Pochodzenie nazwisk (cz.7)

[J_Agni]

Dziękuję
Coś w tym jest ... wielu Puzygierów było rzeźnikami, choć grajków w Łańcucie nie znalazłam.
Ale "sęka" Mazerskiego nie rozgryzłam, u mnie to byli ubodzy rolnicy
Agnieszka

[Wladyslaw_Moskal]

Witam,

patrzac na mape "Magna Germania" z okolo 1482 r. wg opisu z okolo 150 r. greckiego geografa Ptolemeusza [Claudius Ptolemy]
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/ ... rmania.jpg
jest zaznaczonych kilka miejscowosci lezacych na lewym brzegu Wisly. Wisla zgodnie z owczesnymi pogladami byla rzeka graniczna pomiedzy Germania i Sarmacja, a na mapie Wisla dotyka prawej ramki.

W lewo od napisu "Sarmaciae" jest zaznaczona ciemnozielonym kolorem miejscowosc;

1. "corrodunum" = Krakow,
ta nazwe przetlumaczyl polski historyk Joachim Lelewel [ur.1786-zm.1861] jako "glowne miasto" i wskazal, ze jest to Krakow.

Nazwa slada sie z dwoch czlonow; „corro + dunum”, a „- dunum” znaczy w galijskim/celtyckim; „miasto”.
Ale…. w j. lacinskim, „corvum” znaczy „wrona” albo „kruk”.
Zatem; „corvum – dunum” = „miasto kruka/krukow” czyli wspolczesnie Krakow !!
Zapis; „corro – dunum”, to zapis kreslarza i nie jest to juz teraz wazne.
Ponizej jest zapis ” iusburgi”, ja to tlumacze „prawnie miastowi”, czyli plemie/ludnosc podlegla miastu Kruka/ pozniej Kraka.

Ptolemeusz wykorzystywal informacje roznych kupcow, ale wiadomo, ze Imperium Rzymskie mialo swietna sluzbe wywiadowcza, czyli kupcow odpowiednio przeszkolonych i wyposazonych do tych celow. Informacje od kupcow do Ptolemeusza docieraly poprzez roznych posrednikow. Jego dzielo przetlumaczono na j. lacinski w 1407 r., a kreslarz wykreslil mape w 1482 r.;
http://www.bl.uk/learning/timeline/item126360.html
Kazdy mogl popelnic bledy, dlatego bardzo trudno obecnie interpretowac mape Ptolemeusza, szczegolnie nowsze wydania mapy.

2. "arsemum" = Zamek na skale,
wedlug mnie moze to byc niby lacinska nazwa "arce-mum" czyli "miejsce zamkowe".
Moze to byc Zamek Pieskowa Skala lub ktorys ze starych zamkow "Orlich Gniazd" na szlaku Krakow -Kalisz. Sadze jednak, ze jest to Zamek w Olsztynie kolo Czestochowy.

3. "calisia" = Kalisz,
powszechnie przyjmuje sie, ze ta slowianska nazwa mogla powstac od slowa "kał" czyli mokradlo, bagno, najwczesniej w VI-VII wieku po przybyciu Slowian. Generalnie osad/miast nie buduje sie na bagnach.
Ja uwazam, ze ta slowianska osada powstala o wiele wczesniej niz to odnotowal Ptolemeusz.
Nazwa sklada sie z dwoch slowianskich slow "kal" = twarda, kamienista i "ispa/isia " - wyspa. "Kal" - jest w staropolskim slowie "kalenica" = szczytowa partia strzechy utwardzana glina, ulubione miejsce bocianow do zakladania gniazd.
Wsrod mokradel Prosny mogl byc polodowcowy "oz" = pagorek piaszczysto-zwirowy, ktory jako wyspa wsrod mokradel byl idealnym miejscem na osade.

