Nazwiska - M

[olaf17]

Pochodzenia nazwiska co prawda nie znam...
Sam bym się chetnie dowiedział.
Do tej pory miałem dwa skojarzenia. Od Jemioły i od Masztalerza. I od Mistera - czemu poniżej.

W Rozprzy i w sąsiednim Mierzynie nazwisko to pojawia się wśród katolików około:
1705:Misztelka (jako forma męska)
1720:Mistela
1750:Misztela
a przed 1700 pojawia się także Mistera.
Biorąc pod uwagę "ustne" podawanie nazwisk to nie można wykluczać że Mistera to także Misztela.
"z" na pewno nie ma się co przejmować, formy Mistela i Misztela występowały zamiennie.
Na dziś jako pierwotną formę uznaję Mistelka.

Duży odsetek ludności żydowskiej pojawia sie w Rozprzy raczej w póżniejszym okresie - zwłaszcza po 1800 roku.
Ten procent nie był taki znaczny w tym okresie - można to łatwo sprawdzić analizując księgi urodzeń z okresu gdy księgi były prowadzone wspólnie.
W tym okresie na pewno nie pojawia sie żaden starozakonny o zbliżonym nazwisku, z kolei katolicy i owszem.
Następnie w "miastach", czyli w Rozprzy ale nie we wsiach okolicznych pojawia się coraz więcej osób wyznania mojżeszowego.
To wszystko nie pasuje mi do pochodzenia żydowskiego przynajmniej w okolicach łódzkich, aczkolwiek co było wcześniej tego nie wie nikt. Podobno wszyscy pochodzimy od Adama.

Przyznam się że pierwszy raz słyszę żeby to nazwisko było używane przez Żydów.
Z drugiej strony: a jeśli tak to co ? No chyba tylko może być nieco trudniej dotrzeć do dokumentów.

---
pozdrawiam
Michał

[Maniek1548]

Witam ,
Chciałbym się dowiedzieć czy nazwisko Musiał
mogło ulec spolszczeniu.

Pozdrawiam
Marian

[Waldemar_Stankiewicz]

"Nazwisko Musiał pochodzi od czasownika musieć, czyli: 1. być zmuszonym, koniecznością zniewolonym, 2. być zmuszonym iść, udać się („Chłopak musiał z pismem do dworu”), 3. mieć obowiązek, powinność, 4. musi = należy, trzeba, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. II, s. 1074. To bardzo stara nazwa osobowa odnotowano ją już w 1548 roku, K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 126."

Pozdrawiam,
Waldemar

[Virg@]

Musiał (oraz oboczność Musioł 1548), jak podaje Kazimierz Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 126, nazwa osobowa odnotowana w dokumentach na terenie Polski już w 1548 roku – pochodzą też od niemieckiej nazwy osobowej Mus lub Musch, te od Moyses.

Jako że litera "ł" występuje również w innych językach (np. dolnołużyckim, górnołużyckim) trudno jednoznacznie stwierdzić czy ktoś, gdzieś, kiedyś spolszczył tę nazwę osobową, tj. uczynił jej pisownię lub wymowę zgodną z językiem polskim, czy zachowała się ona może w pierwotnej formie.

Łączę pozdrowienia –
Lidia

[Ewafra]

Co konkretnie rozumiesz jako spolszczenie? Przekład z obcego na polski, jak np. Muller na Młynarz, czy spolszczenie wymowy nazwiska, jak np. Mussaj Muschal na Musiał?

[Maniek1548]

W "nazwiskach polaków " Kazimierza Rymuta piszę że nazwisko Musiał pochodzi od niemieckich nazw Mus i Musch . Chciałbym znaleźć potwierdzenie tego oraz więcej informacji i dowiedzieć się w jakiej formie było zapisane to nazwisko.

[Marek70]

Marian,
A skąd masz pewność, że Kazimierz Rymut się nie mylił? Zajrzyj do wątku "Pochodzenie nazwisk" i zobaczysz, że nie zawsze miał rację.

