Kataster Fryderykański - 1773 rok

[empi76]

W pewnej broszurce znalazłem taki fragment:

W 1773 roku przeprowadzono wielki powszechny spis gospodarstw rolnych wraz z oszacowaniem wysokości ich dochodów (wielkie przygotowania do tego ogromnego przedsięwzięcia przeprowadzone zostały w Kwidzyniu i zakończone w czerwcu 1772 roku, na kilka miesięcy przed rozbiorem Polski). Komisja spisowa dotarła do każdego gospodarstwa rolnego. Wyniki spisu zawarto w tzw. Katastrze Fryderykańskim.

W katastrze odnotowano, że w Gackach jest 17 gospodarstw, jeden rzemieślnik, dwóch myśliwych i karczma. Imionami i nazwiskami zapisywano tylko głowy rodzin. Pruski urzędnik zapisał je tak jak słyszał, tak jak chciał słyszeć lub jak umiał napisać.
W oryginalnej pisowni zapisano to tak:

I. Na gruncie sołtyskim:
- Math. Pultzig
- Jan Oomarski,

II. Zobowiązani do służby wojskowej:
- St. Spichalsky,
- Wier. Podschwardowski,
- St. Bojeisk

III. Gospodarze:
- Józef Oumarski,
- Andreas Podschwardowski,
- Józef Pusoski,
- Kazimierz Senffschiel,
- Wawrzyniec Ronschkowski,
- Jan Podschwardowski,
- Jan Weinewr,
- Jan Dembek,
- Math. Oirannek,
- Jacob Wieszewski,
- Albrecht Pietrowski,
- Thomas Pietrowski,
- Thomas Gadzc,
- Mat. Skulschik,
- Alb. Kielpicki,
- Welrz. Piotrowski,
- Mateusz Passzewski,

karczmarz: Krutschoński,

krawiec:
- Józef Kutschke,
- Simon Krutzen,
- Woytek Szierskowski,

myśliwy:
- Martin Kartschowski,
- St. Jagisinski,

wdowy:
- Petrowska
- Marianna.

Gospodarze mają po 2 włóki, wysiewają 235 szefli żyta, 106 szeflijęczmienia oraz 85 szefli owsa ( J szefel = ok. 65 litrów). We wsi brak łąk.


Mam dwa pytania:

- czy ktoś mógłby mi wskazać gdzie znajdę tenże Kataster - czy jest on gdzieś dostępny online?

- Co może oznaczać ten skrót imienia: Welrz. Piotrowski?

[Malrom]

http://genealodzy.pl/PNphpBB2-printview ... rt-0.phtml
w powyższym linku są nazwiska które podajesz.
Jest to wieś Gacki /Gatzki/ Kreis Schwetz /pow. Świecie/ Westpreussem /Prusy Zachodnie. Parafia kat. Drzycim.
Oryginały tego katastru są zdaje się są w Berlinie, zrobione były z tego odpisy na maszynie
natomiast zdjęcia z tychże są w Towarzystwie Naukowym w Toruniu ul. Wysoka 16.
Udostępniają ale trzeba to uzgodnić. Gdzieś widziałem wersję drukowaną ale tam o to pytać.

Pozdrawiam
Roman M.

[empi76]

Serdecznie dziękuję!

[legrand]

Kopie katastru znajdują się obecnie w Archiwum Państwowym w Toruniu - Plac Rapackiego. Sam z nich korzystałem. Wcześniej rozmawiałem z dyr. TT Naukowego i on mnie tam skierował. Mam zdjęcia niektórych skanów z powiatu świeckiego ale wsi Gacki nie posiadam.
Zbigniew G

[Zatoka]

Tytułem sprostowania. To nie jest Kataster Fryderykański tylko Frederycjański 1772-1773. Przed korzystaniem z danych dla danej wsi należy podsumować kolumny poszczególnych rodzajów osób. Ponieważ jest to odpis zauważyłem występowanie błędów literowych (w liczbie mieszkańców), przy poszczególnych godpodarstwach. Mogłem to stwierdzić gdyż dzięki zachowanym księgom metrykalnym znałem członków rodziny na powyższe lata.

Pozdrawiam

Janusz