Być może mowa jest o szkole TSL.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Towarzyst ... ły_Ludowej
Ale myślę, że bardziej jest tutaj rozważanie na temat szkół elementarnych.
Poniżej cytuję fragment pracy Edmunda Juśko STRUKTURA ORGANIZACYJNA SZKÓŁ POWSZECHNYCH W POWIECIE TARNOWSKIM W LATACH 1918-1939.
Autor zajął się okresem 20 lecia międzywojennego, ale odwołuje się do okresu zaborów, m.in. przełomu wieków.
Dla podparcia fragment, dotyczący okresu zaborów na w/w terenie:
"Najważniejszym aktem prawnym, który zmienił
strukturę organizacyjną oświaty w Galicji, była ustawa Sejmu Krajowego
z dnia 2 maja 1873 r. o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół ludowych
oraz obowiązku posyłania do nich dzieci.
W założeniach została ona oparta na postanowieniach ustawy szkolnej
z 1869 r. i nadawała szkole ludowej charakter ogólnokształcący, umożliwiający dzieciom po jej ukończeniu dalsze kształcenie w gimnazjum.
Szkolnictwo elementarne w Galicji zostało podzielone na szkoły ludowe
pospolite i stanowiące ich nadbudowę – wydziałowe.
Szkoły ludowe dzieliły
się na 1- 2- 3- 4- 5- 6- 7- 8-klasowe. Ilość klas uzależniona została odliczby nauczycieli, ta zas´ od liczby dzieci w wieku szkolnym. Jez˙eli w cia˛gu
trzech kolejnych lat w szkole jednoklasowej z jednym nauczycielem było
około 80 dzieci, to w naste˛pnym roku moz˙na było zatrudnic´ drugiego nauczyciela
(przy 160 uczniach – trzeciego itd.), organizuja˛c szkołe˛ dwuklasowa˛.
Szkoły ludowe były bezpłatne. Wprowadzony został tez˙ 8-letni obowia˛zek
szkolny dla dzieci w wieku 6-14 lat.
Szkoły wydziałowe były 4-letnie (na podbudowie czterech klas szkoły ludowej)
i w swoich programach uwzgle˛dniały takz˙e przedmioty przygotowuja
˛ce do zawodu (do pracy w przemys´le, handlu i innych zawodach nie wymagaja
˛cych wykształcenia s´redniego). Ukon´czenie szkoły wydziałowej umoz˙-
liwiało kontynuowanie nauki w seminarium nauczycielskim. W z˙en´ skich szkołach
wydziałowych moz˙liwe było uzupełnienie wykształcenia o dwie lub trzy
klasy wyz˙sze, których program nauczania zawierał je˛zyk francuski, historie˛
literatury ojczystej, higiene˛ i gospodarstwo domowe. Szkoły wydziałowe
tworzone były przewaz˙nie w miastach i stanowiły ogniwo mie˛dzy szkoła˛
ludowa˛ a s´rednia˛. Profil nauczania w tych szkołach miał byc´ dostosowany do
potrzeb lokalnego przemysłu lub rzemiosła.
Ustawa z 1873 r. wprowadziła w Galicji obowia˛zek szkolny, który trwał
szes´c´ lat (od 6. do 12. roku z˙ycia). Po ukon´ czeniu 12 lat dzieci powinny
ucze˛szczac´ przez naste˛pne dwa lata na tzw. kursy dopełniaja˛ce (niedzielne lub
wieczorowe). Zalecenie to jednak nie było przestrzegane, zwłaszcza na wsi.
W stosunku do postanowien´ ustawy z 1869 r. obowia˛zek nauki został skrócony
o dwa lata. Dokształcanie dotyczyło tych uczniów, którzy po ukon´ czeniu
szkoły ludowej nie kontynuowali nauki, a na podje˛cie pracy byli zbyt młodzi.
Nalez˙y pamie˛tac´, iz˙ wczes´niej w zaborze austriackim istniał przymus
szkolny. Wynikał on z postanowien´ konstytucji z 1850 r., która zobowia˛zywała
dzieci do ucze˛szczania do szkoły pod kara˛ opłaty podwójnego czesnego7.
Dalszy rozwój szkolnictwa ludowego regulowały kolejne akty prawne:
ustawa z 2 maja 1883 r. i z 2 lutego 1885 r. Dawały one wie˛cej uprawnien´
ustawodawstwu krajowemu w zakresie tworzenia norm programowo-organizacyjnych
szkolnictwa ludowego.
Na pocza˛tku lat dziewie˛c´dziesia˛tych w ferworze polemik politycznych
dokonano w szkolnictwie ludowym dalszych zmian. Ich inicjatorem był m.in.
Michał Bobrzyn´ ski, wiceprezydent Rady Szkolnej Krajowej. Wprowadzone
zostały nowe programy, a ustawa z dnia 23 maja 1895 r. zróz˙nicowała szkoły".
c.d.publikacji znajduje się w internecie jako plik do pobrania. Niestety nie potrafię na tym forum dodawać pobranych plików.
Szkoły elementarne były szkołami koedukacyjnymi.
Zawiadomienie szkolne było niczym innym jak świadectwem ukończenia danej klasy, na którym była adnotacja o "uzdolnieniu" do klasy następnej czyli o "zaliczeniu" klasy w tym przypadku 4 i możliwości kontynuacji w klasie 5.
W tamtych czasach świadectwo podpisywał ojciec jako głowa rodziny, nawet jeżeli żyła matka.
Pozdrawiam. Beata
