genealodzy.pl

Problem mam następujący. W największym skrócie (zainteresowanych bliższymi szczegółami odsyłam do swojego opracowania ,od str. 292. Topczewo)
http://pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata ... =&lp=2&QI=
szukam odpowiedzi na pytanie czy zamieszkujący obecnie wieś Łukawica (i okolice) Aniołkowscy są potomkami zamieszkujących tę wieś od końca XVII wieku Jamiołkowskich. Wieś tę w powstaniu styczniowym spacyfikowano a mieszkańców wywieziono na Sybir (prawdopodobnie do guberni tomskiej). Po pięciu latach zesłania mogli powrócić ale z zakazem osiedlenia w swojej guberni ( w przypadku Łukawicy grodzieńskiej).
Rzecz w tym że w roku 1896 w Topczewie był ślub 22 letniego Franciszka Amiołkowskiego (to nie literówka) syna Wawrzyńca i Alojzy ze Sztabinów (?!) z 20 letnią panną Genowefą Falkowska ze wsi Koćmiery parafia topczewska. Nazwisko Amiołkowski u Franciszka było jednorazowym wybrykiem pisarskim , potomków Franciszka i Genowefy zapisywano bowiem później Aniołkowscy i to nazwisko utrwaliło się do dziś . Wśród niektórych mieszkańców parafii topczewskiej Istnieje opinia, że jest to przekręcona wersja zapisu Jamiołkowscy a Aniołkowscy są potomkami łukawickich Jamiołkowskich.
Jedną z wielu innych przesłanek tej hipotezy jest (dla mnie zagadkowe i w Polsce chyba nie spotykane ) panieńskie nazwisko żony Wawrzyńca tj. Sztabina (w oryginale zapisano ze Sztabinów). Nie wiem czy słusznie ale kojarzy mi się z nazwiskiem rosyjskim. Może zatem było tak że ojciec Franciszka Wawrzyniec ożenił się w Cesarstwie z ową Alojzą . Hipotetycznie mogło to się zdarzyć na dwa sposoby:
1/ Jak inni mieszkańcy Łukawicy był na zesłaniu, a jego syn wrócił, byłoby to jednak niezgodne z zakazem powrotu do swojej guberni, no chyba żeby przyjąć że kosmetyczna zamiana nazwiska (drobna literówka) była wystarczającym sposobem na obejście rygorystycznego carskiego zakazu powrotu.
2/Był wzięty około 1850 do wojska, odsłużył swoje lata w Cesarstwie, tam się ożenił z ową Alojzą Sztabiną (choć imię jak na rosyjskie realia raczej niespotykane) a spłodzony tam Franciszek po latach powrócił do Łukawicy. Jeśli nie był uczestnikiem zdarzeń z powstania styczniowego to może (choć w realiach carskiego prawa niekoniecznie takie idealistyczne założenie jest trafne) nie ciążył na nim zakaz powrotu w rodzinne strony. Ta hipoteza też karkołomna ale jak się nie dokumentów to przychodzi bawić się w hipotezy.
Reasumując pytanie do osób rosyjskojęzycznych, znających i czujących Rosję: czy nazwisko Sztabin występuje w języku rosyjskim?

Jerzy, dzień dobry.

Łukawica – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Poświętne.
Topczewo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie bielskim, w gminie Wyszki. W 1921 roku miejscowość dzieliła się na dwie odrębne wsie: Topczewo Nowe i Topczewo Stare. Obie te miejscowości liczyły wówczas 52 domy i 350 mieszkańców, w tym 319 katolików i 31 prawosławnych.
Wieś Łukawica oddalona jest od wsi Topczewo około 5 km.

Około 112 km od Łukawicy leży wieś o nazwie Sztabin [ po litewsku Štabinas, Stabinis ]. Obecnie wieś Sztabin, kiedyś miasto, położona jest w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim, w gminie Sztabin. Leży nad Biebrzą. Wieś założył Adam Chreptowicz przed 1598 rokiem, przy przeprawie rzecznej, na trakcie z Augustowa do Knyszyna. Na początku istnienia przez ponad półtora wieku nosiła nazwę Osinki. Nazwa Sztabin została wprowadzona w 1760 roku przez Joachima Chreptowicza, kanclerza Wielkiego Księstwa Litewskiego.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Sztabin

Jerzy, jak jesteś zainteresowany historią Sztabina proponuję Ci przeczytać książkę Grzegorza Ryżewskiego pt. Sztabin. Dzieje obszaru gminy Sztabin od czasów najdawniejszych do współczesności; Wydano staraniem i ze środków Urzędu Gminy Sztabin; Białystok – Sztabin 2002. Od strony 123 do strony 125 znajdziesz kilka hipotez mówiących o genezie powstania nazwy Sztabin.
Link do elektronicznego wydania:
http://pbc.biaman.pl/Content/41858/Sztabin.pdf

Na obszarze obecnej Polski nazwisko Sztabin, Sztabina nie występuje. Przynajmniej tak wynika z Wykazu nazwisk występujących w rejestrze PESEL z uwzględnieniem nazwisk osób zmarłych – stan na dzień 1 lutego 2021 roku, który znajduje się w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej.

W swoim poście między innymi napisałeś:
1. „(…). Rzecz w tym że w roku 1896 w Topczewie był ślub 22 letniego Franciszka Amiołkowskiego (to nie literówka) syna Wawrzyńca i 20 letniej Alojzy ze Sztabinów (?!) z 20 letnią panną Genowefą Falkowska ze wsi Koćmiery parafia topczewska. (…).
2. „(…). Jedną z wielu innych przesłanek tej hipotezy jest (dla mnie zagadkowe i w Polsce chyba nie spotykane ) panieńskie nazwisko żony Wawrzyńca tj. Sztabina (w oryginale zapisano ze Sztabinów). (…).”
3. „(…). Reasumując pytanie do osób rosyjskojęzycznych, znających i czujących Rosję: czy nazwisko Sztabin występuje w języku rosyjskim?”.

Fraza „Alojzy ze Sztabinów” mówi z jakiego rodu Alojza pochodzi, do jakiego rodu przynależała. W tym przypadku Alojza przynależała do rodu Sztabinów. Na określenie przynależności spisujący metrykę użył złożonego przyrostka -inów, który składa się z dwóch dzierżawczych formatów: -in- i -ów-, które tworzą przymiotniki dzierżawcze. Sufiks -in dodawany był do imion [ nazw osobowych ] zakończonych na -a [ również męskich ]. Zatem, w mianowniku liczby pojedynczej nazwisko ojca Alojzy powinno brzmieć Sztaba. Tak więc, poszukiwanym nazwiskiem jest miano Sztaba.

