Szkoły średnie XIX/XX II RP, Warszawa i nie tylko

[Sroczyński_Włodzimierz]

Mam wrażenie, że się przyda

Kilka informacji na podstawie katalogu wystawy
warszawskie średnie szkoły ogólnokształcące 1918-1939
1991 Lidia Świerczek, Karol Mórawski

Zachęcam do uzupełnienia wątki linkami do źródłowych

Krótkie kalendarium - prawo, otoczenie prawne itp

rok 1919 - ministerialne wytyczne programowe dot. szkół średnich:
typy szkół:
- matematyczno-fizyczny
- humanistyczny
- humanistyczny z łaciną
- klasyczny z łaciną i greką
nauka minimum jednego języka obcego nowożytnego
8 lat nauki kończącej się egzaminem maturalnym

1926/1927 reforma
typy szkół:
- matematyczno-przyrodniczy
- humanistyczny
- klasyczny z łaciną i greką

1928 - wytyczne dla szkół prywatnych skutki:
szkoły spełniające wytyczne - prawa szkół publicznych
pozostałe - abiturienci zdają matury jako eksterni przed komisją państwową na zewnątrz

1932 - ustawa o ustroju szkolnictwa
dwa stopnie szkół średnich:
niższy 4 letnie gimnazjum zakończone "małą maturą"
wyższy dwuletnie liceum kończące się "maturą pełną"
gimnazja nieprofilowane
licea podzielone na typy:
- klasyczny
- humanistyczny
- matematyczno-fizyczny
- przyrodniczy

http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU ... 389&type=2
http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU ... 343&type=2

c.d.n.

[Sroczyński_Włodzimierz]

Warszawa, spis (niekoniecznie pełny), krótkie informacje, nieweryfikowane, raczej wikipedia niż poważne źródła)

szkoły średnie państwowe i publiczne powstawały także na skutek przejęcia wcześniej działających szkół prywatnych

Gimnazja państwowe: (nr, patron/ka, rok założenia, krótkie info)
1: Batorego; 1918; męskie mat-przyr.
2: Czackiego; 1876; m. mat-przyr. zał. Urząd Starszych Zgromadzenia Kupców m. st. Warszawy
3: Lelewela; 1920, m. human.
4: Mickiewicza; 1897; m. human. zał. Konopczyński
5: Poniatowskiego; 1918 m. human i pmat-przyr.
6: Reytana; 1908; m. mat-przyr, neoklasycz, zał. Rychłowski
7: Staszica; 1906;m. human. (!), zał: Stowarzyszenie Techników
8: Władysława IV; 1915, m. human, zał Praski Komitet Obywatelski
9: Hoffmanowej; 1874; ż. human., zał. Smulikowska
10: Królowej Jadwigi; 1874, ż. neohuman, zał. Sikorska
11: Konopnickiej; 1882; ż. human., zał. Tołwińska
12: Skłodowskiej-Curie;1930; ż. human.
13: E. Plater; 1865; ż. mat-przyr; zał. Karwowska
14: Słowackiego;1860;ż. human.; zał. Patek
15: Żmichowskiej;1916;ż. mat-przyr; zał: Stowarzyszenie Gimnazjum Miłkowskiego
16: Piłsudskiej; 1935l; ż. human
17:..... nr 49;1938; na Polnej

Miejskie:
1: Sowińskiego; m. mat-przy. XIX w. - do uzupełnienia
2: Kochanowskiego; ż. human.;do uzupełnienia
3; nr 78;m. human,; na Śniadeckich
4: gen. Jasińskiego; m. human., do uzupełnienia
5: Lis-Kuli;1928; m. human.

