genealodzy.pl

Czy w Polsce pod zaborem rosyjskim mężczyzna wyznania prawosławnego zawierał małżeństwo zawsze w obrządku prawosławnym - bez względu na wyznanie małżonki?

Ja się spotkałem sytuacjami gdy kobieta była prawosławna a mężczyzna katolik, ślub oraz później ich dzieci były prawosławne...

Malwino, moge sie mylic, ale nie zawsze. Zalezalo to od rodziny, terenu, lub wymaganych formalnosci, itd.
Znam przypadki, gdzie slub byl brany w parafii panny mlodej (np. r-k) a ich dzieci w zaleznosci od plci byly chrzczone albo w r-k albo w prawoslawnym. Mam tez przypadki u siebie w rodzinie gdzie kosciol byl jednoczesnie g-k i r-k i akta zdarzen urodzen, zgonow, slubow, byly zapisywane raz w jednej a raz w drugiej ksiedze. Mam tez przypadki, gdzie byl tylko kosciol r-k w okolicy i zdarzenia byly zapisywane tylko w r-k.

Moze ktos inny zna bardziej formalne zasady i pomoze Ci rowniez odpowiedziec na to pytanie.

Istniał na terenach wschodniej Polski zwyczaj (jeśli oparty na jakimś formalnym porozumieniu, to na szczeblu niezbyt wysokim), iż w przypadku mieszanych małżeństw o formalnym zapisaniu dziecka w księgach danego wyznania decydowała płeć - córki chrzczono w obrządku matki, synów w obrządku ojca. W ten sposób unikano prozelityzmu, choć w konsekwencji rodzeństwo było formalnie różnej wiary. Nie wiem jednak, jakie zasady obowiązywały w zakresie zawierania małżeństw.

RK

Takiego bezwzględnego nakazu nie było. Niemniej ze strony władz carskich prymat prawosławia był oczywisty. Mężczyźni wyznania prawoslawnego najczęsciej byli urzednikami, wojskowymi itp Dla nich małżeństwo w innej konfesji niz prawoslawna byłoby problemem w karierze.
Dla dociekliwych wklejam tekst o Prawie małżeńskim z 1836 roku
https://repozytorium.amu.edu.pl/jspui/b ... Fastyn.pdf

Nie mylcie greko-katolików z prawosławnymi, bo to zupełnie inne uregulowania. Zarówno rzymscy jak i greccy, ale katolicy, podlegali pod jednego papieża i mieli zbliżone prawodawstwo w tym i wewnętrzne porozumienie pomiędzy rytami, takie jak podał Radosław.
Prawosławie to osobne zagadnienie, zwłaszcza gdy zostało potraktowane jako wyznanie panujące bądź uprzywilejowane. Wówczas na mocy prawa, nieważne które z małżonków mieszanego małżeństwa było prawosławne, ślub był prawosławny, a dzieci chrzczone w cerkwi prawosławnej. Nie pamiętam niestety w jakim okresie i dokładnie na jakim obszarze. Czyżby dla Królestwa Kongresowego było to od czasu nowego Prawa o Małżeństwach z 1836, czy dopiero po powstaniu styczniowym? Tereny na wschód od KK to inne prawo a to też zabór rosyjski, no cóż pytanie nieprecyzyjne to i taka odpowiedź.

Chodzi o prawosławnego (nie greko-katolika) w rejonie Kielce-Częstochowa przełom XIX/XX w.

Jesli tam to tym bardziej ten ślub był w cerkwi.
Zdecydowanie łatwiej byłoby sie odnieść do precyzyjnych informacji (np co wiadomo o małżonkach) ale jesli już ogólniki to niech zgadnę. Stawiam dwie hipotezy.
Mniej prawdopodobna bo wtedy raczej nie byłoby tego pytania - On był prawosławny? Wtedy wszystko jest prawie pewne, rdzenny Rosjanin z Imperium na słuzbie. W rejonie Kielc czy Częstochowy odwiecznych prawosławnych raczej nie było.
I druga hipoteza- ożenił sie z prawosławną? Ona pewnie była córka Rosjan w słuzbie carskiej Jesli az tak kochał (chciał robic karierę) to zmienił wyznanie (przyrzekł że dzieci będzie wychowywał w wierze prawosławnej).
Gdyby to było w stronach gdzie żyli razem i prawosławni i katolicy realia społeczne mogłyby byc bardziej skomplikowane ze zecydowanym jednak prymatem wyboru prawosławia.
Pozdrawiam