Na obszarze obecnej Polski nazwisko Sztaba występuje. Według Wykazu nazwisk występujących w rejestrze PESEL z uwzględnieniem nazwisk osób zmarłych – stan na dzień 1 lutego 2021 roku, który znajduje się w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, osób o nazwisku Sztaba było 1525, w tym:
• mężczyzn – 791,
• kobiet – 734.

Sztabina to żona Sztaby [ w m. lp. Sztaba ] – wskazuje na to format -ina, który tworzy rzeczowniki będące nazwami żon, urobione od nazwisk lub tytułów mężów.
Sztabówna to córka Sztaby [ w m. lp. Sztaba ] – wskazuje na to sufiks -ówna, który tworzy rzeczowniki od męskiej formy nazwiska [ Sztaba ] tworzył formę nazwiska córki – Sztabówna.

Nazwisko Sztaba z dużym prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością jest polską nazwą osobową. Prof. dr hab. Alina Duchlińska – Naruszewicz z Uniwersytetu Warmińsko – Mazowieckiegow Olsztynie o etymologii nazwy osobowej Sztaba pisała:” Sztaba. Nazwisko pochodzi od rzeczownika sztaba, czyli: 1. drąg, listwa metalowa lana, kuta lub walcowana, szyna, 2. legar schodowy, szlaga, 3. krzywa sztuka drzewa przez środek spodu okrętowego przeciągnięta, 4. krawieckie – załam, skład, fałd, np. w sukni, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 665.”.

Choć z drugiej strony w Polsce występuje nazwisko Sztab, które pochodzi od niemieckiej nazwy osobowej Stab, ta ze średnio – wysoko – niemieckiego stap, stab ‘laska, kij’ [ za Kazimierz Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno – etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001 ].
Osób o nazwisku Sztab w Polsce na dzień 1 lutego 2021 roku zamieszkiwało 53, w tym 28 mężczyzn i 25 kobiet.
Może od nazwy osobowej Sztab powstało miano Sztaba, które określa pochodzenie od ojca [ miano patronimiczne ]. Tak więc mógł być Jan od Sztaba i Jan [ czyj? ] Sztaba. Zatem, nazwisko dopełniaczowe z pochodzenia.
Mogą też istnieć inne przesłanki powstania nazwy Sztaba od miana Sztab [ Stab ], na przykład:
1. może być nazwiskiem zapisanym w formie dopełniaczowej od Sztab: Sztab > Sztaba – typ dopełniaczowy,
2. może być mianem z tak zwaną zmianą paradygmatu [ dodane a ]; aby odsunąć nazwę osobową od motywującego wyrazu pospolitego; na przykład: Balona od Balon, Cepa od Cep, Capa od Cap. Tak więc, Sztaba od Sztab;
3. powstała na skutek dodania nacechowanej emocjonalnie końcówki fleksyjnej rodzaju żeńskiego -a do Sztab; Sztab + a = Sztaba, Sztab-a. W takich przypadkach powstaje nazwa osobowa z dużym ładunkiem emocjonalnym [ ujemnym lub dodatnim ].
Wszystkie wskazane przeze mnie możliwości wymagają dogłębnego zbadania, aby ustalić faktyczną etymologię nazwy osobowej Sztaba od miana Sztab [ Stab ].

Jerzy, to moja propozycja rozwiązania Twojego problemu – wnioski pozostawiam Tobie.

Pozdrawiam – Roman.

Dziękuję. Nazwisko Sztaba wykluczam. W województwie podlaskim nie występowało. A ponadto argument podstawowy – moim zdaniem w metryce zapisano by jej personalia Alojza z Sztabów. Zapis z Sztabinów moim zdaniem jednoznacznie określa że jej rodowe nazwisko brzmiało Sztabina.
Poprzeglądałem rosyjskie strony. Nazwisko Sztabin w Rosji występuje i to mnie coraz bardziej przekonuje do wersji powrotu z Rosji do Łukawicy. Dylemat najpewniej może rozstrzygnąć test DNA, który zapewne sfinansuję. Jamiołkowscy z Łukawicy wywodzili się krza kowalaków. Mam wyniki testów trzech przedstawicieli tego krza (wszystkie zgodne ze sobą). Ponadto mam kontakt z Jamiołkowskimi spod Warszawy których przodek Tomasz uniknął deportacji bo został uratowany przez chłopów. Wywieźli go z obławy furmanką przykrytego obornikiem.

Pojawił się ciekawy trop dotyczący historii zesłania mieszkańców Łukawicy. Znajomy odkrył, że w grodzieńskim archiwum NIAB na liście zesłanych z zaścianka szlacheckiego Łukawica w powiecie bielskim odnotowano min. : Jamiołkowski Klemens s. Marcina lat 37 zesłany z trzyosobową rodziną i Jamiołkowski Konstanty s. Franciszka lat 33, zesłany z trzyosobową rodziną. Prawdopodobnie zostali zesłani z Grodna 15 października 1863 r. Są także inne nazwiska rodzin zesłanych z Łukawicy. Czy to pełna lista? Nie wiadomo. Szczęśliwie sprawa znalazła się w zakresie zainteresowania jednego z pracowników białostockiego Muzeum Pamięci Sybiru, co stwarza szansę dotarcia do innych dokumentów w grodzieńskim archiwum.
I gorsza informacja - nie udało mi się namówić jak dotąd Aniołkowskich na test DNA

Sytuacja jest rozwojowa. Na liście zesłanych z zaścianka szlacheckiego Łukawica w powiecie bielskim z NIAB Grodno byli (min. bo wieś była duża a nazwiska zesłanych to także: Brzozowski, Falkowski, Kadłubowski, Olędzki, Płoński, Szymborski, Topczewski, Truskolaski, Truszkowski, Werpachowski, niektórych po kilka rodzin): Jamiołkowski Klemens s. Marcina , 37 lat, brat Tomasz, 35 lat, siostra Anna, lat 24, ich matka Katarzyna, lat 65, a z drugiej rodziny Jamiołkowskich, Konstanty s. Franciszka, lat 33, siostry Aniela, lat 25 i Michalina lat 10 oraz matka Weronika, lat 67. I pewnie najważniejsze - jako miejsce zsyłki wymieniona jest gubernia astrachańska.
Dla historii wsi to wiadomości bezcenne. Jest także informacja o zaświadczeniach urzędu gubernatora astrachańskiego że 17 maja 1867 , że przynajmniej niektórzy (czy wszyscy? przyjdzie sprawdzić) przesiedlili się do Królestwa Polskiego. Także- bo nie do końca to jasne- i przyjdzie sprawdzać, ale być może łukawiczanie mogli być także zesłani do guberni samarskiej.
Uznałem , że warto zmienić tytuł na bardziej uniwersalny. Podobny los jak Łukawicę dotknął mieszkańców Jaworówki. Moja wiedza o tej wsi i samym zdarzeniu jest bardzo powierzchowna. Powszechna tez niestety niewielka.
https://bialystok.tvp.pl/9911150/miejsca-powstancze
https://danielpaczkowski.blogspot.com/2 ... ziemi.html
Warto tę wiedzę wzbogacać i upowszechniać
Gdyby ktoś coś więcej wiedział –informacje mile widziane.