4. "setida/setidava" lub "getidava" = Poznan,
jest kilka powiazan tej blednie zapisanej na mapie nazwy;
- Theo Richmond w swojej ksiazce "Konin" wydanej w 1996 w j. angielskim twierdzi, ze Setidava to obecny Konin, rodzinne miasto jego przodkow,
- wg rumunskiego autorstwa strona;
https://en.wikipedia.org/wiki/Setidava
sugeruje, ze nazwa Setidava jest zwiazana z plemieniem Costoboci ?? i jest to Znin. Ale jest tez informacja o zapisie "Getidava" w wersji tekstowej "Geografii". Costoboci - to grecka nazwa plemienia Wilkow ktore osiadlo nad Dolnym Sanem.
- wg mnie zapis Getidava jednoznacznie wskazuje na zwiazek z plemieniem Getow majacych siedziby nad ujsciem Dunaju do Morza Czarnego, ktorzy trudnili sie handlem. Getowie to takze grecka nazwa plemion Dakow.
Sprawdzilem na mapie, gdzie przywedrowalo nazwisko Giec;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/giec.html
i dlatego Poznan wiaze z Ptolemeuszowa "getidava" lezaca na starym szlaku bursztynowym.

5. "estualis" = Ujście ,
wedlug mnie jest to niby lacinska nazwa "estuarium"= ujscia rzeki do morza lub do innej rzeki.
Dokladnie jest to obecne miasto Ujście lezace u ujścia Gwdy do Noteci.

6. "sturgium" = Czarnówko,
wedlug mnie nazwa osady pochodzi od grecko/lacinskiej nazwy ryby "sturgeon" = jesiotr.
Mogla ta miejscowosc nazywac sie Jesiotrowo a jej polozenie blisko rzeki Leby potwierdza taka mozliwosc. Wiem, ze jeszcze w okresie miedzywojennym jesiotry z Baltyku wplywaly do Sanu.
Jest to miejscowosc, w ktorej konczyl/zaczynal sie szlak bursztynowy z czasow Imperium Rzymskiego;
http://www.okruch-zlota.eu/informacje-o ... -leborska/

Ostatnio spostrzeglem stwierdzenie Tacyta ;"Ściśle przylegające do Suiones są plemiona Sitonów, które, przypominając je we wszystkim, a różnią się tylko tym, że są rządzone przez kobietę".
Zatem jednym z plemion na terenie obecnej Szwecji rzadzi krolowa. Byc moze, Szlak Bursztynowy mogl byc takze droga handlarzy niewolnikow.
Czym mogla placic ta krolowa ze Szwecji za zlota bizuterie robiona chyba dla niej w Czarnowku ?

Dzieki za wspolna wedrowke slynnym szlakiem bursztynowym.

Pozdrawiam - Wladyslaw

P.S.
O widocznych na mapie nazw slowianskich plemion pisalem w tym watku na stronie 54 we wpisie pod tytulem "Pochodzenie nazw plemion i nazwisk celtycko-slowianskich ".

[Wladyslaw_Moskal]

Geograf grecki Strabo/Strabon;
https://pl.wikipedia.org/wiki/Strabon
wymienil w Geographica celtyckie plemie Butones. Niektorzy historycy twierdza, ze Strabo pomylil nazwe Butones z nazwa Gutones, a ta nazwe wiaze sie z celtyckim plemieniem Cotini = Kutynowie [od slowa "kuć"], uwazanych za slowianskich kowali.

Ja sadze, ze Strabo korzystal z lacinskiego zapisu ... Butores, a powstal zapis Butones.

Jeszcze dzis istnieje w Polsce nazwisko Butor;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/butor.html

Wedlug prof. K.Rymuta nazwisko Buto pierwszy raz odnotowano w Polsce w 1498 r., a z nazwiskiem Butor jest w tej samej grupie nazwisk pochodzacych od podstawy "but..", a "buta" to obecnie znaczy "pycha".

Zatem galijscy/celtyccy kupcy mogli sie wzbogacic prowadzac stacje kupieckie na Szlaku Bursztynowym i przez ostentacyjne okazywanie buty, pychy zostali nazywani Butorami.