Prywatne:
Czyżewiczowej nr 112; 1905; gimnazjum i liceum
Francuskie;1919; koed
Gaczyńskiej i Kacprowskiej nr 115; 1918; ż. human.
Gagatnickiej i Lange (pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus) nr 114;1884
Gepnerówny nr 116; 1901; ż. human
Giżyckiego; m. mat-przyr. zał. 1915 Moskwa, przeniesione 1918
Górskiego (pw św. Wojciecha); 1843; m. hum, neohum.
Jakubowskiej; 1918, ż. human
Hoene-Przesmyckiej (Katol. Zw. Kobiet) nr 126;1896; ż. neohuman.
Św. Kazimierza (Stow. Ośw. Unia, Kulwiecia) m. mat-przyr, zał 1915 Moskwa, przen. 1918
Klepowej nr 83; 1896; m. mat-przyr. zał. Rontaler
Kowalczykówny i Jawurkówny nr 118, 1903; ż. hum.
Kozickiego nr 97, 1932; m. hum.
im. Kreczmara nr 86; 1907; m.hum.
Kurmanowej nr 120; 1903; ż. hum.
Lange nr 121; 1884; ż. hum.
im Limanowskiego; 1936;koed; Robotnicznego Tow. Prz. Dzieci
Lorentza (Sukcesorów);1918;m.hum.
im. Łabusiewicz nr 123;1898; ż. hum.
Malczewskiej nr 124;1904;ż. hum.
Michalskiej (Zaborowskiej); nr 125; 1906; ż. hum.
im. Niklewskiego nr 87, 1915; m. mat-przyr.
im. Paprockiej nr 152; 1853; ż. hum.
im. Plater-Zyberkówny nr 138;1882;ż. hum.
Popielawskiej i Roszkowskiej nr 126; 1912; ż. hum.
im Prusa nr 95; 1922, m. hum. i mat-prz.
im. Rudzkiej nr 128;1886 ż. hum. wł: Przeremblowa
Rzeszotarskiej nr 130; 1908; ż. hum.
Salingera; 1930; koed hum i mat-przyr.; Wieczorowe dla dorosłych
im. Kostki St. nr 73; 1908;m. hum.
Statkowskiej z Jankowskich nr 131;1900;ż. hum.
Stowarzyszenia Dyrektorów Polskich Szkół Średnich Państwowych nr 84, 1931; m. hum.
Sierpińskiej (pw Św. Zofii) nr 132;1903;ż. hum.
"Studium" (Wyrzykowskiego) nr 92; 1905; m. hum.
im. Szachtmajerowej z Posseltów nr 235;1908; z. hum.
Świerczyńskiej-Słojewskiej nr 136;1932; koed. hum.
Taczanowskiej nr 136;1888; ż. hum.
Taniewskiej nr 137;1912; ż. hum.
Tegazzo-Chmielewskiej nr 113;1887; ż. hum.
św. Teresy od Dzieciątka Jezus nr 114;1884; (Gagatnickiej i Lange)
Towarzystwa Gimnazjum dla Dorosłych;1931; koed hum i mat-prz.; wieczorowe dla dorosłych
Towarzystwa Kształcenia Dorosłych;1931; koed hum. i mat-prz
Towarzystwa Pomocy Emigrantom Rosyjskim nr 105; 1930; koed. hum. z rosyjskim wykładowym
Tow. Szk. Prywatnej na Żoliborzu;1938; m.
Tow. Szk. "Collegium" nr 89; 1920, m. hum i mat-prz.
Tow. Szk. Mazowieckiej nr 88; 1905; m. hum.; "Ziemian Mazowieckich"?
Tow. Współpraca nr 141; 1915; ż. hum.
Tow. "Przyszłość" nr 90;1924; m. hum.
im. Zamoyskiego nr 91;1905; m. hum. zał Chrzanowski
Tymińskiej nr 142;1865; ż. hum.
im. Walickiej nr 143;1902;z. hum.
im. Wereckiej nr 133;1901; ż. mat-przyr.
pw św. Wojciecha (Górskiego) nr 71;1843; m. hum, neohum.
Wołowskiej nr 144;1907;ż. hum.
"Wytrwałość"; 1938; koed, wieczorowe dla dorosłych
Zgromadzenia Kupców m.st. Warszawy nr 94;1900(?);m. mat-przyr.
Zrzeszenia Nauczycieli "Oświata" nr 75;1888;m. hum.
im. Żeromskiego nr 96;1932; m. hum.


cdn (wyznaniowe, zlikwidowane)

[A.Kuba]

Witam,
Włodek, nie wiesz czy są jakieś spisy absolwentów? maturzystów? Ostatnio dowiedziałem się że dziadek w 1925 zdał maturę, szperałem w Rawie i okolicach pewny że tu kiończył, a dziś info ze w Wawie;-) ale nikt nire wie w jakiej szkole...

[Sroczyński_Włodzimierz]

jeśli pytasz o dokumenty -z niektórych są, czeka Cię długa droga szkoła po szkole, chyba że w czepku się urodziłeś
w jakimś opracowaniu wydanym drukiem? - to wiesz katalog BN lub podobny i może
gorzej jeśli "druk wewnętrzny" stowarzyszenie wychownaków wydało w 300 egz i nie przesłało


nie znam metody na rozwiązanie:(
ja zacząłbym od szukania życiorysów pisanych dla pracodawców czy z innych okazji, może nawet gdzieś jakiś odpis
ew eliminacją, dotrzesz, (piszesz na forum , że jest;), wykreślasz i dalej

ot banały mało optymistyczne
i jeszcze bardziej pesymistycznie: absolwenci tych państwowych z ww i kilku prywatnych raczej ...no wnuk by wiedział, syn/córka na pewno snobizm nie snobizm ale tak raczej było

[Sroczyński_Włodzimierz]

jako, że lepiej pisać na forum niż odpowiadać indywidualnie i 'skrycie':) to kilka zdań nt wieku uczniów
Na podstawie "Szkoła Im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906-1950", PIW Warszawa 1988 ISBN 83-06-01691-2, praca zbiorowa
strona 26
"Charakterystyczna była w początkowych latach istnienia Szkoły duża rozpiętość wieku uczniów w poszczególnych klasach:
w kl. wstępnej uczniowie miele 8-12 lat
w klasie 1. uczniowie mieli 9-13 lat
w klasie 2. uczniowie mieli 11-14 lat
w klasie 3. uczniowie mieli 13-16 lat
w klasie 4. uczniowie mieli 13-17 lat

Na podstawie wspomnień kolegów wiemy, że rozpiętość ta bywała jeszcze większa w latach wojennych [mowa o Wojnie Światowej i może nie tylko] i bezpośrednio po I wojnie, gdy zjawiali się w szkole uczniowie prosto z frontu,..."