Jerzy, dobry wieczór.

Może poniższe informacje przydadzą Ci się?

Uniwersytet Warszawski wydaje Przegląd Środkowo – Wschodni. W tomie 1 z roku 2016 w rozdziale Tożsamość w kręgu kultury szlacheckiej od strony 101 do strony 121 ukazał się artykuł pt. Дэпартаваныя са шляхецкіх ваколіцаў ў << аддаляныя губерні Расіі >> падчас Студзенскага паўстання 1863–1864 гг., którego autorem jest Вячаслаў Швед. Przedmiotowa rozprawa została napisana w języku białoruskim.

Abstrakt w języku polskim.
„Deportacje szlachty województwa grodzieńskiego w czasie powstania styczniowego 1863 – 1864. W artykule zreferowano temat represji, które dotknęły szlachtę województwa grodzieńskiego za udział w powstaniu 1863–1864 r. Obejmowały one głównie deportacje oraz palenie majątków szlacheckich. Szczuki w powiecie grodzieńskim zostały spalone 24 – 25.07.1863 r. (daty podane są wg starego stylu), deportowano 15 rodzin; Jaworówka w powiecie białostockim – spalone 18.08.1863, deportowano 14 rodzin; Penyashki, powiat Pruzhanski – 08.09.1863, 40 osób; Lukowica, powiat bielski – 20.09.1863, 42 rodziny; Prushanka-Baranka, powiat bielski – 24.05.1864, 11 rodzin. W ten sposób wykonano „plan Murawjowa”. Palenie majątków i deportacja mieszkańców w bliskiej perspektywie miała za zadanie zastraszenie szlachty i odsunięcie jej od ruchu powstańczego, by w ten sposób ugasić powstanie. W dalszej perspektywie konfiskata gruntów i nieruchomości miała podważyć stabilność gospodarczą szlachty, żeby nie mogła ona finansować kolejnych buntów. Majątki szlacheckie planowano zasiedlić rosyjskimi ziemianami w celu wzmocnienia „elementu rosyjskiego” w „Kraju Zachodnim”.

Na stronie 113 autor pisze:
„У імянным спісе высланных 13(25), па іншым дадзеным 14 (26) кастрычніка 1863 г. было 42 сям’і (29 дваранскіх, 1 салдатка, 1 служанка, 9 сялянскіх, 2 служачых памежнай аховы па акцызу):
[ poniżej tekstu tabela, od strony 113 do strony 119 ]

Tabela – strona 117:

27-е сямейства выслана ў Астраханскую губ.:
1. Хмялкоўскі (Ямялкоўскі) Клеменцій, 37
2. Брат Фама, 35
3. Маці іх Кацярына, 65
4. Сястра Ганна, 24

28-е сямейства выслана ў Астраханскую губ.:
1. Хмялкоўскі (Ямялкоўскі) Канстанцін, 33
2. Маці яго Вераніка, 67
3. Сёстры: Амелія (Анеля), 23
4. Міхаліна, 10

Strona 119:

У справе, з якой мы прывялі матэрыялы пра высланых, гаворыцца, што на аснове Высачайшага павялення ад 17.05.1867 г. І. Бжезоўскі, К. Пароўская, І. Фалькоўскі, І. Алендскій, Ф. Дрангоўскі, Ф. Маркоўскі, А. Лапінскі, К. Хмялкоўскі, К. Хмялкоўскі перасяліліся ў Царства Польскае ( Ломжынская і Аўгустоўская губерні ). У Самарскай губ. у 1864 г. знаходзіліся І. Плонскі, Ст. Плонскі, Ш. Шымборскі, Ф. Матвееў Алендскі, С. Пекутоўскі, І. Шымборскі, Д. Трокацоўская, П. Лучай, В. Алендскі, Ф. Алендскі, М. Алендскі, А. Плонскі, М. Алендскі, І. Залескі, М. Перкоўскі, А. Руткоўскі, А. Міхалоўскі. Іх перасялілі потым у Пермскую губ. У Енісейскай губ. жыў Ф. Алендскі.


Z tekstu rozprawy wynika, że na imiennej liście deportowanych z dnia 13 ( 25 ) października 1863 roku [ według innych danych – 14 ( 26 ) października 1863 roku ] ze wsi Łukawica wysiedlono 42 rodziny, w tym 29 rodzin szlacheckich, 1 żołnierz, 1 służąca, 9 chłopów, 2 pograniczników akcyzowych. Między innymi wśród deportowanych do guberni astrachańskiej znalazły się 2 rodziny, których nazwisko brzmi Хмялкоўскі [ Ямялкоўскі ]. Te dwie rodziny o nazwisku Хмялкоўскі [ i kilka innych rodzin ] za zgodą Naczelnego Dowództwa w dniu 17.05.1867 roku otrzymały pozwolenie na osiedlenie się w Królestwie Polskim, w guberni łomżyńskiej i guberni augustowskiej.

Rozprawa bardzo ciekawa. Pod linkiem, który zamieszczam poniżej możesz przeczytać cały tekst:
https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Prz ... 01-121.pdf

Pozdrawiam – Roman.


Ps.
Przegląd Środkowo – Wschodni
02-678 Warszawa
ul. Szturmowa 4
tel. 22 55 34 229

Adres poczty elektronicznej do autora tekstu: cronon56@gmail.com
Mam nadzieję, że jest aktualny - Вячаслаў Швед podał ten adres w swoim tekście.
Może warto skontaktować się z autorem publikacji? To zostawiam już do Twojej decyzji.