Ostatnim miastem Imperium Rzymskiego na Szlaku Bursztynowym byla Vindobona = dzisiejszy Wieden, dalej Eburodunum - dzisiaj Brno, gdzie szlak rozdzielal sie do Wroclwia/Opola [ nie znam starych nazw], stad Butorowie zamieszkiwali rejon Nysy.
Szlak idacy do Krakowa = Corrodunum/Carrodunum, prowadzil przez rejon Zywca, stad zageszczenie nazwiska Butor w tym miescie.
Takze nazwiska Butora;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/butora.html

Obecne rozmieszczenie nazwiska Butor w Polsce dobrze koreluje sie z danymi Ptolemeusza o Szlaku Bursztynowym, ktore omowilem tutaj; "Nazwy miejscowosci na mapie Ptolemeusza".

Moze to zainteresuje kolegow z Krakowa, Kalisza i Poznania.

Pozdrawiam - Wladyslaw

[Wladyslaw_Moskal]

Przy omawianiu pochodzenia nazwiska Wilk [Pochodzenie nazwisk(cz.9), str. 59, post z 16-02-2018] podalem link o celtyckim/galijskim [nie germanskim], duzym plemieniu Boii/Boji;
https://pl.wikipedia.org/wiki/Bojowie

Obecnie historycy w Serbii uwazaja, ze w plemieniu Boii/Boji majacym duze wplywy na znacznym obszarze, niektore szczepy mialy praslowianskie cechy a jezyk praslowianski byl bardzo zblizony do galijskiego=celtyckiego. Serbowie przyjmuja, ze ich praslowianskie korzenie nalezy wiazac z plemieniem Boji. Mityczny Król Serbów znany jest jako Bojka, Boika, Boii.

Patrzac na ponizsze mapy zasiegu wplywu Celtow;
https://commons.wikimedia.org/wiki/File ... ansion.PNG
https://pl.wikipedia.org/wiki/Celtowie# ... :Celts.svg
czytajac informacje o danych archeologicznych, wszedzie sa informacje, ze Celtowie pozostawili na terenach Polski martwe slady swojego pobytu;
http://tojuzbylo.pl/wiadomosc/slady-cel ... nym-slasku
https://historiamniejznanaizapomniana.w ... -polskich/
http://www.starozytnosci.pl/wp-content/ ... strazy.pdf
http://www.tpi.poznan.pl/2o.html

Krotko - Bojowie i celtyckie szczepy z plemienia Boji, to byli nasi pradziadowie a dla wielu praojcowie, ktorzy pozostawili zywe slady - ich, a obecnie nasze nazwiska !!!.

Przesledzmy w ilu nas samych, najblizszych, znanych Wam osob plynie celtycko-polska krew.

Pisalem o celtyckich nazwiskach Butor i Butora;
https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopi ... -930.phtml
Zaskakuje, ze Butorowie zawedrowali do okolic Przeleczy Dukielskiej, zatem jezyk nie byl przeszkoda.

Z duzym prawdopodobienstwem od nazwy plemienia Boji powstaly nastepujace nazwiska;
Bojanek, Bojdo, Bojdoł, Bojdys, Bojkowski.
A Bojdys .. to brzmi prawie jak .. kowboj ;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/bojdys.html

To, ze niektore szczepy Bojow hodowaly bydlo podkreslaja starozytne zapisy, ale nazwiska pasterzy Wardenga, Wardyga, Wardega i pozniejsze Wardęga mogly powstac od wspolnego prapolsko-celtyckiego slowa Wardenga, czyli bydlo, chyba rasy miesnej. W jezyku angielski slowo "ward" znaczy straznik.

A od slowa "skot" czyli bydlo rogate, ale rasy mlecznej, powstaly nazwiska pasterzy lub przetworcow mleka jak Skotniczy w rejonie Krakowa, Skotnik w rejonie Opola oraz nazwiska Skotarczak i Skotarek w rejonie Poznania i ... Biskupina [pow. Znin].
W Polsce 28 miejscowosci ma w nazwie Skotniki, czyli miejsce produkcji mleka, masla i sera.