Ten pradziadek urodził się w 1887 jako prawosławny z ojca prawosławnego Rosjanina (który nie wiem skąd sie tu znalazł) i matki katoliczki miejscowej.
Sam potem żenił się 3 razy. Na katolicyzm przeszedł już gdy Polska odzyskała niepodległość (przed swoim drugim małżeństwem). Natomiast śladów pierwszego małżeństwa w dokumentach katolickich USC nie ma. Dlatego nie wiem, czy to pierwsze małżeństwo musiało być cerkiewne?

Czyli zachowywał sie w zgodzie z własnym wyznaniem i wola władz? zatem gdzie tu problem. Jeśli był dylemat to u małżonki.
Ciekawsze jest wiele innych pytań np.gdzie były chrzczone dzieci? Czy przodkowie byli zawsze prawosłani, wreszcie jakie były okoliczności konwersji badź powrotu do katolicyzmu?
Życze aby Pani udało się znalaźć odpowiedź na te pytania.
Pozdrawiam

"zwyczaj iż w przypadku mieszanych małżeństw o formalnym zapisaniu dziecka w księgach danego wyznania decydowała płeć - córki chrzczono w obrządku matki, synów w obrządku ojca. W ten sposób unikano prozelityzmu, choć w konsekwencji rodzeństwo było formalnie różnej wiary. Nie wiem jednak, jakie zasady obowiązywały w zakresie zawierania małżeństw. "

U mnie w Częstochowie w rodzinie osadniczej wyglądało to tak że córka osadnika brała ślub w parafii ewangelickiej z katolikiem a jej brat z katoliczką ślub w parafii katolickiej. Podobnie ich ojciec swój drugi ślub z katoliczką w kościele katolickim.

Może to być kontynuacja tego prawa o którym piszesz lub na Śląsku praktykowano podobne zasady

Jeśli mowa o zaborze rosyjskim , to jak pisała Sandra, jeśli którykolwiek z nowożeńców był wyznania prawosławnego, to slub był prawosławny, i dzieci musiały być ochrzczone w tymże obrządku. Były pewne wyjątki tj, jeśli któraś ze stron była obywatelem innego państwa, wówczas dzieci mogły być ochrzczone w obrządku cudzoziemca ( mam taki przypadek w rodzinie, że pan młody zmienił obywatelstwo i dzięki temu dzieci mogły zostać ochrzczone jako ewangelicy).

Prawo to zostało złagodzone ukazem tolerancyjnym z 1905r , kiedy to duża rzesza siłą wpisanych jako prawosławni wyznawców grecko-katolickich powróciła na łono kościoła katolickiego. Tym samym zniesiono też konieczność zmiany wyznania i chrzczenie dzieci w cerkwii prawosławnej dla małżeństw mieszanych.

Paweł jurewicz

Dziękuje. Chodziło mi właśnie o to, gdzie mam szukać aktów ślubu pradziadka i jego rodziców. Teraz wiem, że nawet jeśli w obu przypadkach małżonki były katoliczkami, to ślub był cerkiewny.

Witam z Krakowa!
Mam pytanie:
Zabór rosyjski. Zduńska Wola. XIX w. Małżeństwo mieszane: rzymski katolik z ewangeliczką.

Czy o zapisie ich dzieci (u i z) decydowała tradycja (córki chrzczono w obrządku matki, synów w obrządku ojca) czy były w tym względzie ustalone przepisy prawne ?.

Pozdrawiam
Bogusław

Bez konwersji?
Małżeństwo ASC rzymskokatolickie?
Taki scenariusz domyślny, a ew. wpis ewangelicki - dodatkowo, opcjonalnie.
Dzieci teoretycznie (tzn tak - przepisy są) urodzenia w ASC rk.

taka "tradycja" (rk synowie, EA córki) - to raczej mit niż prawda. Powielany ale bez powoływania się na badania.

Analogii z kościołami rzymskimi, katolickimi z dwoma rytami (tj rk i unicki) - nie ma. To (rk i ewangelicki) inne wyznania.