==========================================
https://bialystok.tvp.pl/17127809/pamiec-i-tozsamosc

Romanie.
Szczęka mi opadła. Dziękuję. W zasadzie poza jedną już tylko sprawą do wyjaśnienia (rzekomej zgody na powrót Klemensa do Łukawicy) w grodzieńskim archiwum niczego więcej nie potrzebuję . Do zdobycia już tylko archiwum astrachańskie.
Pozostaję w podziwie dla Twoich zdolności eksploracji sieci.
Pozdrawiam Jerzy

Jerzy, dobry wieczór.

Miło mi, że trochę pomogłem. Poniżej zamieszczam trochę dodatkowych i uzupełniających informacji do mojego poprzedniego postu.

Europejski Uniwersytet Humanistyczny [ po białorusku Еўрапейскі гуманітарны ўніверсітэт, po litewsku Europos Humanitarinis Universitetas, EHU ] – to litewsko-białoruska uczelnia z siedzibą w Wilnie kształcąca głównie opozycyjnie nastawioną inteligencję białoruską.
Od roku 1992 do roku 2004 placówka działała na terenie Białorusi jako prywatna uczelnia z uprawnieniami do nadawania stopnia licencjata oraz prowadzenia studiów podyplomowych. W 2004 uniwersytet został zamknięty przez władze białoruskie, jednak dzięki pomocy rządu litewskiego, organizacji pozarządowych oraz UE i USA dokonano jego ponownego otwarcia w Wilnie na jesieni 2005. W lutym 2006 władze litewskie przyznały EUH status uniwersytetu państwowego. Studenci mają możliwość uzyskania na Uniwersytecie stopnia licencjata lub magistra w trybie dziennym lub zaocznym na następujących kierunkach: białorutenistyka, historia Białorusi i antropologia kulturowa, nauki politologiczne i badania europejskie, prawo międzynarodowe, filozofia społeczna i polityczna, media i komunikacja, design i media, dziedzictwo kulturowe i turystyka, teoria i praktyka sztuki współczesnej.

Uniwersytet ten wydaje Rocznik historii antropologizującej „Homo Historicus”. Pierwsze 3 tom, zwane „rocznikami wileńskimi”, ukazały się w roku 2008, 2009, 2012 w Wilnie. Były one związane z działalnością Instytutu Badań Historycznych Białorusi na Europejskim Uniwersytecie Humanistycznym (EUH) w Wilnie.
W tomie Homo Historicus 2012, w dziale Гісторыя, антрапалогія, został opublikowany [ od strony 41 do strony 69 ] artykuł pt. Паўстанне 1863–1864 гг. у лёсе жыхароў пяці шляхецкіх ваколіц, którego autorem jest Аляксандр Радзюк ( Гродна ). Aleksander Radziuk w artykule pt. Powstanie 1863 – 1864 w losach mieszkańców pięciu okolic szlacheckich wymienia wieś o nazwie Łukawica, z której na skutek represji związanych z powstaniem styczniowym została deportowana cała ludność. Autor tekstu wymienia wszystkie rodziny wygnane na Sybir z podziałem na klasy społeczne oraz opisuje ich dalsze losy. Wśród mieszkańców Łukawicy wymienia też 2 rodziny szlacheckie o nazwisku Ямялкоўскі, to jest:

strona 48:

Ямялкоўскі Клімент Мартынавіч104 – 37 г., брат Фама – 35 г., маці Кацярына –
65 г., сястра Ганна – 24 г. (высланыя ў Астраханскую губ.)

Ямялкоўскі Канстанцін Францавіч105 – 33 г., маці Вераніка – 67 г., сястра
Анэля – 25 г., сястра Міхаліна – 10 г. (высланыя ў Астраханскую губ.)

Аляксандр Радзюк w części noszącej nazwę Заўвагi [ Uwagi ] opisuje losy wszystkich wygnańców z 5 wsi szlacheckich [ okolic szlacheckich ], w tym i ze wsi Łukawica. Na stronie 61 pod pozycją 104 – Клімент Ямялкоўскі a pod pozycją 105 – Канстанці Ямялкоўскі.

104. Па звестках астраханскага губернскага праўлення, Клімент Ямялкоўскі на падставе Вышэйшага ўказа 17 траўня 1867 г. перасяліўся ў Царства Польскае (Тамсама. Ф. 1, воп. 6, адз.з. 372, арк. 52). У 1881 г. былы палітычны ссыльны Клімент Мартынавіч Ямялкоўскі жыў у вёсцы Гадлева-Мілеўск Ломжынскай губ. Звярнуўся з просьбай аб дазволе перасяліцца на радзіму, у вёску Лукавіцы. Дазвол атрымаў (Тамсама. Ф. 1, воп. 8, адз.з. 591, арк. 1).

105. Па звестках астраханскага губернскага праўлення, Канстанці Ямялкоўскі на падставе Вышэйшага ўказа 17 траўня 1867 г. перасяліўся ў Царства Польскае (Тамсама. Ф. 1, воп. 6, адз.з. 372, арк. 52).

Jerzy, chyba najbardziej jesteś zaineresowany losami osoby o nazwisku Klemens Jamioałkowski [ Клімент Ямялкоўскі ]. Z tego co napisał Аляксандр Радзюк pod pozycją 104 w dziale Заўвагi wynika, że:
1. Klemens Jamiokowski otrzymał w dniu 17 maja 1867 roku pozwolenie na powrót do Królestwa Polskiego;
2. w roku 1881 były zesłaniec Клімент Мартынавіч Ямялкоўскі [ Klemens Martynowicz Jamiołkowski – Klemens Jamiołkowski syn Marcina ] mieszkał we wsi Гадлева-Мілеўск Ломжынскай губ. [ Godlewo – Milewek w guberni łomżyńskiej ].
3. Klemens Jamiołkowski prosił o zezwolenie na przeprowadzkę do rodzinnej wsi Łukawica, pozwolenia udzielono.

