genealodzy.pl

Witam i prosze o pomoc

szukając przodków męża natrafiłam na jedną z linii w parafii Czastary w łódzim.
Do pewnego momentu wszystko ładnie sie układa ale nagle Kacper Szewc będący mężem Zofii z Wojtczaków w akcie ślubu nazywa się Kacper Piekielny.
Rodzice się zgadzają (w akcie żlubu ojciec tez jest Piekielny ale już w akcie zgonu Kacpra wystepuje jako Szewc), lata również by pasowały tylko zastanawia mnie czy ktoś nagle mógł zmienić nazwisko? W aktach urodzenia jego dzieci Kacper występuje jako półrolnik i nic nie ma na temat tego że może pracował jako szewc i stąd zmiana nazwiska.
Ślub brali w Czastarach w 1810 roku jeśli to pomoże.

Czy ktoś miał taką sytuację?
Pozdrawiam
Iza

Może zechciałabyś załączyć akty o których piszesz, ślubu, zgonu?
Czy my mamy szukać i domyslać się czy o te osoby pytasz?

Piekielny stał się Szewcem, a może Szewc stał się Piekielnym???
------

Krystyna

Już wiem wszystko . Matka Kacpra po smierci Jana Piekielnego wyszła za mąż za Franciszka Szewca. Ksiądz wpisał w akcie ślubu z 1810 roku Kacper Piekielny, bo takie nazwisko miał w akcie chrztu czyli w podstawowym dokumencie potrzebnym do zawarcia małżeństwa. Ale Kacper musiał być znany pod nazwiskiem ojczyma i dzieci chrzcił już jako Szewc. W tamtych czasach ludzie nie mieli dokumentów i nosili takie nazwisko jakie ksiądz wpisał w akcie chrztu.
W akcie zgonu Franciszka Szewca Kacper występuje jako syn , a nie pasierb .
Akt urodzenia Kacpra z 1789 roku i akt ślubu wyraźnie mówi, że jego rodzicami są Jan Piekielny i Zofia z Cygów
Ojciec Kacpra jak jest podane w akcie ślubu zmarł w 1792 roku w Kolonii Piekło.

Pozdrawiam
Janusz

Janusz,
dziękuję serdecznie za pomoc - to wszystko tłumaczy i ma sens W genetece nie znalazłam wszystkich aktów dlatego utknęłam. To że Piekielny zmarł w Kolonii Piekło też brzmi dobrze.

Dzięuję raz jeszcze.
Pozdrawiam
Iza

Aktu ślubu Franciszka Szewca/Szewczyka z wdową Zofią nie znalazłem. Ale od 1796 pojawiają sie urodziny dzieci Franciszka Szewca/Szewczyka i Zofii . Później są akty zgonu Franciszka i Zofii .

Nie mogę znaleźć wsi Piekło i Kolonii Piekło na mapach , ale w aktach parafii Czastary z tamtych czasów się pojawiają . Pojawia się ta nazwa związana z nazwiskiem Piekielny . Mogło to być tak zwane pustkowie , czyli mała osada z jednym lub kilkoma domami oddalona od głównej wsi . Pustkowia miały przeważnie nazwy pochodzące od nazwiska mieszkańców. Tak więc mogło być tak , że gdzieś pod lasem powstało gospodarstwo zamieszkałe przez Piekielnych i zyskało nazwę Piekło. Albo odwrotnie, czyli ten co zamieszkał w Piekle zyskał nowe nazwisko.

Pozdrawiam
Janusz

janusz59 pisze: Pustkowia miały przeważnie nazwy pochodzące od nazwiska mieszkańców. Tak więc mogło być tak , że gdzieś pod lasem powstało gospodarstwo zamieszkałe przez Piekielnych i zyskało nazwę Piekło. Albo odwrotnie, czyli ten co zamieszkał w Piekle zyskał nowe nazwisko.

Pozdrawiam
Janusz

Witam, nazwiska typu przymiotniki były od miejscowości, nie odwrotnie. Do tego dość długo aż do rozbiorów nazwiska przymiotnikowe i przydomki były ruchome i zmieniane często i niedziedziczne, a tylko patronimiki/otczestwo było na stałe podczas życia. Chłopi i Żydzi polscy nazwiska dziedziczne na stałe otrzymali dopiero w XIX wieku właśnie pod rozbiorami i biurokracjami cesarskimi (przedtem Żydzi polscy też korzystali tylko z patronimikow do rejestracji osoby).

Panowie szlachta i ziemianie nadawali sobie nazwisko od ziemi czyli tego majątku z dworem lub domem, gdzie zamieszkali, a potem zmieniali je, jeśli się przeprowadzili do innego dworku.
Wyjątkiem były miasta zakładane przez znanych szlachciców i nazywane na ich cześć - Zamość na cześć magnata Zamojskiego. Szlachcice i ziemianie mogli używać patronimikow typu -icz, ycz -ic na końcu (jak królewicz syn króla, panicz syn pana, dziedzic syn dziedzica).

Chłopi nasi mieli skromniejsze patronimiki typu -ak -ek -czyk, czek na końcu: Antczak syn Antka, Bartczak syn Bartka, Michalak syn Michała, Szymczak syn Szymka itd. Wyjątkiem tu jest matronimik Łuczak - syn Łucji.
Do tego czasem bardzo rzadko przydomek od zawodu - na wsi głównie Kowalczyk, Młynarczyk, czasem Pastuszak czy nawet Świniopas. Nazwiska od bardziej specjalizowanych rzemiosł były tylko w miastach - Krawczyk, Szewczyk, Piekarczyk, Pisarczyk, Strzelczyk bo na wsi chłopi sami sobie piekli chleb, robili ubranie i chodaki czy łapcie, a trudnili się pańszczyzną i swoją rolą i nie potrzebowali nazwisk, a pisać umiał tylko ksiądz.
Kiedy w 18 i 19 wieku chłopi zaczęli dostawać nazwiska przymiotnikowe, mogły być od ziemi np wsi z której pochodzili ale nie posiadali jej tylko odrabiali pańszczyznę dla ziemianina, a także Rolny lub Dzierżawski od dzierżawienia chaty i małej roli od pana albo wręcz Komornik od małej komory czy Bezrolny.
A także od roślin, drzew, wody i zwierząt, albo jeszcze inne przydomki, wszystko zależało od księdza czy od kościelnego, który jedyny w całej parafii spisywał im zgony i narodziny wg imienia czy patronimiku.
Czyli Piekielny od Piekła nie Piekło od Piekielnego.

Dzień dobry.
"Chłopi i Żydzi polscy nazwiska dziedziczne na stałe otrzymali dopiero w XIX wieku właśnie pod rozbiorami i biurokracjami cesarskimi (przedtem Żydzi polscy też korzystali tylko z patronimikow do rejestracji osoby)."
Legendy trzeba obalać: chłopi dziedziczne nazwiska mieli już nawet w 16 wieku, patrz: Wieliczka od 1595 rok, Droginia od 1611 rok, Wiśniowa od 1629 rok. itd. Zakup chałupek z 1702 roku..., Inwentarze wsi z 1775 i 1780 rok.
Chłopi mają nazwiska, które przekazują dzieciom.

Gienia