Ww tabela podaje klasę wstępną i 1-4, milczy o klasach V, VI, VII. 1910 rok zakończył pierwszy rocznik (po VII klasie 19 maturzystów, więc bez pełnych 8 klas, pojawia się pojęcie "niepełnoprawna"

Można więc podejrzewać (doliczając 3 pozostałe klasy), że w szkołach (Szkoła Realna) w klasach 0(przygotowawcza)-VII(do tego się ograniczmy) uczniowie mieli pomiędzy 8 a 21 lat (podany przypadek zawarcia małżeństwa pomiędzy maturalnym egzaminem pisemnym a ustnym) a zakres 8-20 jest bardzo wysoko prawdopodobny

początek XX wieku


ad pytanie Arka: sporo zespołów w APW dto. szkół ma opracowane indeksy osobowe (przynajmniej maturzystów)

[Jan.Ejzert]

Spisy abiturientów były ogłaszane w dziennikach zarządu miasta.
Np. Dziennik Zarządu m. Łodzi z 1927 roku.
Na stronie 8-9 zamieszczono spisy abiturientów miejskich szkół średnich w Łodzi dla roku szkolnego 1926/27.

http://bc.wimbp.lodz.pl/Content/1932/Dz ... 7_nr29.pdf

Podobnie mogło być w Warszawie i nie tylko . Biblioteka Sejmowa?

[Sroczyński_Włodzimierz]

miejskich - mogło być, dlaczego nie?
na koszykach zeskanowane, to mogliby wstawić do mazowieckiej biblioteki cyfrowej..
zaraz dopiszę:)

[jotzet]

Ostatnio dowiedziałem się że dziadek w 1925 zdał maturę, szperałem w Rawie i okolicach pewny że tu kiończył, a dziś info ze w Wawie;-) ale nikt nire wie w jakiej szkole...

Duży zasób dokumentów po przedwojennych warszawskich liceach posiada Archiwum m. stoł. Warszawy na Krzywym Kole oraz jego Ekspozytura w Milanówku. Robota na wiele miesięcy. Radzę więc jeszcze raz popytać rodzinę, przejrzeć dokumenty rodzinne itd.

W moim przypadku chodziło o stryja. W zupełnie innych celach dotarłem do jego teczki zachowanej w tzw. "archiwum odznaczonych" w Rembertowie. Znalazlem tam uwierzytelniony odpis świadectwa maturalnego z 1934 roku oraz sporo innych dokomentów w tym kilka oryginalnych.

Powodzenia
Janusz

[Pawel_Jurewicz]

Interesujący album zdjęć Gimnazjum żeńskiego z Warszawy, może któś rozpozna którego?, fotografie uczennic

http://www.epaveldas.lt/vbspi/biDetails ... rdId=25892
Paweł j.

[Sroczyński_Włodzimierz]

Pawle!
Nie znałem dziękuję bardzo!

a to siedziba
http://www.epaveldas.lt/vbspi/biRecord. ... rdId=26055
i od razu mała zagadka

zdjęcia bywają podpisane(tj opisane) - także nazwiskami

pozdrawiam i jeszcze raz dziękuję i Tobie i Litwinom

[Pawel_Jurewicz]

Acha , dodam , na okładce są lata 1904 - 1910 co chyba odpowiada zamieszczonym zdjęciom.
Paweł J

[Sroczyński_Włodzimierz]

ale już ktoś wie gdzie ten budynek i co to za szkoła?:)
bo w opisie nie znalazłem


wskazówką może być:
http://www.epaveldas.lt/vbspi/biRecord. ... rdId=26056

[Kaczmarek_Aneta]

Zagadkę rozwiązali specjaliści z: https://werttrew.fora.pl/
Link do wątku (widoczny po zalogowaniu):
http://www.werttrew.fora.pl/obiekty-i-m ... ,7309.html

a chodzi o Szkołę Żeńską Henryki Czarnockiej - późniejsze Gimnazjum im. J. Słowackiego - jej uczennicą a potem nauczycielką była wspomniana Jadwiga Kotwicka. Szkoła miała różne lokalizacje:
Bracka 18, Czackiego 1, Polna 30 i Nowowiejska 31

Biorąc pod uwagę położenie budynku i jego architekturę wytypowano Bracką 18 - blisko mieściło się atelier Zygmunta Matuszewskiego.
Zagadkę rozwiązał Kertoip - wielkie dzięki!

Pozdrawiam
Aneta

[Sroczyński_Włodzimierz]

ano:)
a i przez genealogia.okiem.pl można było próbować kojarzyć

ciekawa musi być droga jaką album przebył

[Kertoip]

Myślę, że zdjęcia z tego albumu pochodzą z około 1895 roku, zakład fotograficzny Sigismond działał do 1902, a i szkoła przeniosła się na Czackiego 1 około 1896 roku.