Wieś Гадлева-Мілеўск [ Godlewo – Milewek w guberni łomżyńskiej ] wchodziła w skład okolicy szlacheckiej Godlewo, która składała się z 12 wsi, w tym: Baczki, Cechny, Gorzejowo, Gudosze v. Gurosze, Łuby, Mierniki, Milewek, Olszewo, Piątaki, Plewy, Warsze, Wielkie.
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geogra ... Tom_II/644
W roku 1827 wieś Godlewo Milewek znajdowała się w województwie płockim, w obwodzie ostrołęckim, w powiecie ostrołęckim, w parafii Zużel. Dodam, że kilka wsi z okolicy szlacheckiej Godlewo należało w tym czasie do parafii Andrzejewo, Czyżewo [ za Tabela Królestwa Polski z roku 1827 ].
W roku 1877 wieś Godlewo Milewek znajdowała się w guberni łomżyńskiej, w powiecie ostrowskim, w gminie Szulborze Koty, w parafii Zuzel [ za Skorowidz Królestwa Polskiego z roku 1877 ].
W roku 1881 wieś Godlewo Milewek znajdowała się w powiecie ostrowskim, w parafii Zuzel.
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geogra ... Tom_II/644
W roku 1901 wieś Godlewo Milewek znajdowała się w guberni łomżyńskiej, w powiecie ostrowskim, w gminie Szulborze Koty, w parafii Zuzel [ za Przewodnik po Królestwie Polskim z roku 1901, tom 1 ].
Obecnie wieś Godlewo Milewek położona jest w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim, w gminie Nur. Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Przemienienia Pańskiego w Zuzeli. W roku 1827 w miejscowości znajdowało się 14 domów, w których mieszkało 95 osób, natomiast w 1880 17 domów i 127 mieszkańców. W roku 1891 było tu 24 drobnoszlacheckich gospodarzy.

Wieś Godlewo Milewek oddalona jest od wsi Łukawica [ województwo podlaskie, powiat białostocki, gminie Poświętne ] około 50 km.

W parafii Zuzela i wsi Godlewo Milewek mieszkało sporo osób o nazwisku Jamiołkowski, ale o imieniu Klemens nie znalazłem nikogo.
https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... rdertable=


Pozdrawiam – Roman.


Ps.
Podaję link do elektronicznej wersji artykułu pt. Паўстанне 1863 – 1864 гг. у лёсе жыхароў пяці шляхецкіх ваколіц, którego autorem jest Аляксандр Радзюк ( Гродна ):
http://pdf.kamunikat.org/21162-1.pdf

Romanie
Jeszcze raz dziękuję. To co się już jawi, że-jak widać - w języku białoruskim można znaleźć opracowania przydatne w odróżnieniu od polskich historyków dla których zsyłki po powstaniu to to temat nierozpoznany. W powszechnym obiegu mamy do czynienia bardziej z heroicznymi mitami niż porządnymi badaniami.
A genealogicznie los powracających z zesłania Jamiołkowskich Tomasza i Klemensa z grubsza mam rozpracowany. Lepiej losy Tomasza który wedle znanego mi wcześniej mitu miał rzekomo uniknąć zesłania. Miano go wywieźć z obławy pod sterta gnoju. Jakie są źródła tej rodzinnej legendy? tego nie wiadomo. W moich dawniejszych poszukiwaniach objawił się w parafii Zuzela gdzie ożenił się w 1871 roku z Eufemią Godlewską (matka Katarzyna żyje) i zamieszkali w Godlewie Milewku. Ze świadectwa do ślubu wynika tylko, że po powrocie zamieszkiwał w Chorzelach koła Zambrowa.
Z kolei brat Klemens po powrocie zamieszkał w Wojnach Pieckach, parafia Dąbrówka. Ale na krótko bo wkrótce zamieszkuje razem z bratem Tomaszem w Godlewie Milewku, w 1874 jest chrzestnym Władysława syna Tomasza. I to jest jedyny o nim znak metrykalny. Czekam na wynik zleconej w Grodnie kwerendy mającej wyjaśnić ową, dla mnie tajemniczą zgodę na powrót do Łukawicy. Z moich kwerend metrykalnych wynika bowiem, że w parafii Topczewo się nie objawił. Objawili się natomiast jacyś Aniołkowscy.
Powróciła także Michalina, córka Franciszka i Weroniki. Dowodzi tego akt ślubu z 1877 roku w Warszawie ze ślusarzem Stanisławem Zajkowskim. W nim Michalina zapisana jest jako służąca, a rodzice nie żyją. Ale poza tym aktem ślubu nie znalazłem w Warszawie innych dokumentów metrykalnych. Nic także nie wiadomo o jej starszym bracie Konstantym. Wiadomo tylko, że wrócił.
Ale generalnie jak na żadną dla mnie rodzinę wiedza genealogiczna się poszerza, a przy okazji może ważniejsze - wiedza historyczna.

Jerzy, dobry wieczór.

Aniołkowski – Jamiołkowski / Jemiołkowski.

Brzóski Brzezińskie [ poprzednia nazwa Brzoski Brzezińskie ] – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Wysokie Mazowieckie. Zaścianek szlachecki Brzezińskie należący do okolicy zaściankowej Brzoski położony był w drugiej połowie XVII wieku w powiecie brańskim ziemi bielskiej województwa podlaskiego. W pobliżu kilka innych wsi o nazwie Brzóski, różniących się drugim członem nazwy. W XIX wieku te wsie tworzyły okolicę szlachecką Brzóski. W jej obrębie znajdowały się: Brzóski-Gromki, Brzóski-Falki, Brzóski-Tatary, Brzóski-Gawrony i Brzóski-Brzezińskie. Zygmunt Gloger wymienia również Brzóski-Jakubowięta, Brzóski-Markowięta, Brzóski-Stanisławięta. Dwie ostatnie zmieniły nazwę na: Brzóski-Markowizna i Brzóski-Stankowizna. Okolica ta była gniazdem rodu Brzosków. W roku 1827 miejscowość liczyła 24 domy i 159 mieszkańców. Pod koniec wieku XIX wieś w powiecie mazowieckim, gmina i parafia Wysokie Mazowieckie.
Brzóski Brzezińskie oddalone są od wsi i parafii Topczewo trochę ponad 30 km. Natomiast od wsi Łukawica około 25 km. Wieś Topczewo od wsi Łukawica oddalona jest około 8 km, mierząc obecnymi drogami.