[Maniek1548]

Załużmy że miał rację . I chodzi mi o to skąd miał informacje o nazwisku

[Marek70]

Musiał (oraz oboczność Musioł 1548), jak podaje Kazimierz Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 126, nazwa osobowa odnotowana w dokumentach na terenie Polski już w 1548 roku – pochodzą też od niemieckiej nazwy osobowej Mus lub Musch, te od Moyses.

Łączę pozdrowienia –
Lidia

Sprawdź w tym źródle. Może będzie jakiś odnośnik do tego nazwiska.

[Virg@]

[…] dowiedzieć się w jakiej formie było zapisane to nazwisko.
[…] skąd [prof. Kazimierz Rymut] miał informacje o nazwisku.

W Polsce to nazwisko, czyli nazwa osobowa Musiał, dziedziczona (po ojcu przez dzieci oraz przyjmowana po mężu przez żonę - współcześnie polskie prawo dopuszcza także przyjęcie przez męża nazwiska żony) i niezmienna w swojej formie słowotwórczej, fonetycznej, graficznej - powinno być zapisywane w tej samej, tj. niezmienionej formie (zgodnie z prawem stanowionym od XIX wieku).
Wcześniej, od końca XVI w. nazwy osobowe takie jak przydomki, przezwiska, miana itp. występujące od średniowiecza w dokumentach archiwalnych, opierały się na prawie zwyczajowym i przybierały różną formę nawet w przypadku tej samej osoby.
Aby dokładnie ustalić etymologię nazwiska oraz jaką formę/jakie formy przybierało i w jakim okresie, należałoby dysponować odpowiednimi materiałami źródłowymi (dokumentami archiwalnymi) i prześledzić zapisy historyczne. Nazwiska, które pojawiały się na przestrzeni dziejów, zmieniały bardzo często swoje brzmienie lub ulegały nawet daleko idącym przekształceniom.

Prof. Kazimierz Rymut, wbitny onomastyk, sam doceniał w pełni złożoność zagadnienia pisząc np.: „Całe morze nazw tkwi w rozmaitych rękopisach i drukach, których nikt nie zebrał, ani nie zbadał”, oraz: „Dla wielu bowiem nazwisk można podać dwie, a często nawet więcej etymologii”. Podkreślał też: „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeba by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”.
Jak napisał Wacław Urban, w recenzji pracy Kazimierza Rymuta, Nazwiska Polaków, Ossolineum, Wrocław— Warszawa—Kraków 1991 (zamieszczonej w „Przegląd Historyczny” 83/3, 1992, s. 575):
W wielu jej zakresach oczywiście żaden z historyków nie może zabierać głosu, ale możemy to uczynić przy Rymutowych etymologiach historycznych, które nieraz budzą wątpliwości i ludzi obznajmionych z historycznymi realiami Polski i jej sąsiadów. […]
Tylko ten nie błądzi, kto nic nie robi, a Kazimierz Rymut zrobił dla naszych polskich rzeczy bardzo wiele. Pozostaje jeszcze do zrobienia „tylko” tyle, żeby historycy pospołu z onomastykami napisali dzieje naszych nazwisk.

Pozdrawiam i życzę owocnych poszukiwań –
Lidia

[Sofeicz]

Z mojej praktyki wynika, że wszelkie dywagacje etymologiczne należy brać w duży nawias, bo bywają mylące, nawet jeśli dotyczą nazwisk na pozór jednoznacznych.

U mnie na przykład występuje nazwisko Morga, które jest dość oczywiste i trudno tu się spodziewać jakichś komplikacji.
Jakież było moje zdziwienie, kiedy dotarłem do starszych wpisów, gdzie najstarszy przodek występuje jako ... Mordziak.

Pozdrawiam
Tomasz

[sbasiacz]

chyba nie trafny przykład, nie widzę w nim nic dziwnego, ktoś kto posiadał 1 morgę mógł mieć nazwanie Mordziak (od morgi)
pozdrawiam
BasiaS

[Paulina_W]

Witam,
ja podam przykład nazwiska mojej prababci Kajpust. U prof. Rymuta: od niemieckiej nazwy osobowej Keip, ta od średniowysokoniemieckiego kip „kłótnia, swar”
Badając księgi metrykalne doszłam do wcześniejszych wersji zapisu nazwiska: Kańpust, Kampust, czyli dawniej maślanka, mleko kwaśne