeźdźili do odległego grodu w Bobrownikach.
Już bliżej było do Płocka.

Jan

[La_Papesse]

W CDIAL we Lwowie oprócz wymienionych w pierwszym poście-katalogu fondów lwowskich z księgami sądowymi, znajduje się fond 812 - КОЛЕКЦІЯ МАТЕРІАЛІВ ГРОДСЬКИХ І ЗЕМСЬКИХ СУДІВ МАЗОВІЇ ТА ПІДЛЯШШЯ (Kolekcja materiałów sądów grodzkich i ziemskich Mazowsza i Podlasia). W tym zbiorze znajdują się dokumenty:
1. brańskiego sądu grodzkiego,
2. goniądzkiego sądu grodzkiego,
3. zambrowskiego sądu grodzkiego i ziemskiego,
4. łomżyńskiego sądu grodzkiego,
5. ostrowskiego sądu grodzkiego,
6. suraskiego sądu ziemskiego,
7. tykocińskiego sądu ziemskiego (nie znalazłem takich ksiąg w podanym w tym wątku katalogu, ale tak są oznaczone przez Lwów - był taki sąd?).
Z opisu zespołu wynika, że nie są to kompletne księgi sądowe, a wyciągi z ksiąg sądowych zawierające ugody, przywileje, umowy, skargi, zobowiązania itd. ale także regesty, spisy osób.
Może warto dopisać do listy, zwłaszcza, że z niektórych wymienionych miejscowości nic się nie zachowało po 1944.

załączam linkt do opisu tego fondu (j. ukr.): https://tsdial.archives.gov.ua/pdf/F.%20812.pdf

[marcin_kowal]

W CDIAL we Lwowie oprócz wymienionych w pierwszym poście-katalogu fondów lwowskich z księgami sądowymi, znajduje się fond 812 - КОЛЕКЦІЯ МАТЕРІАЛІВ ГРОДСЬКИХ І ЗЕМСЬКИХ СУДІВ МАЗОВІЇ ТА ПІДЛЯШШЯ (Kolekcja materiałów sądów grodzkich i ziemskich Mazowsza i Podlasia). W tym zbiorze znajdują się dokumenty:
1. brańskiego sądu grodzkiego,
2. goniądzkiego sądu grodzkiego,
3. zambrowskiego sądu grodzkiego i ziemskiego,
4. łomżyńskiego sądu grodzkiego,
5. ostrowskiego sądu grodzkiego,
6. suraskiego sądu ziemskiego,
7. tykocińskiego sądu ziemskiego (nie znalazłem takich ksiąg w podanym w tym wątku katalogu, ale tak są oznaczone przez Lwów - był taki sąd?).
Z opisu zespołu wynika, że nie są to kompletne księgi sądowe, a wyciągi z ksiąg sądowych zawierające ugody, przywileje, umowy, skargi, zobowiązania itd. ale także regesty, spisy osób.
Może warto dopisać do listy, zwłaszcza, że z niektórych wymienionych miejscowości nic się nie zachowało po 1944.

załączam linkt do opisu tego fondu (j. ukr.): https://tsdial.archives.gov.ua/pdf/F.%20812.pdf

Pół dnia skanowania.
Wartość historyczna? Ciężka sprawa, to wypisy. Dla kogo, w jakim celu? Czy to może "kartki" które powypadały gdzieś (w sumie tego jest około 2500 arkuszy) i został z nich osobny fond zrobiony.
Nie mniej, koniecznie trzeba to obejrzec. Czyli w sumie jeden dzień pracy z tm materiałem.

[charston90]

W CDIAL we Lwowie oprócz wymienionych w pierwszym poście-katalogu fondów lwowskich z księgami sądowymi, znajduje się fond 812 - КОЛЕКЦІЯ МАТЕРІАЛІВ ГРОДСЬКИХ І ЗЕМСЬКИХ СУДІВ МАЗОВІЇ ТА ПІДЛЯШШЯ (Kolekcja materiałów sądów grodzkich i ziemskich Mazowsza i Podlasia). W tym zbiorze znajdują się dokumenty:
1. brańskiego sądu grodzkiego,
2. goniądzkiego sądu grodzkiego,
3. zambrowskiego sądu grodzkiego i ziemskiego,
4. łomżyńskiego sądu grodzkiego,
5. ostrowskiego sądu grodzkiego,
6. suraskiego sądu ziemskiego,
7. tykocińskiego sądu ziemskiego (nie znalazłem takich ksiąg w podanym w tym wątku katalogu, ale tak są oznaczone przez Lwów - był taki sąd?).
Z opisu zespołu wynika, że nie są to kompletne księgi sądowe, a wyciągi z ksiąg sądowych zawierające ugody, przywileje, umowy, skargi, zobowiązania itd. ale także regesty, spisy osób.
Może warto dopisać do listy, zwłaszcza, że z niektórych wymienionych miejscowości nic się nie zachowało po 1944.

załączam linkt do opisu tego fondu (j. ukr.): https://tsdial.archives.gov.ua/pdf/F.%20812.pdf

Pół dnia skanowania.
Wartość historyczna? Ciężka sprawa, to wypisy. Dla kogo, w jakim celu? Czy to może "kartki" które powypadały gdzieś (w sumie tego jest około 2500 arkuszy) i został z nich osobny fond zrobiony.
Nie mniej, koniecznie trzeba to obejrzec. Czyli w sumie jeden dzień pracy z tm materiałem.

Marcinie, to chodzi o wypisy Ignacego Kapicy (Kapicjana) więc z automatu możemy mówić o bardzo dużej wartości.

Pozdrawiam,.
Mariusz