Brzóski Stare [ czyli Brzoski – Gawrony ] – do 31 grudnia 2002 Stare Brzóski – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Wysokie Mazowieckie. Wierni kościoła rzymskokatolickiego należeli i obecnie należą do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Wysokiem Mazowieckiem. W końcu XVI wieku istniały w tym terenie tylko jedne Brzóski (Brzoski), chociaż wtedy były one już bardzo dużą wioską. Dane z 1580 roku mówią o miejscowości liczącej 4 włóki osiadłych przez chłopów i 4 włókach użytkowanych przez szlachtę. Wszyscy nosili nazwisko Brzoska. Z czasem z uwagi na powstanie nowych osiedli, pierwotną siedzibę nazwano Brzóskami Starymi. W pobliżu położonych jest kilka innych wsi o nazwie Brzóski, różniących się drugim członem nazwy. W XIX wieku wsie tworzyły okolicę szlachecką Brzóski. W jej obrębie znajdowały się: Brzóski-Gromki, Brzóski-Falki, Brzóski-Tatary, Brzóski-Gawrony i Brzóski-Brzezińskie. Zygmunt Gloger wymienia również Brzóski-Jakubowięta, Brzóski-Markowięta, Brzóski-Stanisławięta. Dwie ostatnie wioski zmieniły nazwę na Brzóski-Markowizna i Brzóski-Stankowizna. Okolica ta była gniazdem rodu Brzosków.
Brzóski Stare oddalone są od wsi Brzóski Brzezińskie około 1,5 km. Od wsi i parafii Topczewo dzieli je odległość około 30 km. Natomiast od wsi Łukawica oddalone są około 28 km.


Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów w Łomży w roku 2021wydało publikację pt. Słownik nazwisk mieszkańców parafii Wysokie Mazowieckie ( XVIII-XIX wieku ) pod redakcją naukową dr Małgorzaty Krystyny Frąckiewicz.
Słownik nazwisk mieszkańców parafii Wysokie Mazowieckie ( XVIII-XIX wieku ) to próba prezentacji zbioru nazw osobowych mieszkańców parafii Wysokie Mazowieckie z okresu od 1781 do 1900 roku, zarejestrowanych w dokumentach parafii św. Jana Chrzciciela w Wysokiem. Ich nosicielami byli mieszkańcy miasta Wysokie Mazowieckie i miejscowości przynależnych w tamtym okresie do parafii. Reprezentujące tę ludność antroponimy obrazują proces ostatecznego kształtowania się i stabilizacji funkcji XIX-wiecznych nazwisk na obszarze dawnej ziemi łomżyńskiej, do której przynależy badany teren.

Na stronie Name Łomża Nazwiska łomżyńskie należącej do Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów w Łomży w dniu 7 maja 2020 roku został opublikowany przez Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe Katalog historycznych nazwisk mieszkańców parafii Wysokie Mazowieckie ( XVIII – XIX wiek ) ( materiał roboczy ), który został opracowany przez zespół pod kierunkiem dr Małgorzaty K. Frąckiewicz. W katalogu tym znajduje się Alfabetyczny wykaz nazwisk mieszkańców parafii Wysokie Mazowieckie na podstawie parafialnych Aktów Urodzeń od r. 1781 do r. 1843 i Księgi Małżeństw od r. 1781 do r. 1826.

Strona 3:
„ANIOŁKOWSKI: Adam Aniołkowski, syn Woyciecha Aniołkowskiego Gospodarza części Szlachetney Dziedzica ze wsi Brzoski Brzezińskie i Anastazyi z Brzoskow. KUWM 1835, poz. 40.”.

Strona 107:
„JAMIOŁKOWSKI / JEMIOŁKOWSKI: Szlach. Woyciech Jamiołkowski Kawaler z Par. Sokołowskiey zawarł małżeństwo ze Szlach. Apolonią Brzoskowną z Brzosk Starych, czyli Gawrony. KM 1813, s. 147; Szlach. Woyciechowi Jemiołkowskiemu Gospodarzowi Małżonka Apolonia Brzoskowna dnia 28. Grudnia opułnocy 1813. Urodziła Corkę. Ta tegoż dnia przezemnie X. Ant. Markiewicza Proboszcza Wysockiego, Ochrzczona y nazwana została: Barbara. Chrz. Rodz. byli Szlach. Woyciech Brzoska y Zofia Gąsowska Fabianowa. [Wieś Brzoski Gawrony czyli Stare] LMB 168 – 169.
Forma żeńska: Barbara Jamiołkowska, córka Szlach. Woyciecha Jamiołkowskiego ze wsi Brzoski Stare albo Gawrony i Apolonij Brzoszczanki. KUWM 1813, poz. 67; Agnieszka Jamiołkowska, córka z nieprawego łoża Szlach. Maryanny Jamiołkowskiey Panny ze wsi Brzoski Brzezińskie. KUWM 1814, poz. 80; Szlachetna Maryanna Jamiołkowska Roku 1814 dnia 21 Stycznia Urodziła Corkę z nieprawego łoża która przezemnie X. Stanisława Miłkowskiego ochrzczona na Jmie: Agnieszka. Rodz. Chrzesni byli Szlachetni Antoni Jabłonski y Maryanna Konarzewska Panna. [ Wieś Brzoski Brzezinskie ] LMB s. 172 – 173.”.

Link do Katalogu historycznych nazwisk mieszkańców parafii Wysokie Mazowieckie ( XVIII – XIX wiek ):
http://wirtualnie.lomza.pl/wirtualnie/w ... ieckie.pdf

We wspomnianym przeze mnie katalogu znajdziesz też i inne nazwiska, które mogą być w Twoim zainteresowaniu. Znajdziesz tam też i kobiety o nazwisku Jamiołkowska, które są żonami mężczyzn o różnych nazwiskach jak i pannami z dziećmi.

Z powyższych cytatów wynika, że w roku 1835 we wsi Brzóski Brzezińskie mieszkała rodzina szlachecka o nazwisku Aniołkowski, to jest Adam Aniołkowski i jego ojciec Wojciech Aniołkowski, która w tej wsi posiadała jakąś część ziemi dziedzicznej, na której gospodarzyła. We wspomnianym katalogu ani przed rokiem 1835 ani po roku 1835 nie znalazłem żadnej osoby o nazwisku Aniołkowski. Może Aniołkowscy przenieśli się do Topczewa albo do Łukawicy? Hipotetycznie Wojciech Aniołkowski ze wsi Brzóski Brzezińskie to jedna i ta sama osoba co Wojciech Jamiołkowski z parafii sokołowskiej, który zawarł małżeństwo w roku 1813 w parafii Wysokie Mazowieckie z Apolonią Brzoskówna z Brzosk Starych czyli Brzosk Gawrony? Teoretycznie istnieje taka możliwość, ale czy jest ona prawdziwa? Rozwiązanie tej zagadki pozostawiam już Tobie, oczywiście jeśli uznasz to za stosowne.

================================================

Znalazłem jeszcze jednego szlachcica o nazwisku Aniołkowski.

