genealodzy.pl

Kiedy kobiety zaczęły być świadkami przy ślubach kościelnych (katolickich) w naszym kraju? Czy wiecie coś bliżej na ten temat - i czy były w tej kwestii jakieś przepisy, czy tylko zwyczaj to regulował i po prostu zwyczaj się zmienił?

W rejestracjach cywilnych zaboru pruskiego (USC) sporadycznie trafiały się panie - świadkowie i w XIX wieku. Widocznie prawo pruskie nie stawiało tu przeszkód formalnych, a jedynie istniejący obyczaj sprawiał, że nie zdarzało się to często. Na pewno rzadziej niż w 1% ślubów cywilnych.

Łukasz

Witaj!
Przepisy były -Kongresówka (skoro o zaborze to "nasz kraj" rozciągam na przed 1918) - brak oddzielnych ślubów kościelnych. A wg prawa cywilnego: świadek - mężczyzna pełnoletni (podobnie przy urodzeniach i zgonach) . Stąd ograniczenie , nie z kanonów rzymskokatolickich (dotyczyło wszystkich wyznań). Czyli - chyba 1918 na tym terenie (nie słyszałem, żeby pod okupacją niemiecką ca1915-1918) uległa zmianie kwestia bycia świadkiem. A bezpieczniej 1919 przyjąć (wraz z ujednoliceniem, prawami wyborczymi etc)
Pozdrawiam

W KP regulowało to prawo o małżeństwie z 1836. Raczej nie było zmieniane w tej materii do 1918, a na pewno do początku XX wieku.

tomek

A z własnych badań albo pamięci - kiedy panie zaczęły "świadkować" na ślubach? Mnie się zdaje, że w latach 1960-tych się to jeszcze nie zdarzało, ale sam tych czasów nie pamiętam...

Zwyczaje zmieniły się na tyle, że dziś zdaje się uważa się powszechnie, że pan młody musi mieć świadka, a panna młoda "świadkową". Cały czas mówię o ślubach w kościele katolickim.

Łukasz

Łukaszu,

Pewnie tak odległe czasy jak I poł. XVIII Ciebie mniej interesują ale mam przykłady ślubów szlachetnie urodzonych [okolice Łodzi], gdzie jako drugi świadek zapisana w księdze jej kobieta [również Urodzona], chociaż sporadyczne to były przypadki.

Krystyna

Witam!
Mam akt z 1932 roku , z parafii Chodel, już z kobietą w roli świadka.A i pojęcie "starszej druhny" jest mocno przedwojenne.
Pozdrawiam. Bożena

To ciekawe, że już w epoce przedrozbiorowej kobieta mogła byc świadkiem (choćby nawet zdarzało się to tylko szlachciankom. Znaczyłoby to, że prawo zaborcze było tu krokiem "wstecz" do naszych, polskich, światłych tradycji
Nie jedyny to zresztą taki przypadek.

A starsza druhna to jednak chyba nie to samo co oficjalny świadek w akcie ślubu. Jednak skoro w 1932 roku kobieta była oficjalnym świadkiem, to tylko potwierdza mój domysł, a mianowicie, że nie istniał żaden przepis prawa kościelnego, który by tego zabraniał - przynajmniej od Soboru Trydenckiego, bo wcześniej całkiem inaczej ten ceremoniał wyglądał.

Chyba że ktoś takowy dokument prawa kanonicznego zna.

A więc wygląd na to, że to tylko obyczaj, który zresztą wywodzi się jeszcze z prawa rzymskiego, gdzie świadectwo kobiety uznawano za mniej wiążące. A zatem przy "kwalifikowanej" obecności aż dwóch świadków, musieli być oni tym bardziej płci męskiej.

Łukasz

"Znaczyłoby to, że prawo zaborcze było tu krokiem "wstecz" do naszych, polskich, światłych tradycji "
no nie do końca -przed przywołaną przez Tomka regulacją z 1836 kodeks cywilny ("napoleoński") miał podobne rozwiązania, a trudno określić jako zaborcze, tzn tak ostro;)
a pytanie czy kobiety w Polsce XVIII wieku miały większe prawa czy we Francji przed rewolucją, czy po rewolucji ..otwarte.
pozdrawiam

Kodeks cywilny wymagał świadków - mężczyzn. Siłą rzeczy przy sporządzaniu aktów, obecność kobiety - świadka przestała mieć rację bytu, nawet jesli prawo kanoniczne w tej materii "nie widziało przeszkód".
A jakimi aktami prawnymi były regulowane kwestie SC w II RP?

tomek

Według przepisów cywilnych kobiety w Rzeczypospolitej mogły być świadkami przy aktach stanu cywilnego dopiero od dnia wejścia w życie zmian do Kodeksu Cywilnego Królestwa Polskiego wprowadzonych przepisami z 1 września 1921 r.

Izabela Heropolitańska

Bardzo dziękuję za wszystkie te informacje. A po II WŚ - gdy już ani prawo cywilne, ani tym bardziej kanoniczne nie stało na przeszkodzie, czy ktoś z własnej wiedzy jest mi w stanie powiedzieć, kiedy świadkowanie przez kobiety zaczęło się upowszechniać? Zdaję sobie sprawę, że różnie mogło to wyglądać np. w miastach i w tradycyjnych rejonach wiejskich.

Łukasz

Witam!
Kilka postów wyżej, użyłam określenia "starsza druhna", utożsamiając ją ze świadkiem ślubu, tak jak jest jeszcze dzisiaj, w wielu regionach kraju.Łukasz poddał w wątpliwość moją wypowiedź. Czy ktoś wie , jak było naprawdę?
Pozdrawiam. Bożena

A "starsza druhna" rzeczywiście w niektórych rejonach kraju oznacza świadkową. W przeciwieństwie do innych druhen z orszaku, ona może być zamężna.

t.