Wspominalem na Forum o nazwisku Rams = chodowca baranow, ktore ku polnocy przechodzi w nazwiska Baranik i Owczarek;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/rams.html

W nastepnym wpisie wroce do mapy Ptolemeusza gdzie odczytalem nowe, interesujace informacje.

Milych Swiat - Wladyslaw

[pauline_gomulin]

Witam interesuje mnie etymologia nazwisk: Gomuliński, Łaski, Miros oraz Solecki. Pozdrawiam serdecznie:)

[Wladyslaw_Moskal]

Ponizej podane sa strony i na kazdej jest informacja z jakich zrodel korzystala przy opracowaniu etymologii nazwisk Pani Ewa Szczodruch.

http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=772
Gomuliński - od nazwy miejscowej Gomolin, dziś Gomulin (piotrkowskie, gmina Wola Krzysztoporska).
http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=544
Łaski 1393 - - od nazwy miasta Łask (sieradzkie), Łazy (częste).
http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=813
Miros - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy mir ‘pokój’, od imion złożonych typu Mirosław.
http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=824
Solecki - 1393 od nazwy miejscowej Solec, Solca (kilka wsi).

Wladyslaw

[Wladyslaw_Moskal]

Na mapie z 1482 r. wg informacji greckiego geografa Ptolemeusza z okolo 150 r. n.e. mozna odczytac nazwe jednego z plemion - Sidones, na zachod od Corrodunum = Krakowa;
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/ ... rmania.jpg

Ze studiowania tej mapy wiem, ze kreslacy mape popelnial bledy w napisach i lokalizacji nazw. Dlatego przyjalem, ze nazwe Sidones [Sidores?] chyba mozna wiazac z greckim imieniem Isidoros i polskim imieniem Izydor, oznaczajacymi "dar Izydy". Egipska Izyda byla boginia plodnosci i opiekunka rodzin.

Sprawdzilem rozmieszczenie nazwiska Izydor w Polsce;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/izydor.html

Kiedy sprawdzilem rozmieszczenie nazwiska Izydorek = syn Izydora;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/izydorek.html
wiedzialem, ze jestem na dobrej drodze, chociaz ... nazwa plemienia powinna byc zapisana w poblizu Poznania - na mapie jest to Setida/Getidava pomiedzy nazwami Lugi i Diduny [po polsku Dydunowie]. Ta stacje na Szlaku Bursztynowym prowadzii Giecowie stad nazw Getidava.

Dalsze rozmieszczenie nazwisk pobocznych - Izydorczak, Zydor, Zydorek, Zydorczak, Zydorczyk;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/zydorczyk.html
potwierdza, ze 2000 lat temu w rejonie Poznania moglo istniec plemie Isidorow/Izydorow.

Ze strony;
https://pl.wikipedia.org/wiki/Izyda
wynika, ze Aleksander Wielki, 356 - 323 r. p.n.e. zalozyciel Aleksandrii w Egipcie, wracajac ze swoimi wojskami do Europy, spowodowal popularnosc kultu bogini Izydy od Grecji z jej koloniami, az do francuskiej Bretanii.

Aleksandra Wielkiego we wszystkich jego kampaniach wspieraly oddzialy wojow i jazdy celtyckiej, zatem oddzialom plemienia Bojow na pewno towarzyszyly oddzialy naszych pradziadow z rejonu dzisiejszej Wielkopolski i na wlasne oczy widzieli posagi Izydy w Egipcie. Moze kult Izydy tez im sie spodobal.

Dlatego mnie nie dziwi, ze w miejscowosci Małachowo-Złych Miejsc w 1860/1961 r przy sypaniu kopca na ziemniaki odnaleziono brązową figurkę Izydy;
http://wielkopolskie.naszemiasto.pl/art ... id,tm.html
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place ... zyda-.html

Uzupelnienie z 22 kwietnia 20018;

Nie spodziewalem sie, ze w "Germanii" Tacyta z 98 r. n.e.;
http://www.ourcivilisation.com/smartboa ... /chap1.htm
jest w Rozdziale 9 taki zapis;

"Some of the Suebi sacrifice to Isis also. I cannot determine the origin and meaning of this foreign cult, but her emblem, made in the form of a light war-vessel, proves that her worship came in from abroad."

