Karśniccy przyd. Fundament

[Robert_Kostecki]

W 2023 roku w numerze 55 "Res Historica", s. 161-180 ukazał się artykuł Alicji Szymczak i Jana Szymczaka pt. "Karśniccy w Polsce Centralnej w źródłach epigraficznych z XVI–XVIII w.".
Zainteresowałem się tematem, ponieważ mój dowodny krewny - Piotr Hipolit Kostecki (* 14.08.1794 Kalisz – † 26.12.1859 Wodzisław) w dniu 8 stycznia 1834 roku w Chlewie (powiat warecki) poślubił Paulinę Karśnicką. Jego żona pochodziła z możnej rodziny Karśnickich herbu Jastrzębiec przydomku Fundament, której przedstawiciele w XVIII-XIX wieku byli właścicielami, m.in. Chlewa w parafii Bukowiec oraz Czachór.

1. AP Poznań, Oddział w Koninie, USC parafii rzymskokatolickiej Chlewo [k/Błaszek, pow. warecki], księga małżeństw, rok 1834, akt nr 1 – Wojcinek: „Działo się we wsi Chlewo 8 stycznia 1834 roku w obecności Wielmożnych Teodora Krąkowskiego, lat 33, w Morawkach dziedzica i tam zamieszkałego i Napoleona Antoniego Kosteckiego, brata nowo zaślubionego, we wsi Grabowie zamieszkałego, lat 27 mającego, na dniu dzisiejszym zawarte zostało religijne małżeństwo pomiędzy Wielmożnym Piotrem Kosteckim, młodzianem, doktorem medycyny i chirurgii w Sieradzu zamieszkałym, urodzonym w Kaliszu z małżonków Józefa i Wiktorii, lat 38, a Wielmożną Paulą Wiesiołowską, wdową po zmarłym Ignacym Wiesiołowskim 19 lutego 1833 roku, urodzoną w Chlewie leżącym w Wielkim Księstwie Poznańskim [Chlewo, par. Bukownica, pow. ostrzeszowski] z Feliksa [dziedzica wsi Chlewo (1799)] i Józefy [z Szeliskich, małżonków Karśnickich], lat 31 mającą, dziedziczką Woycinka, tamże zamieszkałą”.
2. A. Boniecki, Herbarz Polski, t. IX, Warszawa 1906, s. 298 – tu błędna informacja, że Karol, dziedzic Chlewa, był ożeniony z Józefą Szeliską, z której pozostawił dzieci, m.in.: Urszulę za Kosteckim, oraz Walentego, dziedzica Grzymaczewa, żonatego z Pauliną Krąkowską. Z metryki nr 3 ślubu zawartego12.10.1827 r. w parafii rzymskokatolickiej Chlewo w powiecie ostrzeszowskim wynika, że Urszula Karśnicka (*ok.1803), córka Feliksa [komornika wieluńskiego] i Józefy z Szeliskich, poślubiła Izydora v. Greffen, ewangelika. Natomiast druga ich córka – Paulina (*ok.1801) poślubiła Piotra Hipolita Kosteckiego, a kolejna - Helena, wyszła za mąż za Michała Sulimierskiego.

Z opracowania profesorostwa Szymczaków dowiedziałem się , że Adam Boniecki nie ustrzegł się innych błędów, gdyż korzystał głównie z dokumentów legitymacji przeprowadzonej w Królestwie Polskim w połowie XIX w. Jego zdaniem Karśniccy pochodzili ze wsi Karsznice w w pow. sieradzkim, podzielonej między dwie rodziny. Karsznice Wielkie mieli posiadać Karśniccy o przydomku Sasin, natomiast Karsznice Małe – Karśniccy o przydomku Fundament. Obie rodziny przypisał do herbu Jastrzębiec. W rzeczywistości są dwie wsie Karsznice, jedna leżąca w Łęczyckiem i druga w Sieradzkiem. Karsznice łęczyckie przynależały do parafii Góra św. Małgorzaty i już w początkach XV w. podzielone były na starą i nową wieś wskutek działów rodzinnych. W 1576 r. w Karsznicach Wielkich i Małych siedzieli bracia: Jan, Krzysztof i Stanisław, synowie zmarłego Jakuba Sasina Karśnickiego, surogatora łęczyckiego w latach 1538–1554. Natomiast szlachcica o przydomku Fundament znajdujemy w Karsznicach sieradzkich w XVI w.

Dzieje rodziny Fundament Karśnickich są dobrym przykładem powolnego wspinania się na coraz wyższe szczeble drabiny społecznej. W początkach XVII w. pojawiają się w pow. wschowskim, w ciągu wieku rozprzestrzenili się w powiatach: kaliskim i ostrzeszowskim. Potomkowie Wojciecha Fundament Karśnickiego dopiero w XVIII w. weszli do urzędniczej hierarchii ziemskiej, ale zajmowali w niej dość niskie pozycje. Jedynym senatorem był Ludwik Karśnicki.

Informacje o Karśnickich można znaleźć też w notatkach Józefa Szaniawskiego, notariusza:
https://skanoteka.genealodzy.pl/id3819-sy3-se
Ciekaw jestem, czy ktoś z odwiedzających to forum posiada wiadomość o żyjących potomkach Feliksa Karśnickiego, komornika wieluńskiego i Józefy z Szeliskich?

Swoją drogą, to badaczom historii rodzinnych polecam wyjście poza Internet i popularnie dostępne wydawnictwa. Wiele cennych opracowań można znaleźć wśród prac uniwersyteckich, tylko trzeba sobie zadać trud i dotrzeć do poszczególnych bibliografii. Będą to też opracowania w maszynopisach, np. niewydrukowane prace magisterskie i doktorskie. W większości przypadków, amator genealog nigdy nie dotrze do pewnych informacji, a we wspomnianych opracowaniach ma dane "podane na tacy".

[Robert_Kostecki]

Smutne, ale prawdziwe:
https://www.salon24.pl/u/wilkmiejski/80 ... ie-smierci

[Tomasz_Lenczewski]

Miałem przyjemność znać p. Teresę Kozłowską-Karśnucką i prowadzić z Nią korespondencję. Pozostały mi listy i fotografie, które niedawno zarchiwizowałem pośród innych materiałów poświęconych ziemiaństwu dawnego województwa łódzkiego.