423. ANIOŁKOWSKI Jan, ur. 26.12.1790 w Puławach, s. Marcina i Marii Glińskiej, 9.7.07 szwol. 6 komp., 1 1.4.13 przeszedł do 1 komp., 10.3.14 bryg. 6 komp., odjechał 11.4.14 na Elbę, [wrócił z Napoleonem do Francji, 211.15 bryg. 1 komp. 1 p. szwol.-lansjerów gw., odbył kampanie 1808-15, Medina de Rio Seco, Wagram, Witebsk, Możajsk, Berezyna, Lützen, Budziszyn, Drezno, Lipsk, Hanau, Brienne, Montmirail, Laon, Chateau-Thierry, Arcis-sur-Aube, Ligny, Waterloo, 27.2.14 otrzy-mał LH nr 47348, opuścił 1.10.15 służbę franc., wrócił do Polski. W armii Królestwa Polskiego 13.2.16 wziął dymisję].

Nota pochodzi z artykułu pt. Gwardia Cesarska. 1. Pułk Szwoleżerów-Lansjerów cz. 1. Biogramy Garde Impériale. 1-er Régiment de Chevau-Légers. 1-er volume. Nr.1-500 (1807-1812).
Link do artykułu:
https://napoleon.org.pl/index.php/slown ... -1807-1812

Na dole artykułu po naciśnięciu przycisku JNEXT JGLOBAL_GT przejdziesz do kolejnej jego części. Artykuł składa się z 3 części.


Pozdrawiam – Roman.

Romanie
Akurat w tym przypadku się nie zgodzę. Brzoski to nie jest dobry trop na korzenie Aniołkowskich. Ten Wojciech który ożenił się z Apolonia Brzosko to urodzony w 1784 w Noskach Śnietnych Wojciech Jamiołkowski syn Jana (tez 100 procentowego Jamiołkowskiego) i Marianny Brzosko. Wojciech zresztą niedługo po ślubie zmarł a Apolonia wyszła za Franciszka Brzosko.
Głowy nie dam bo nie sprawdzałem aż tak skrupulatnie (nie mam akurat skanów W.M. w komputerze) ale sądzę , że Adam Aniołkowski to jednorazowy wybryk pisarski a nie trwały fundament pod linię o zmienionym nazwisku. Sam piszesz że nazwisko Aniołkowski pojawia się raz. Praktyka mnie nauczyła, że takie jednorazowe przypadki wymagają raczej wzmożonej ostrożności a nie odkrywczego entuzjazmu.

Trochę nie do końca na temat, jednak zainteresowana wątkiem Łukawicy, gdyż to znane i całkiem niedalekie mi tereny, przypomniałam sobie coś. Około roku 2010 (nie pamiętam już dokładnie) na temat wspomnianej pacyfikacji wsi wyszła niewielka biała książeczka, do której - wówczas jeszcze jako uczennica liceum - wykonałam ilustrację, widniejącą na okładce. Treść książeczki (nieduża publikacja) zawierała wspomnienia tych tragicznych wydarzeń z 1863 r. zaś rodzina mojej babci zam. w pobliskiej Lizie Nowej ( Liziance) wspominała o tym lata później.

Po wieloletnim letargu kwerenda Łukawicy gwałtownie przyspieszyła. Zagadka powrotu Jamiołkowskich do Łukawicy zdaje się zmierza do pozytywnego rozwiązania. A to dzięki sumariuszowi chrztów i zgonów jaki pozostał na plebanii w Topczewie. Same księgi trafiły do Archiwum w Drohiczynie. Skany sumariusza mam od dawna ale przeglądałem je ongiś bez wiary i należytej staranności bo to straszliwe rosyjskie bazgroły. Teraz czujnie przeglądając udało mi się wyłowić w sumariuszu zgonów (krańcowa data to 1894) dwa indeksy: w 1881 Katarzyny Jamiołkowskiej ale co ważniejsze w 1884 Wawrzyńca Marcinowicza Jamiołkowskiego. Natomiast w sumariuszu urodzin (tu krańcowa data to (1884) w 1882 Antoniego syna Wawrzyńca a w 1884 Wiktora syna Wawrzyńca.
Nie widać zapisów o Klemensie ale ślad Wawrzyńca jawi się licznie. Wygląda, że w 1881 w Łukawicy obaj bracia pojawili się razem. Mam nadzieje, że skany z Grodna dokumentów pozwolenia powrotu dla Klemensa to wyjaśnią. Ale ostateczna odpowiedź tkwi w księgach metrykalnych w archiwum Drohiczynie (niestety przez covid - od już dłuższego czasu -trudno dostępnego).
Reasumując wygląda, że dopiero w Łukawicy zmieniono Jamiołkowskim nazwisko na Aniołkowski. Zięć Tadeusza Jamiołkowskiego Piecki miał rację. Nie wyginęli.
Jak wynika z lektury głównie opracowania Аляксандра Радзюка tych którzy na ojcowiznę wrócili było kilku.

Jerzy, dobry wieczór.

Z ogólnej informacji o zasobie archiwum diecezjalnego w Drohiczynie, sporządzonego przez ks. dr Eugeniusza Borowskiego wynika, że w tym archiwum są metryki z parafii w Topczewie:
• Zespół Akt Dziekana Bielskiego jest największy i w pewnym sensie najcenniejszy, zawiera on bowiem w sobie, duplikaty metryk chrzcielnych, małżeńskich i aktów zgonów z wszystkich parafii dekanatu bielskiego z lat 1834 – 1918, co więcej w tym zbiorze, od roku 1845 do 1916 są akta metrykalne zniesionych przez carat dekanatów: brańskiego i drohiczyńskiego. Uzupełnia to znakomicie braki w księgach metrykalnych parafii : Bielsk, Boćki, Brańsk, Ciechanowiec, Dołubowo, Domanowo, Drohiczyn, Kleszczele, Łubin, Narew, Niemirów, Ostrożany, Perlejewo, Pobikry, Siemiatycze, Strabla, Topczewo, Winna, Wyszki. Niezwykle ważna dla badaczy porozbiorowych dziejów tej części Podlasia, jest świetnie zachowana korespondencja dziekana bielskiego z różnymi osobami i instytucjami tak kościelnymi, jak i cywilnymi, w tym także ukazy carskie z lat 1808 do 1916.
• Zespół Akt Dziekana Brańskiego, częściowo tylko przeniesiony z Brańska zawiera między innymi duplikaty metryk z parafii : Brańsk, Ciechanowiec, Dołubowo, Domanowo, Pobikry, Rudka, Winna, Topczewo z lat 1915 - 1926. Po utworzeniu dekanatu Ciechanowieckiego , w duplikatach metryk z lat 1927 – 1938, są już tylko akta metrykalne parafii Brańsk, Dołubowo, Domanowo, Grodzisk, Rudka, Topczewo.
https://drohiczynska.pl/wp-content/uplo ... czynie.pdf