Tlumaczenie;
"Niektóre z plemion Suebian skladaja ofiary dla Izydy. Nie mogę określić pochodzenia i znaczenia tego obcego kultu, ale jej symbol, przedstawiany jako lekki statek wojenny, udowadnia, że jej kult przybył z zagranicy."

Izyda to bogini płodności, opiekunka rodzin, a u Grekow, takze opiekunka zeglarzy.

Kult Izydy, wspomniany wyzej przez Tacyta w 98r. n.e., przez Ptolemeusza okolo 150 r. n.e. dla rejonow pomiedzy Odra i Wisla nie przetrwal do dzis. Ale ze istnial na terenach Polski i wierzyli w nigo nasi pradziadowie wskazuja nazwiska.
Skladane ofiary Izydzie, zyskiwaly przychylnosc kaplanek i samej Izydy, gdyz rodzili sie ... mescy potomkowie, ktorym nadawano imie Izydor, czyli dar Izydy.

Z pozdrowieniami - Wladyslaw

[Wladyslaw_Moskal]

Odpowiedz jest w 80 tomowej "Historii rzymskiej" senatora i historyka Cassiusa Dio;
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kasjusz_Dion

Uzupelnienie z 24 czerwca 2018;

Wedlug;
http://www.trajans-column.org/?page_id=41
przytaczam zapis Casiusa Doo w tlumaczeniu angielskim, bo w Internecie niektore zapisy znikaja lub sa calkowicie zmieniane;

8.1 “For these reasons [Trajan’s formidable character], then, Decebalus had good cause to fear him. When Trajan in his campaign against the Dacians had drawn near Tapae, where the barbarians were encamped, a large mushroom was brought to him on which was written in Latin characters a message to the effect that the Buri and other allies advised Trajan to turn back and keep the peace.
2. Nevertheless he engaged the foe, and saw many wounded on his own side and killed many of the enemy. And when the bandages gave out, he is said not to have spared even his own clothing, but to have cut it up into strips. In honor of the [Roman] soldiers who had died in the battle he ordered an altar to be erected and funeral rites to be performed annually.”

Cassius Doo opisuje on, ze w 101 r. n.e. legiony rzymskie przybyly pod Tapae [karpackie Zelazne Wrota, dzis Luminis] gdzie w poblizu obozowaly sprzymierzone sily barbarzyncow [= plemion dackich]. Do Rzymian zostal przywieziony duzy grzyb [wg mnie duza huba];
https://pl.wikipedia.org/wiki/Huba_(grz ... ius_G3.jpg
na ktorym bylo napisane alfabetem lacinskim żądanie, ze Burowie i ich sprzymierzency zalecaja legionom odwrot i zawarcie pokoju.

Doszlo do bitwy w ktorej zwyciestwo odniesli Rzymianie, ale bardzo duzym kosztem. Bylo tak duzo rannych, ze zabraklo w legionach bandazy i Rzymianie musieli ciac wlasne szaty na bandaze.

Juz w 101 r. n.e. dostojnicy plemienia Burow, ktore mialo swoje siedziby w dorzeczu Wisly i Sanu oraz po poludniowej stronie Karpat, umieli czytac i pisac po lacinie. Z zapisu wynika, ze Burowie byli znaczaca sila w wojskach Decebala.

O przypadkowym odkryciu dzirytu z zadziorem z lat 100 - 200 n.e. w Charzewicach, obecnie dzielnica Stalowej Woli, oraz napisie nazwiska Krus na zadziorze napisalem tutaj;
https://genealodzy.pl/index.php?name=PN ... ht=#418109

Zatem nasi praojcowie juz okolo 1000 lat przed powstaniem Polski czytali i pisali uzywajac alfabetu lacinskiego oraz posiadali nazwiska.