Вячаслаў Швед w swoim artykule podaje że w roku 1863 ze wsi Łukawica zostali deportowani na Sybir:
27-е сямейства выслана ў Астраханскую губ.:
1. Хмялкоўскі (Ямялкоўскі) Клеменцій, 37
2. Брат Фама, 35
3. Маці іх Кацярына, 65
4. Сястра Ганна, 24

28-е сямейства выслана ў Астраханскую губ.:
1. Хмялкоўскі (Ямялкоўскі) Канстанцін, 33
2. Маці яго Вераніка, 67
3. Сёстры: Амелія (Анеля), 23
4. Міхаліна, 10

Natomiast Аляксандр Радзюк w swojej publikacji twierdził, że w roku 1863 ze wsi Łukawica zostali deportowani na Sybir:

• Ямялкоўскі Клімент Мартынавіч – 37 г., брат Фама – 35 г., маці Кацярына –
65 г., сястра Ганна – 24 г. (высланыя ў Астраханскую губ.)

• Ямялкоўскі Канстанцін Францавіч – 33 г., маці Вераніка – 67 г., сястра
Анэля – 25 г., сястра Міхаліна – 10 г. (высланыя ў Астраханскую губ.).


Jak zapewne zauważyłeś pomiędzy tymi dwoma zapisami występują pewne różnice co do wieku osób oraz ich nazwisk. Вячаслаў Швед napisał, iż noszą one nazwisko Хмялкоўскі ( Ямялкоўскі ) a Аляксандр Радзюк, że są to osoby o nazwisku Ямялкоўскі. Хмялкоўскі to zapewne Hmiołkowski [ Chmiołkowski ] a Ямялкоўскі to Jamiołkowski.
Teoretycznie nazwisko Jamiołkowski jak i Hmiołkowski może mieć korelację ze słowem anioł. Wyraz anioł posiada różne gwarowe warianty fonetyczne, na przykład: anjoł, angioł, annioł, amnioł, jamioł, janioł, hanioł, hamioł. To już całkiem blisko do nazwy osobowej Aniołkowski albo Amiołkowski. To tak na marginesie.

W roku 1863 Хмялкоўскі (Ямялкоўскі) Клеменцій / Ямялкоўскі Клімент Мартынавіч miał 37 lat. Zatem, prawdopodobnie urodził się około roku 1823. Pochodził on [ urodził się ] we wsi Łukawica w parafii Topczewo. Tak samo jak i inni członkowie jego rodziny oraz Хмялкоўскі (Ямялкоўскі) Канстанцін / Ямялкоўскі Канстанцін Францавіч i jego rodzina. Wszyscy Hmiołkowscy, Jamiołkowscy mieli po roku 1867 wrócić z zesłania do Królestwa Polskiego. Natomiast Klemens Hmiołkowski ( Jamiołkowski ) miał około roku 1881 otrzymać zgodę władz carskich na powrót do rodzinnej wsi Łukawica.

W Państwowym Archiwum w Białymstoku znajdują się mikrofilmy ksiąg metrykalnych z archiwów kościelnych. Między innymi są tam mikrofilmy z parafii Topczewo z lat 1645 – 1877. Może już dotarłeś do tych mikrofilmów? Jeśli nie zbadałeś tych mikrofilmów, to może warto się nimi zainteresować? Może uda Ci się ustalić jakie nazwisko nosili Jamiołkowscy albo Hmiołkowscy, albo Amiołkowscy, albo Aniołkowscy? To pozwoli na porównanie danych z metrykami znajdującymi się w Archiwum w Drohiczynie i ustalenie czy albo jak i kiedy mogło dojść do zamiany nazwiska z Jamiołkowski na Hmiołkowski na Amiołkowski / Aniołkowski. Istnieje też możliwość, że to urzędnicy carscy wpisując nazwisko Jamiołkowski na listę zesłanych zmienili je na Hmiołkowski? Jest też teoretyczna możliwość, że Jamiołkowski otrzymując zgodę na ponowne osiedlenie we wsi Łukawica otrzymał ją na nazwisko Amiołkowski / Aniołkowski. To tylko kilka hipotez, zapewne są jeszcze inne.

Jerzy, jak wcześniej napisałeś wynik kwerendy zleconej w Grodnie powinien wyjaśnić wiele spraw związanych z tym zagadnieniem.

Link do zasobu Archiwum Państwowego w Białymstoku:
https://www.bialystok.ap.gov.pl/arch/za ... .html#gora


Pozdrawiam - Roman.

Dziękują ale to wszystko co piszesz w tym wpisie ja wiem. W końcu zajmuję się tym ponad 20 lat. Dzieje Jamiołkowskich w Łukawicy znam od końca XVII wieku, kiedy tam przybyli z J.Piotrowiat a i ich przodków do XVI wieku tez. Do powstania styczniowego problem pisowni nazwiska nie istniał,, był elementem oczywistej, trwałej tutejszości. Objawił się w końcówce XIX wieku. Pisownia w języku rosyjskim zapewne temu sprzyjała ale najpewniej równie istotne było kilkanaście lat przerwy. Pisarz pisał jak uważał , oni pisać po rosyjsku raczej na pewno nie umieli, a z końcem XIX wieku zapis w metryce stawał się urzędowo obowiązujący. Może nie na tyle aby dokonywać urzędowych (sądowych czy przez biskupa) sprostowań niemniej zapisana w akcie urodzin pisownia nazwiska obowiązywała w akcie ślubu i zwykłe stwierdzenie o pomyłce nie wystarczało.
Podejrzewam że w Łukawicy proces zamiany nazwiska zaczął się od Franciszka syna Wawrzyńca który to musiał urodzić się (około 1872) poza Łukawicą, gdzieś w Rosji, z matki o nazwisku Sztabina .Na razie tylko hipotetyczny (ale na praktykę niemal pewny), zmarły we 1884 jego ojciec Ławrentij Marcinowicz w sumariuszu zapisany jest prawidłowo Jamiołkowski. Aby jednak udokumentować kiedy i w jaki sposób nastąpił ten moment utraty rodowego nazwiska Jamiołkowskich trzeba sięgnąć do ksiąg metrykalnych z lat po 1881a te są tylko w Drohiczynie. Wyjazd tam zatem nieunikniony.