Pozdrawiam - Wladyslaw

[Wladyslaw_Moskal]

Na mapie wg danych z ok. 150 r. greckiego geografa Ptolemeusza;
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/ ... rmania.jpg
ponizej „sturgium” = Jesiotrowia?/Czarnowka jest zaznaczone plemie „eluones”.

W j. greckim „elaiones” oznacza „gaje oliwne” !!.
Ptolemeusz otrzymujac wiadomosc od kupcow galijskich o „swietych gajach” Pra-polakow, skojarzyl je ze swietymi gajami oliwnymi Grekow i Rzymian, nie wiedzac, ze drzewa oliwne tutaj nie rosly.
Straznikiem swietego gaju u Pra-polakow byl „gajda”, od tego nazwania powstala wspolczesna nazwa „gajowy”, czyli straznik lasu.

Moje wywody nie zgadzaja sie z pogladami K. Poczesnego przedstawionymi w „Lugowie i Wandalowie a ziemie polskie w starozytnosci”, 2014.
Wg K. Poczesnego ; Elveones = sa drugim w kolejnosci wymienionym przez Tacyta szczepem lugijskim. Nazwa ich, jakze zblizona semantycznie do imienia Helwetow (Szwajcarow),zdaje sie czerpac z jezyka celtyckiego.

Z mojego "czytania" mapy wynika, ze od kupcow do Ptolemeusza docieraly dokladne informacje, ale zawieraly bledy w zapisach, bo tylko niektorzy w tych czasach umieli pisac.

Lugi Diduni wg Ptolemeusza oznaczalo, ze plemie Dydunow wierzylo w potrzebe "lugi"=oplakiwania zmarlych. Tak samo oplakiwaly zmarlych plemiona Lugi Omani i Lugi Buri.

Plemie Sidones [Sidores?] czyli Izydorow, wierzylo w boginie Izyde. Natomiast dla plemienia Eluones, swietymi miejscami byly swiete gaje.

W Polsce mamy bardzo duzo nazwisk zwiazanych z rdzeniem „gaj”;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/gajda.html
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/gajewski.html

Pozdrawiam - Wladyslaw

[magdagould]

W moim drzewie genealogicznym znalazlam ostatnio nazwisko Oryll (okolice Zuromina/Rypina). Czy ktos moglby podpowiedziec skad pochodzi lub co oznacza to nazwisko?

Wedlug metryk: moj prapradziadek Andrzej Kowalczyk byl synem Michala Kowalczyka i Zofii Oryll.

W metrykach z tych okolic widzialam tez inne formy tego nazwiska: Oryl, Orel i Orell.

Bylabym wdzieczna za wskazowki.

[bielecki]

Orylami nazywano flisaków spławiających drewno na tratwach Wisłą.

Łukasz

[Ewa_Szczodruch]

Witam

Podaję za Rymutem:

Oryll - od orać, od prasłowiańskiego oriti ‘burzyć, niszczyć’, od staropolskiego oborzyć ‘zburzyc, zniszczyć’.

Oryll - od oryl ‘flisak’.

[Adam.55]

Witam,
Szybkie pytanie, akt zgonu z roku 1810, (...) Umarła pracowita Agnieszka, idąca od rodziców Feręnckich" Jak więc by brzmiało nazwisko jej ojca? Feręnc/Ferenc czy Feręncki/Feręcki?

Pozdrawiam,
Adam

[magdagould]

Dziekuje Pani Ewo!

Witam

Podaję za Rymutem:

Oryll - od orać, od prasłowiańskiego oriti ‘burzyć, niszczyć’, od staropolskiego oborzyć ‘zburzyc, zniszczyć’.

Oryll - od oryl ‘flisak’.

[Du_Das]

Witam,
Szybkie pytanie, akt zgonu z roku 1810, (...) Umarła pracowita Agnieszka, idąca od rodziców Feręnckich" Jak więc by brzmiało nazwisko jej ojca? Feręnc/Ferenc czy Feręncki/Feręcki?

Wg mnie z końcówką -cki, bo w przypadku braku jej byłoby Feręnców. Co do samej pisowni, to wtedy taka mogła po prostu być. Michał